Kış lastiği uygulaması ne zaman başlıyor? Kış lastiği takma zorunluluğu 1 Aralık Pazartesi günü başlıyor. Kış lastiği takmayanları ise büyük ceza bekliyor.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 2012'de yürürlüğe giren "Araçların Yüklenmesine İlişkin Ölçü ve Usuller ile Tartı ve Boyut Ölçüm Toleransları Hakkında Yönetmelik"e göre, kış şartlarına uygun olmayan, kar lastiği takılmamış araçların yola devam etmelerine izin verilmeyecek. Kurala uymayan araçların işletmecilerine 519 lira ceza uygulanacak.
Yönetmelikteki kış lastiği takma zorunluluğu, şehirler arası yük ve yolcu taşıyan ticari araçları kapsıyor. Buna göre, yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçlar her yıl 1 Aralık ile 1 Nisan tarihleri arasında zorunlu olarak kış lastiği kullanacak. Hava şartlarına bağlı olarak söz konusu süre, Bakanlık tarafından 1 ay uzatılabilecek. Bu kurala uymayan araçların işletmecilerine 519 lira ceza ve ceza puanı yaptırımı uygulanacak.
Kar lastiği olmayan araçlar yola devam edemeyecek
Kış şartlarına göre önlemini almamış, kış lastiği olmayan araçların yolu kapatması ve insanların mağdur olmasını önlemek amacıyla başlatılan uygulamayla, karlı havalarda yolların kapanmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Yetkili ekipler, bu yıl tedbirsiz, hazırlıksız yola çıkan araçları daha sıkı denetleyecek ve kış şartlarına uygun olmayan, kar lastiği olmayan araçların yola devam etmelerine izin vermeyecek.
Kış lastikleri 7 derecenin altındaki sıcaklıklarda, ıslak, karlı ve çamurlu zeminlerde yaz lastiklerine oranla daha iyi yol tutuş ve yüksek güvenlik sağlıyor. Geçen dönem kış lastiği takma zorunluluğunun olduğu 1 Aralık 2014 ile 1 Nisan 2015 arasında Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü ekiplerince 397 araç sahibine 210 bin 203 lira, Emniyet Genel Müdürlüğünce 105 araç sahibine 56 bin 3 lira, Jandarma Genel Komutanlığınca da 33 araç sahibine 17 bin 907 lira ceza kesildi.
Böylece şehirler arası yük ve yolcu taşıyan 535 ticari araç sahibine kış lastiği takmadıkları için toplam 284 bin 113 lira ceza uygulandı.
Kış lastiği için kar yağmasını beklemeyin
Uzmanlar, kış lastiği sadece kar yağdığında kullanılır düşüncesi son derece yanlış olduğunu belirtti.
Brisa Tüketici Ürünleri Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Levent Akpulat, kış lastiğinin sadece kar yağdığında kullanıldığı yönündeki düşüncenin yanlış olduğunu belirterek, "Araç sahipleri kış lastiklerini kar yağdığında kullanılması gereken bir ekipman olarak görmemeli, trafik ve sürüş güvenliği bilinci ile tercih etmeli" ifadelerini kullandı.
Brisa'dan yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Akpulat, emniyetli bir sürüş için mevsimine göre lastik kullanımının büyük önem taşıdığını belirterek, havaların soğumasıyla birlikte yaz lastiklerinin yumuşaklığını kaybederek yola tutunmayı zorlaştırdığını ve trafik kazalarına yol açabildiğini dile getirdi.
Kış koşullarına özel olarak üretilen kış lastiklerinin ise yüksek silika içeren özel karışımları sayesinde sertleşmediğine işaret eden Akpulat, "Kış lastikleri fren mesafesini yaz lastiklerine oranla 8 metreye kadar kısaltarak maksimum sürüş emniyeti sağlıyor" ifadesini kullandı.
