TBMM Genel Kurulunda, yeni askerlik sistemi teklifinin 30 maddeden oluşan ikinci bölümü kabul edildi.
Kabul edilen maddelere göre, muvazzaflık hizmeti sırasında sağlık kuruluşlarında tanı ve tedavide geçen süreler, yargılama sonucu beraat edenlerin gözaltı ve tutukluluk süreleri askerlik hizmetinden sayılacak.
Terörle mücadele görevi sırasında veya bu görevinden dolayı alıkonulan ya da kaybolanların yeniden birliklerine dönmeleri halinde durumları, kuvvet komutanlıklarınca teşkil edilecek kurul tarafından incelenecek. Kaçırılma veya kaybolma ile ilgili kusurlu görülenler hakkında soruşturma dosyası tanzim edilerek yetkili adli makamlara intikal ettirilecek. Kurul tarafından kusursuz görülenler ile haklarında kovuşturmaya yer olmadığı ya da beraat kararı verilenlerin birliklerinden ayrı geçirdiği süreler hizmetten sayılacak ve ödenmemiş özlük hakları ödenecek.
Firar, izin ihlali suçları ile kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerinde geçen süreler, mahkemelerin hükmettiği hapis cezalarının infazda geçen süreleri, Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu'nda hizmetten sayılmayacağı belirtilmiş cezalar, kendilerini askerliğe elverişsiz hale getirmeye veya getirtmeye teşebbüs ettikleri mahkeme kararıyla sabit olanların, yargılanmalarına esas eylemleri dolayısıyla ortaya çıkan rahatsızlıklar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması nedeniyle mahkeme tarafından haklarında tedaviye karar verilenlerin, bu karar nedeniyle yatarak gördüğü tedaviler ya da istirahatte veya hava değişiminde geçirdikleri süreler muvazzaflık ve yedeklik hizmeti sürelerinden sayılmayacak.
Yedek subay veya yedek astsubay, yedek subay adayı ya da yedek astsubay adayı, yedek subay aday adayı veya yedek astsubay aday adayı iken; Askeri Ceza Kanunu ile Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nda belirtilen suçlardan mahkum olanlar, süresine bakılmaksızın kamu hizmetlerinden yasaklı olanlar ile idari karar sonucu kamu hizmetlerinden çıkarılanlar, yedek subay yahut yedek astsubaylardan askerlik hizmet süresini tamamlamadan çeşitli nedenlerle Türk Silahlı Kuvvetleriyle ilişikleri kesilen veya mahkeme kararı ile ya da haklarında verilen mahkumiyet kararı sonucu Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılanlar yedek subay veya yedek astsubay olamayacak.
Bunun yanı sıra yedek subay adayı veya yedek astsubay adaylarından disiplinsizlik ve ahlaki durumları nedeniyle yedek subay ya da yedek astsubay olması uygun görülmeyenler, Türk Silahlı Kuvvetlerinin manevi şahsiyetine gölge düşüren veya askerliğin şeref ve haysiyetiyle bağdaşmayacak eylemlerde bulunanlar ile tutum ve davranışlarıyla yasa dışı siyasi, yıkıcı, bölücü ideolojik görüşü benimsemiş olduğu anlaşılanlar, yedek subay veya yedek astsubay eğitim ve öğretiminde başarı gösteremeyenler yedek subay veya yedek astsubaylık yapamayacak.
Subay, astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş veya er olarak görev yaparken askerlik hizmet süresini tamamlamadan disiplinsizlik ya da ahlaki nedenlerle Türk Silahlı Kuvvetleriyle ilişikleri kesilen veya mahkeme kararı ile ya da haklarında verilen mahkumiyet kararının sonucu olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılanlar, askerlik hizmetini er statüsünde tamamlayacak. Bunların askerlik hizmeti erbaş ve erlerin hizmet süresi kadar olacak.
Sevk edilen yükümlülerin katılışları, birlik veya kurumlarınca Milli Savunma Bakanlığına bildirilecek. Terhis edilen yükümlüler için birlik komutanlığı ya da kurum amirliğince terhis belgesi tanzim edilerek yükümlüye verilecek ve kıta şahsi dosyası ile birlikte kayıtlı olduğu askerlik şubesine gönderilecek.
Askerlik hizmetini yapmakta iken yedek subay veya yedek astsubay olma hakkını veren öğrenim kurumlarından mezun olanların, yedek subay ya da yedek astsubay olarak statü değişikliği talepleri dikkate alınmayacak.
