Kimya ve çevre mühendisi, eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk Enerji, Sağlık ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na sunduğu kullanılmış pişirme yağları (KPY) raporuyla ilgili bilgi verdi. Bu yağların yeniden kullanılır hale getirilerek pasta, börek, kek olarak da sofralara geldiğini söyleyen Öztürk'ün raporunda tespitler ve çözüm önerileri ise özetle şöyle sıralandı:
'İKİ SAAT BUZDOLABINDA BEKLETİN'
"Vicdansız, karanlık insanlar, restoranlar, lokantalar, fast food zincirleri, aşevleri, hazır yemek firmaları gibi yerler, KPY'yi yeniden gıdada kullanmak üzere satın alıyorlar. Bunları temiz göstermek için filtreleme ve magnezyum silkat gibi kimyasallarla ağartma işleminden sonra piyasaya sunuyorlar. Yağın KPY olup olmadığını öğrenmek için yaklaşık iki saat buzdolabında bekletilmeli. Köpüklü görünüyorsa bu yağ sağlık için çok tehlikeli bir maddedir. KPY'lerden margarin ve kızartmalık bitkisel susuz sıvı yağ üretimi yapılarak satılmaktadır. Belediyelerin mücavir alanları içinde kaçak olarak faaliyet gösteren ara depolama tesisleri sıkı şekilde denetlenirse hepsi tespit edilebilir. Belediyeler, bakanlıktan ceza yetkisi talep edebilir.
350 BİN TONUN 38 BİNİ LEGAL
Hürriyet'in haberine göre; KPY'lerin yeniden kullanımının yaratacağı sağlık riskleri baş ağrısı, kusma, ishal, 10 ila 20 yıl içinde kansere yakalanma, hipertansiyon, obezite, kötü kolesterol, kroner kalp hastalıkları, alzhemier ve parkinson, diyabet ve inme ile ilişkilendirilebilir. Tahminlere göre Türkiye'de yılda 350 bin ton atık yağ oluşurken, bunun ancak yüzde 10'u yani 38 bin tonu legal olarak toplanıyor. Kalanı ise yasadışı toplanmakta, sağlık için tehlikeli yerlerde kullanılmakta ve geriye kalanı ise lavaboya dökülerek kanalizasyon sistemine karışmaktadır. KPY'lerin lavaboya dökülmesinin yıllık bakım, onarım maliyeti 129 milyon Euro.
360 MİLYON DOLAR KATKI SAĞLAR
Doğru ve tekniğine uygun geri dönüştürülürse KPY asla çöp olmaz. Biyodizel ve biyogaz üretiminde kullanılabilir, kirletici emisyonlar yüzde 48 ila 67 oranında azaltılır. Türkiye'de yılda 315 bin ton KPY oluştuğu tahmin edilmektedir. Tamamının geri kazanılırsa 360 milyon litre biyodizel üretmek mümkündür, bu da ülke ekonomisine her yıl 360 milyon dolar katkı sağlayacaktır."