Türkiye'de kış lastiği konusunda 2012 yılında yapılan yasal düzenlemeyle ciddi bir farkındalık oluştuğuna dikkati çeken Akpulat, şunları kaydetti:
"2012'de kış lastiğiyle ilgili yönetmeliğin hayata geçmesiyle ve 2013'teki uygulamalarla beraber, zorunluluk getirilmeyen segmentlerde de kış lastiğinin kullanımı konusunda farkındalık oldukça arttı. Araç sahiplerindeki bu hassasiyetin kış lastikleri pazarına önemli oranda yansımaları oldu. Türkiye'de yüzde 15-18 aralığında olan olan kış lastiği penetrasyonu, 2012 yılında yönetmeliğin hayata geçmesiyle beraber yüzde 30'ların üzerine çıktı. 2013 ve 2014'te bu oran bir miktar daha yükselerek İtalya gibi birçok Avrupa ülkesini geride bıraktı.
2015 yılında binek araç kış lastikleri pazarında son 5 yıla göre daha düşük bir oranda da olsa büyüme beklentimiz devam ediyor. Hafif ticari araç kış lastikleri pazarının ise doygunluğa ulaştığını ve geçen sene ile aynı adetlerde seyredeceğini tahmin ediyoruz. Brisa olarak yerel üretim avantajlarımızı da kullanarak, kış lastiği arzıyla ilgili planlarımızı pazardaki talebe uygun şekilde yapıyor ve ürünlerimizi pazara sunmaya devam ediyoruz."
"Kış lastiği sürüş güvenliği bilinciyle tercih edilmeli"
Akpulat, kış lastiğinin yasal zorunluluktan ziyade hayat kurtarmaya yönelik bir gereklilik olduğunu vurguladı. "Araç sahipleri kış lastiklerini kar yağdığında kullanılması gereken bir ekipman olarak görmemeli, trafik ve sürüş güvenliği bilinci ile tercih etmeli" ifadesini kullanan Akpulat, kış lastiklerinin sadece kar yağdığı zaman kullanılacağı yönündeki düşüncenin son derece yanlış olduğunu belirtti.
Kış lastiği almak isteyen araç sahiplerine farklı kanallardan ulaşmaya çalıştıklarını aktaran Akpulat, şu açıklamalarda bulundu:
"Araç sahipleri, kış lastiklerimize ve Bridgestone markamızla geliştirdiğimiz kış lastiği seçeneklerine Lassa, Bridgestone, OtoPratik, Lastiğim, Speedy ve Lastik vs. tabelalı satış ve hizmet noktalarından ulaşabilir, www.lastik.com.tr adresinden araçlarına uygun lastikleri satın alabilir ve diledikleri adreste değişimini yaptırabilirler.
Yaz lastiklerinin de ideal ömürlerini ve performanslarını korumaları için uygun koşullarda saklanması gerekiyor. Lastiklerini değiştirdiğimiz araçların üzerindeki yaz lastiklerini Brisa Lastik Oteli'nde müşteri bilgilerine göre etiketleyerek, ideal koşullar altında sigortalı olarak saklıyoruz. Yaz lastiğine geçiş döneminde ise uzman ve eğitimli servis personelimizle değişim işlemini gerçekleştiriyoruz."
Brisa'dan "Erken Kış" kampanyası
Brisa, Bridgestone ve Lassa marka kış lastiklerinde "Erken Kış" kampanyasını başlattı. Araçlarına 4 adet kış lastiği alan sürücüler, Lassa ürünlerinde 120 TL'ye, Bridgestone ürünlerinde ise 150 TL'ye varan indirimden faydalanabilecek. Bonus Card'a özel 9 taksit imkanı sunulan kampanya 30 Kasım'a kadar devam edecek ve yalnızca belirlenen ebatlardaki binek ve hafif ticari araç lastiklerinde geçerli olacak.
KIŞ LASTİĞİ HABERLERİ
Kış lastiği hangi araçlara zorunlu?
Kış lastiği uygulaması 1 Aralık'tan itibaren başlıyor. Ancak hangi araçlara kış lastiği zorunluğu olduğu konusunda hâlâ kafa karışıklığı var
LASİD (Lastik Sanayicileri ve İthalatçıları Derneği) Genel Sekreteri Bahadır Ünsal, hangi araçların kış lastiği kullanması gerektiği konusunda kamuoyunda hala bir kafa karışıklığı yaşandığını belirtti.