Noksan hizmetli yükümlülere öncelikle askerlik hizmet süresinin tamamlatılması maksadıyla tebligat yapılacak. Tebligat tarihinden itibaren noksan hizmetini tamamlamak üzere iki aylık süre içerisinde askerlik şubesine müracaat etmeyenler hakkında bakayalara ilişkin hükümler uygulanacak. İki aylık sürede askerlik şubesine başvurmayanlar, yakalanmaları için İçişleri Bakanlığına bildirilecek. Yakalananlar mesai saatleri içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilecek. Mesai saatleri dışında veya askerlik şubesinin bulunmadığı yerlerde yakalananlar ilgili kolluk kuvveti tarafından hazırlanan tutanağa istinaden derhal serbest bırakılacak.
BİR YIL VE DAHA AZ SÜRELİ HAPİS CEZALARI
Askerlik hizmetine başlamadan önce veya askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı, bir yıl ve daha az süreli hapis cezasına hükmedilenler ile Türk Ceza Kanunu uyarınca yazılı tedbirler ya da adli para cezasına mahkum edilen yükümlüler hakkında verilen ceza ile tedbirlerin yerine getirilmesi, askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılacak. Bu durumdakiler terhis edildikleri zaman serbest bırakılmayıp cezalarının çektirilmesi için kıta ve kurumlarınca bulundukları yer cumhuriyet savcılıklarına teslim edilecek.
Bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı cezaya hükmedilenler ise bulundukları yer cumhuriyet savcılıklarına teslim edilecek. Bunlardan askerlikle ilişiği olanlara tahliyelerinde cezaevi idarelerince 15 gün içerisinde askerlik şubesine müracaat edecekleri tebliğ edilecek ve buna ilişkin belge askerlik şubesine gönderilecek. Askerlik şubelerine kendilerine tanınan süre içerisinde gelmeyenler hakkında bakaya hükümleri uygulanacak. İnfazları geri bırakılan mahkumiyetler için zaman aşımı işlemeyecek.
Yasalara uygun diploma, sertifika veya ehliyet gibi belgelere sahip olan erbaş ile erler, özel kanunlarda belirtilen koşullara uyulması şartıyla yetkili komutanlık ya da amirliklerin onayı ile bu belgelerin kendilerine verdiği yetki kapsamındaki görevlerde çalıştırılabilecek, mesleki hizmetlerin yürütülmesinde görevlendirilebilecek.
Barışta, olağanüstü hal veya seferberlik hallerinde veya savaşta, askerliğini henüz yapmadan, Milli Güvenlik Kurulunca gerekli görülen sahalarda, bakanlığın teklifi üzerine, Cumhurbaşkanınca özel olarak görevlendirilen gönüllüler, Cumhurbaşkanınca belirlenen şartlara uydukları takdirde askerlik hizmetinden muaf tutulacak.
TBMM Genel Kurulunda Askeralma Kanun Teklifi'nin ikinci bölümde kabul edilen maddelere göre, yabancı ülkelerde çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatı ile bulunanların, yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı statüsünde bulunanların, ikamet eden çok vatandaşlık hakkına sahip olanların her türlü askerlik işlemleri, durumlarını ispata yarayan belgeler ile bağlı bulundukları Türk konsolosluklarına başvurmaları halinde 35 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar ertelenebilecek.
Erteleme şartlarını haiz olmadıkları anlaşılanlar, erteleme süresi içinde herhangi bir takvim yılının yarısından fazlasını yurt içinde geçirenler, erteleme nedeni ortadan kalkanlar ile kendi istekleriyle erteleme hakkından vazgeçenlerin ertelemeleri iptal edilecek.
DÖVİZLE ASKERLİK
Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu sıfatını haiz olanlar ile bir iş sözleşmesine bağlı olarak yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı sertifikasında yazılı mesleğini icra edenlerden yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere en az 3 yıl süre ile fiilen çalışanlar, Milli Savunma Bakanlığınca verilecek uzaktan eğitimi alanlar, durumlarını ispata yarayan belgelerle birlikte bağlı bulundukları Türk konsoloslukları aracılığıyla askerlik şubelerine başvuracak. Başvurucular, belirlenen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca her yılın ilk mesai günü tespit edilen döviz alış kuruna göre avro veya karşılığı kadar konvertibl yabancı ülke parasını başvuru tarihinde peşin ödemeleri halinde, askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
Uzaktan eğitime ilişkin usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenecek.
Yurt dışında ikamet eden ve çok vatandaşlık hakkına sahip olanlar en az 3 yıl süre ile fiilen yabancı ülkelerde bulunmaları halinde, çalışma şartı aranmadan bu madde hükümlerinden yararlandırılacak.
Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere yaptıkları başvuruları kabul edilenlerden, ödemeleri gereken yabancı ülke parasını ödemeyenler, ücret veya maaşları yurt içinden transfer edilenler, yabancı ülkelerde resmi görevle bulunanlar, dövizle askerlik hizmeti dışında diğer statülerde fiili askerlik hizmetine başlamış olanlar, oturma veya çalışma iznini iltica nedeniyle aldığı anlaşılanlar, müracaatına ait belgelerde sahtecilik veya resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunarak idareyi yanıltmak suretiyle dövizle askerlik başvurusunda bulunduğu anlaşılanlar, yararlanma şartlarından herhangi birini taşımadıkları sonradan tespit edilenler, dövizle askerlik hizmetinden faydalanamayacaklar.
