Boğaziçi Üniversitesi, TÜBİTAK ve Türk Telekom iş birliğiyle düzenlenen "Mülteciler için Büyük Veri (D4R - Data for Refugees) Yarışması" kapanış çalıştayı ile sona eriyor. 21 Ocak 2019 Pazartesi günü Boğaziçi Üniversitesi, Albert Long Hall'da düzenlenecek çalıştayda projeler, gerçek hayata uygulanabilirliği, problemlere çözüm sunması, özgünlüğü, güçlü olması, akademik olarak kabul görmüş ve sosyal hayata uygun olma kriterleri göz önüne alınarak değerlendirilecek ve ödüllendirilecek.
Boğaziçi Üniversitesi, TÜBİTAK, Türk Telekom, ulusal ve uluslararası kurumlar ortaklığında başlatılan Mülteciler için Büyük Veri Yarışması'nda, Türkiye'deki mültecilerin sağlık, eğitim, güvenlik, iş bulma ve sosyal entegrasyon sorunlarına büyük veri kullanarak çözüm önerileri getirmek, bu konuda çalışan devlet kurumlarına ve sivil toplum örgütlerine öngörüler ve veri analizi yöntemleri sağlamak amaçlandı.
Yarışma kapsamında, Türk Telekom, Türkiye'deki 3,5 milyondan fazla Suriyeli mülteciye daha iyi yaşam koşulları sunmak için araştırmacı gruplara anonim mobil telefon kullanımına ilişkin büyük bir veri seti sağladı. Kişisel veriden tamamen arındırılmış ve anonim hale getirilmiş bu veri, araştırmacılara Türkiye içerisinde insan hareketliliğini ölçmek için yeni bir araç oldu. Sadece baz istasyonlarından saat başına yapılan konuşma sayısı kullanılarak bütün ülkede ilçe bazında yaklaşık ne kadar insan hareketliliği olduğu ölçülebildi.
Yarışmaya, veriyi talep eden yüzün üzerinde araştırma grubu, proje önerileriyle başvuru yaptı. Kamu kurumlarından temsilciler, UNICEF, UNHCR, IOM gibi mültecilerle ilgili çalışma yapan kurum temsilcileri, akademisyenler ve etik uzmanlarının bulunduğu uluslararası bir komite, proje önerilerini değerlendirdi.
Mülteciler için Büyük Veri Yarışması'nın Bilimsel Komitesi'nin başında Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Albert Ali Salah yer alıyor. Komite üyeleri arasında Alex Pentland (MIT), Bruno Lepri (FBK), Emmanuel Letouzé (Data-Pop Alliance), Patrick Vinck (Harvard Üniversitesi), Yves-Alexandre de Montjoye (Imperial College London) ve Xiaowen Dong (Oxford Üniversitesi) bulunuyor. Yarışma için 19 ülkeden dört sivil toplum örgütü, üç devlet kurumu, iki araştırma laboratuvarı ve 57 akademik kurumdan, toplam 157 araştırmacı çalışmalarını yolladı. Projelerin beşte biri Türk kurumlarından gelirken, diğer projeler yabancı kurumlar veya yabancı kurumların iş birliği ile hazırlandı. Yarışmada, güvenlik, sağlık, eğitim, işsizlik ve sosyal entegrasyon kategorilerinin birincilerine 10 bin lira para ödülü verilecek.
Mülteciler için Büyük Veri Yarışması'nın kapanış çalıştayı, bütün katılımcılara açık olarak düzenlenecek ve ödül töreninin yanı sıra sonuçlar da katılımcılarla paylaşılacak. Projelerin ilginç bulguları arasında, mültecilerin ülke içinde hareketliliğinde kültürel faktörlerin düşünüldüğünden çok daha önemli olduğu, mevsimlik iş olanaklarına bağlı hareketlerin ise daha az etkili olduğu yer alıyor. Başvuru sırasında yapılan gözlemlerde kalıcı olarak yer değiştirmeyen mültecilerin bile oldukça sık yer değiştirdiği, bunun da sağlık ve eğitim gibi sosyal imkanlara erişimde güçlüklere yol açtığı görüldü. İlçelere göre mülteci yoğunluğunun kabaca takip edilebilmesi sağlık ve eğitim kaynaklarının nasıl daha iyi kullanılabileceğini gösterirken, yatırımların planlanması konusunda da çok değerli bilgiler sağlandı. Yapılan mali ve insani yardımların ve toplumsal olayların mülteci hareketliliğini nasıl etkilediğini ortaya koyarken ayrıca resmi kaynaklardan farklılık gösteren durumların anlaşılmasına da kılavuz oldu.