Ünsal, ''2012'den bu yana uygulanan genelge kapsamında zorunluluk sadece kamyon, çekici, tanker, otobüs, minibüs, kamyonet ve A türü yetki belgeli otomobilleri kapsıyor. Ancak tam bir yol güvenliğinin sağlanması için; binek otolar da dahil olmak üzere bütün araçların kış lastiği kullanımı desteklenmelidir'' dedi.
LASİD/Lastik Sanayicileri ve İthalatçıları Derneği Genel Sekreteri Bahadır Ünsal; derneğe özellikle hangi araçların kış lastiği takması gerektiği konusunda sorular yöneltildiğini belirterek "Genelgenin çıktığı 2012 yılı Kasım ayından bu yana hangi araçların kış lastiği takması gerektiği konusunda zaman zaman basına da yansıyan sıkıntılar gördük. Bu taleplere cevaben açıklama yapma gereği duyduk'' dedi.
LASİD Genel Sekreteri Ünsal; genelgenin önemli maddelerine işaret ederek şu açıklamayı yaptı:
* Kış lastiği kullanımı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nca hazırlanan ve 8 Kasım 2012 tarih ve 28461 sayı ile Resmi Gazete'de yayınlanan, 'Araçların Yüklenmesine İlişkin Ölçü ve Usuller ile Tartı ve Boyut, Ölçüm Toleransları Hakkındaki Yönetmelik' ve buna bağlı olarak yayınlanan genelgeler ile düzenlenmiştir.
* Ülkemizde tescil edilmiş olsun veya olmasın şehirlerarası karayollarında seyreden; kamyon, çekici, tanker, otobüs, minibüs, kamyonet ve "A türü yetki belgeleri"ne kayıtlı otomobillerde her yılın 1 Aralık ile takip eden yılın 1 Nisan tarihleri arasında kalan dört aylık dönemde kış lastiği kullanılması zorunludur.
* Söz konusu zorunluluk; hava şartlarının gerektirmesi halinde Bakanlıkça 1 ay artırılabilir. Şehir içi taşımacılıkta kış lastiği uygulaması ile ilgili hususlar ortalama yerel sıcaklıklar dikkate alınarak ilgili Valiliklerce belirlenir ve uygulanır. Bu illerde bulunan yol kenarı denetim istasyonlarında bu husus dikkate alınır.
* Yol kenarı denetlemelerinde yukarıda belirtilen araçlardan kış lastiği takmayanlara 519.- TL. ceza uygulanacak ve araç kış lastiği takana kadar trafikten men edilecektir.
Binek otolar da kış lastiği kullanmalı
LASİD Genel Sekreteri Ünsal; zorunluluğun sadece ticari araçlar için olduğunu ancak tüm araçların kış lastiği uygulamasına hassasiyet göstermesi gerektiğini de belirtti: ''Yönetmelik ve buna bağlı genelgeler, kış aylarındaki emniyetli sürüş ve trafik kazalarının azalması adına çok önemli bir adımdır. Ancak trafikte kayıtlı toplam 18.5 Milyon araç bulunmakta olup, bunun yaklaşık 9.5 milyon adedi binek otolarıdır. Ticari araçlar için Zorunlu Kış Lastiği Kullanımının, binek otolarına uygulanmaması tam bir yol güvenliğinin henüz sağlanamaması anlamına gelmektedir. Bu bağlamda zorunluluk kapsamının genişletilmesi ve trafikte dolaşan tüm araçların bu dönemde Kış Lastiği takması desteklenmelidir. Böylece trafikteki tüm araçların en uygun lastikle seyrinin sağlanması gerçek anlamda yol güvenliği açısından riskleri minimize edecektir. ''
Kaplama lastikten kış lastiği olur mu?