Bu durumda bulunan yükümlülerin müracaatları Milli Savunma Bakanlığınca iptal edilecek.
Başvuruları iptal edilenlerin, ödemede bulunmalarına rağmen başvuru işlemleri tamamlanmayanların, fazla ödemede bulunduğu anlaşılanların ödediği tutarlar, talepleri halinde kendilerine, vekillerine veya mirasçılarına iade tarihindeki kura göre Türk lirası olarak yurt içinde gösterecekleri banka hesabına iade edilecek.
Ödeme ve başvuru işlemlerini tamamladıktan sonra dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılmalarını talep edenlere, askerliğe elverişsiz hale gelenlere, vefat edenlere, Türk vatandaşlığından çıkmalarına izin verilenler ile Türk vatandaşlığını kaybedenlere geri ödeme yapılmayacak.
Ödeme ve başvuru işlemlerini tamamladıktan sonra dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkartılmalarını talep edenlerin istekleri de kabul edilmeyecek.
Belgelerinde sahtecilik yapanlardan başvuruları bakanlık tarafından iptal edilenler, yeniden dövizle askerlik hizmetinden faydalanma şartlarını taşısalar dahi bu madde kapsamından faydalanamayacaklar.
Yürürlükten kaldırılacak olan Askerlik Kanunu'nun uygulamaları gereğince, dövizle askerlik kapsamından çıkarılanlar, yeniden dövizle askerlik hizmetinden yararlanamayacaklar.
Dövizle askerlik hizmetinden faydalanmak isteyenlerin işlemlerinin yapılmasında yetki ve sorumluluk Dışişleri Bakanlığında olacak. Seferberlik ve savaş halinde bu hükümler uygulanmayacak.
SAĞLANAN HAKLAR VE YAPTIRIMLAR
"Sağlanan haklar ve yaptırımlar" başlığı altında, muvazzaflık hizmetini bedelli asker olarak yerine getirenler hariç, erbaş ve er olarak yapanlara sağlanan haklar düzenleniyor.
Buna göre, muhtaç asker ailelerine yapılan yardım miktarı Cumhurbaşkanınca belirlenecek.
Hizmetini tamamlayanlara; askeri öğrenci, dış kaynaktan muvazzaf subay/astsubay, sözleşmeli subay/astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş/er temininde, ilk 6 aylık askerlik hizmetini tamamlayarak terhis olanlara sınav tam notunun yüzde 5'sine kadar, askerlik hizmetine devam edip bu sürenin sonunda terhis olanlara ise yüzde 15'ine kadar ilave puan verilebilecek.
Bunlardan meslek yüksekokulu veya mesleki ve teknik lisesi mezunlarından ilk 6 aylık askerlik hizmetini tamamlayarak terhis olanlara sınav tam notunun yüzde 10'una kadar, askerlik hizmetine devam edip bu sürenin sonunda terhis olanlara ise yüzde 20'sine kadar ilave puan verilebilecek.
TOKİ'DE ÖNCELİK
Toplu Konut İdaresinin (TOKİ) yaptığı konutların tahsisinde, kendi üzerine kayıtlı konutu olmayan erbaş ve erler öncelikli istifade ettirilebilecek. Hizmette geçen süre içinde kamunun ve belediyelerin işlettiği deniz ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden, hizmette geçen süre içinde müze ve ören yeri gibi yerlerden ücretsiz yararlanacak.
Erbaş ve erlerden ilave 6 ay süreyle hizmete devam etmek isteyenler arasındaki muhtaç askerlerin ailelerine yardım yapılmayacak.
İlave 6 ay süreyle hizmete devam edip bu sürenin sonunda terhis olanlardan hizmet borçlanması talebinde bulunanların, ilave 6 ayda geçen süreye ilişkin prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 32'si ile çarpımı neticesinde hesaplanacak kısmı, borcun Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca, bakanlığa tebliğ edildiği tarihi takip eden üç ay içinde ilgili bakanlıkça ödenecek.
Teknik bilimler meslek yüksekokulundan veya meslek yüksekokullarının teknik bölümlerinden mezun olanlar, mesleki ve teknik lise mezunları ile tarım, turizm ve mevsimlere bağlı sektörlerde faaliyet gösteren yükümlülerin askere sevki Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç ve önceliklerine göre mesleklerine uygun sınıflandırma ve istedikleri celp döneminde silah altına alınma taleplerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenecek.
Bu kanun kapsamında kendilerine tanınan erteleme süreleri dikkate alınmak şartıyla askerlik yükümlülüğünü yerine getirmeyen öğrencilerin kayıtları, askerlik hizmetini yerine getirene kadar Bakanlığın talebi üzerine ilgili orta ve yükseköğretim kurumlarınca geçici olarak dondurulacak. Bu şekilde kayıtları dondurulanlardan herhangi bir harç veya öğrenim katkı payı alınmayacak.
Yoklama kaçakları ve bakayalar ile barışta tatbikat ve ferdi seferberlik eğitimi bakayaları kamu veya özel hizmete alınamayacak. Bunları kamu veya özel hizmete alanlar hakkında askerlik şubelerince Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacak.
Terörle Mücadele Kanunu kapsamında hayatını kaybedenlerden; askerlik hizmetini yerine getirenlerle terör eyleminin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılması veya bertaraf edilmesinin sağlanmasında yardımcı ve faydalı olanlardan bu faaliyetlerinden dolayı hayatını kaybedenlerin kendilerinden olma çocukları ile aynı anne ve babadan olma kardeşlerinin tamamı, 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemlere görevi olmadığı halde mukavemet ederken şehit olanların kendinden olma erkek çocukları ile aynı anne ve babadan kardeşlerinin tamamı, güvenlik korucuları dahil kamu görevlilerinin kendilerinden olma çocuklarının tamamı ile aynı anne ve babadan olma kardeşlerinden biri istekli olmadıkça silah altına alınmayacak ve silah altındakiler istekleri halinde terhis edilecek.
Kardeşlerden muafiyet kapsamına girmeyenler ile muafiyet kapsamına girmekle birlikte bu muafiyetten yararlanmak istemeyenlerin askerlik hizmetini yerine getireceği yerler Bakanlıkça belirlenecek. Bu madde hükümleri, seferberlik ve savaş halinde uygulanmayacak.
VATANDAŞLIĞA SONRADAN ALINANLARA UYGULANACAK ERTELEME VE MUAFİYET
Türk vatandaşlığını sonradan kazananlar askerliklerini, vatandaşlığı kazandığı tarihteki yaş ve öğrenim durumlarına göre o yıl askerlik çağına giren yükümlüler gibi yapacak. Bunlardan Türk vatandaşlığına alınmadan önce gelmiş oldukları ülkelerde askerlik yaptıklarını veya askerlik hizmetini yerine getirdiklerini belgeleyenler ile vatandaşlığa alındıkları yıl 22 ve daha büyük yaşta olanlar askerlik yapmış sayılacak. Bunların askerlikleri, istekleri halinde vatandaşlığa alındıkları tarihten itibaren iki yıl süreyle ertelenecek. Ertelemelerinin sona ereceği yıl yoklamaları yapılarak o yıl askerlik çağına giren doğumlularla işlem görecekler. Bunlar, seferberlik halinde ihtiyaca göre askere sevk edilebilecekler.
Çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybettikten sonra yeniden Türk vatandaşlığını kazananların askerlik işlemleri, önceki askerlik safahatları dikkate alınarak bu Kanunun durumlarına uyan hükümlerine göre yürütülecek. Bu madde hükümlerinden soy bağına bağlı olarak Türk vatandaşlığına sonradan alınanlar yararlanamayacak.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kanunlarına göre zorunlu askerlik hizmetini yerine getirdiklerini belgelendiren Türk vatandaşları, askerlik yapmış sayılacak.
CUMHURBAŞKANININ YETKİSİ
Teklifin 45. maddesinde değişiklik yapılarak, Cumhurbaşkanına yetki veren maddeye "Milli Güvenlik Kurulunca gerekli görülen sahalarda bakanlığın teklifi üzerine" ibaresi eklendi.
Değiştirilen maddeye göre, barışta, olağanüstü hal veya seferberlik hallerinde veya savaşta, askerliğini henüz yapmadan, Milli Güvenlik Kurulunca gerekli görülen sahalarda, bakanlığın teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca özel olarak görevlendirilen gönüllüler, Cumhurbaşkanınca belirlenen şartlara uydukları takdirde askerlik hizmetinden muaf tutulacak.
ASKERİ OKULLARDAN AYRILANLAR
Askeri öğrenci olarak okudukları Milli Savunma Üniversitesi ve diğer üniversite, fakülte veya yüksekokullar ile meslek yüksekokullarından ilişiği kesilenlerin, bu okullarda ay olarak okudukları sürenin üçte biri muvazzaflık hizmetinden sayılacak. Askerlik hizmetinden sayılan sürenin erbaş ve erlerin tabi olduğu hizmet süresini karşılaması halinde bunlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.
Yedek subay adayı veya yedek astsubay adayı olma hakkı bulunanlar, istekli olmaları ve aday seçilmeleri halinde daha önceki hizmet süreleri dikkate alınmaksızın yedek subay veya yedek astsubayların hizmet süresine tabi tutulacak.