Kaplama kış lastiği kullanımı konusunda da görüş açıklayan Genel Sekreter Bahadır Ünsal, şöyle konuştu: ''Yıllardır ihmal edilmiş ve teknolojik olmayan yöntemlerle kaplanmış lastikleri kullanan taşıma sektörü, bu nedenle sıkıntılar yaşamıştır. Yollarda parçalanmış veya olduğu gibi çıkmış sırt atıkları hepimizin sıkça gördüğü görüntüler. Bu konudaki sorunlar Avrupa Birliği'nde R 109 regülasyonu ile çözülmüş olmasına rağmen ülkemizde uygulaması gecikmiştir. Derneğimizin üyeleri bugün artık kendi geliştirdikleri teknolojileri ile kaplama yapmakta/yaptırmakta ve lastiklerimiz güvenli bir şekilde 2. hatta 3. hayatını yaşayabilmektedir. Yürürlükteki Genelgenin (2012/KDGM-07/DENETİM), 2. Maddesinin d şıkkında yer alan diğer bir önemli konu ise; lastiklerin kaplama yapılarak kullanılması halinde lastik omuzlarında (M+S) işareti ve sırt deseninin kış lastiğine uygun olması zorunluluğudur. Kış lastiği kullanımında bu konu da dikkate alınmalı ve özen gösterilmelidir. Kaplama konusunda, 'Motorlu Taşıtlar ve Römorklarının Kaplanmış Havalı Lastikleri İmalatı Uygulaması ile ilgili Yönetmelik' ile oluşturulmuş olan güvenli kaplama lastik standardını ifade eden, UN/ECE R 108 ve R-109 regülasyonu uygulanmaktadır. Buna göre kaplama lastiklerin Bakanlıkça denetlenerek sertifikalandırılan tesislerde kaplanmış olması gerekmektedir.''
Aracınızı kışa nasıl hazırlayacaksınız?
Kış aylarına girdiğimiz şu günlerde uzmanlar araçların kışa nasıl hazırlanması gerektiği konusunda uyarılarda bulundu. Uludağ Üniversitesi (UÜ) Mühendislik Fakültesi Otomotiv Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Karamangil, kış öncesi sürücülere lastik, motor, silecek ve akü gibi araç aksamında alınması gereken önlemlere ilişkin uyarılarda bulunarak, lastik basınç ve diş derinliği kontrolü, yıpranma ve hasar durumunun hem güvenlik hem de yakıt tüketimi bakımından önemli olduğunu söyledi.
Karamangil, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sonbahardan kışa geçişte araçlarda sorun yaşanmaması için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar olduğunu anlattı.
Bazı önemli bakımların, sürücüleri büyük arıza ve kazalardan kurtaracağını vurgulayan Karamangil, "Karlı ve buzlu ortamlarda araç kullanacaklar, soğuk havaya ve ıslak zemine uygun malzemeden üretilen, farklı diş derinliği ve diş profiline sahip kış lastikleri kullanmalı" dedi.
Kış lastiklerinin, her ne kadar yakıt tüketimini artırsa da güvenli bir sürüş için önemli avantajlar sağlayacağını belirten Karamangil, bunların sadece 2 tekerleğe değil tamamına takılması gerektiğini dile getirdi.
Karamangil, şöyle devam etti:
"Lastik basınçları ve diş derinliğinin kontrolü, lastiklerin kontrolü, yıpranma ve hasar durumu hem güvenlik hem de yakıt tüketimi bakımından önemlidir. Lastik diş derinliğinin 1,6 milimetreden az olmamasına dikkat edilmelidir. Aşınmış lastiklerin buzlu yollarda daha büyük tehlike oluşturacağı unutulmamalıdır. Lastik basınçları istenilen değerlerde olmalı ve basınç değerleri sık sık kontrol edilmelidir. Basınç kontrolü lastik soğukken ve üreticinin verdiği ortam şartlarında yapılmalıdır. Yüklü bir araçla uzun bir seyahate çıkılacaksa lastik basınçlarının standart değerinden bir miktar artırmak, yakıt tüketimini azaltacaktır. Yolculuk yapılacak bölgelerdeki hava durumu önceden öğrenilmeli ve zincir takılması gerekebilecek durumlara önceden hazırlıklı olunmalıdır. Kar ve buzlu olmayan yollarda zincirle araç kullanmanın lastiklere zarar vereceği unutulmamalıdır."
- Yüzde 50 antifriz, yüzde 50 su
Antifrizli motor soğutma suyunun da sık sık kontrol edilmesi gerektiğine dikkati çeken Karamangil, antifriz ve su oranının yarı yarıya olmasının önemine değindi.
Yüzde 60'tan fazla veya yüzde 100 antifiriz kullanımının sakıncalı olduğuna işaret eden Karamangil, "Yüzde 60 antifriz, yüzde 40 su kullanımında, suyun donma sıcaklığı sıfırın altında 53 derece iken, yüzde 100 antifriz kullanımında sıfırın altında 11 dereceye düşer" değerlendirmesinde bulundu.
Karamangil, su cepleri arasında donan sudaki hacim artışının, motor bloku veya silindir kapağını çatlatarak büyük masraflara yol açabileceğini aktardı.
Kış aylarında araçların el freni çekik vaziyette park edilmemesi uyarısında da bulunan Karamangil, "Bu durum özellikle kampanalı fren tertibatına sahip araçlar için geçerlidir. Islak zeminlerde kampanalar arasına giren su, soğuk kış gecelerinde donarak balatanın kampananın iç yüzeyine yapışmasına neden olmakta ve fren sistemi arızalanmaktadır. Park yeriniz düz bir zeminse, araç vitese takılı park edilmeli. Elektronik park freni olan araçlarda ise el freni otomatik olarak sonuna kadar çekilmektedir. Bu nedenle balataların yapışma riski her zaman bulunmaktadır" diye konuştu.
Prof. Dr. İhsan Karamangil, özelliğini kaybeden sileceklerin kış öncesi değiştirilmesinin görüş netliği ve mesafesi bakımından önemli olduğunu aktardı.
Sıfır derecenin altındaki sıcaklıklarda, sileceklerin donarak cama yapışmaması için geceden kaldırılması, cam suyunun donmaması için de özel cam suları kullanılmasını öneren Karamangil, "Cam suyu püskürtücülerinde bir tıkanıklık varsa bunlar toplu iğne ile açılabilir ve yönleri ayarlanabilir" ifadesini kullandı.
- "Akülerin performansı kışın azalıyor"
Karamangil, soğuk iklim koşullarının aküyü kimyasal yapısı nedeniyle önemli ölçüde etkilediğini söyledi.
Soğuk havalarda aküdeki kimyasal reaksiyonlar yavaşlayacağı için performansının düşeceği bilgisini veren Karamangil, "Buna ek olarak kış aylarında rezistans ve far gibi elektrikli ekipmanların daha fazla kullanılması nedeniyle akü daha büyük bir yük altında çalışır. Akü suyu ve asit yoğunluğu gibi kontrollerin yapılması yolda kalmamak adına önemlidir. Ömrünü doldurmaya yakın aküler kış başlangıcında değiştirilebilir" görüşünü dile getirdi.
Kış aylarında yolların sık sık tuzlandığına değinen Karamangil, yoldan sıçrayan tuzlu suların aracın bazı bölgelerine temas ederek korozyona neden olabildiğini bildirdi. Bu nedenle özellikle çamurluk civarı ve diğer kısımların sık sık yıkanmasını tavsiye eden Karamangil, sözlerini şöyle tamamladı:
"Tekerleklerin patinaj yapmasını engellemek için tekerleklere aktarılan çekiş kuvvetini düşürmek gerekir. Bu da kuru yol ortamında kullanılan vites konumundan bir üst viteste araç kullanmakla sağlanır. Kuru zeminlerde ikinci viteste kullanırken, buzlu zeminlerde aynı hızda üçüncü viteste gidilmelidir. Karlı ve buzlu yol şartlarında frene aniden değil yavaş yavaş basmalıdır. Araç kayıyor ve direksiyon kontrolü kaybedilmişse mutlaka frenden ayak çekilerek direksiyon hakimiyeti tekrar sağlanmalıdır.
