İstanbul, Ankara, İzmir gibi metropollerde de birçok mensubu bulunan ve Türkiye'nin en kalabalık aşiretlerinden biri olan, Hakkâri merkezli Piyanişi Aşireti'nin lideri Orhan Piruzbeyoğlu, bir süre önce aşiretin kanat önderleriyle bir araya geldi. Hakkâri'de 22 kanat önderinin katıldığı toplantıda, düğünlerdeki ekonomik külfet ele alındı. 2 gün boyunca süren toplantıda, düğünlerde takılan takıların, aileleri zorladığı ve ekonomik anlamda büyük sorunlara yol açtığı belirtilerek, bir dizi karar alındı. "Çukurca için alınan örf ve adet kararlarına" göre, düğünler bir günle sınırlandırılırken, altın ve hediye miktarına da kota getirildi. Onlarca hayvan kesilerek yapılan yüzlerce kazan yemekte artık yapılmayacak. Bu kurallara uymayanların düğünlere de katılmama kararı alındı.
SABAH'A KONUŞTU
SABAH'a konuşan Piyanişi Aşireti lideri Orhan Piruzbeyoğlu, ekonomik yönden ailelerin çok sarsıldığını ve gençlerin evlenmediğini belirterek, "Çukurca'ya bağlı 20 köy var. Bir köyde yapılan düğüne 19 köyde çağrılıyordu. Düğünler 3-4 gün sürünce ve buna başka şehirler ile Kuzey Irak ve İran'dan gelen misafirlerde eklenince başta damat tarafı olmak üzere gelin tarafını da zor duruma düşürüyordu. Aileler 2 yıldır şikâyetlerini dile getiriyordu. Biz de aşiretimizin kanaat önderleri ile bir araya gelerek bazı kararlar aldık. Düğünlere sınırlama getirdik. Bunları maddeler halinde yazıya döküp altını imzaladık. Günlerce süren düğünler, kilolarca altın ve kazanlarla yemekler artık olmayacak" ifadelerini kullandı.
KARAR, GENÇLERİ SEVİNDİRDİ
Evlilik hazırlığı yapan Hakkârili gençler, alınan bu kararla ilgili SABAH'a konuştu. Çukurca'da iki hafta sonra evlenecek olan 33 yaşındaki Neşet Ertunç, "Büyüklerimizin aldığı bu karar çok yerinde bir karar. Biz ve bizden sonraki evlenecek olan arkadaşlarımız için önemli bir adım" dedi. Evlilik hazırlığı yapan 26 yaşındaki Şehriban Erdemir ise, "Alınan kararlar iki aileyi de rahatlatacak. Bundan sonra evlenecekler, rahat bir nefes alabilecek" diye konuştu.
ANLAŞMADAN SONRA İLK DÜĞÜN
Anlaşmayla belirlenen kurallar, ilk olarak önceki gün yapılan düğününde uygulandı. 6 yıl önce çalışmak için ABD'nin New York kentine giden Çukurcalı Ramazan Deniz (38) burada Aliona Zabrian (32) ile tanışıp arkadaş oldu. Bir süre sonra arkadaşlıkları aşka dönüşen Zabrian ve Deniz, evlenmeye karar verdi. New York'ta nikâh yapan çift, düğünlerini ise damadın memleketi Çukurca'da gerçekleştirmeyi planladı. Çukurca Tağsara Meydanı'nda yapılan düğüne Piyanişi Aşireti'nin hayata geçirdiği 'Çukurca halkı için örf ve adet' kurallarına uyuldu.
İŞTE O KARARLAR
Gelin isteme töreni gerçekleştikten sonra damat tarafının vereceği ilk davetiyeye sadece gelin babası, kardeşleri ve sağdıç dâhil olacak.
Gelini görme kesinlikle tören şeklinde olmayacak.
Gelin için 2 tekli altın burma bilezik, 5 altın, bir çift küpe, bir saat, 2 yüzük olacak.
Kesinlikle bu belirtilen miktarın dışına çıkılmayacak.
Damat tarafı, gelinin akrabalarına ve ailesine kesinlikle (xelat) hediye almayacak.
Damat ve gelin için kına gecelerinde ellerine kına sürmeden önce, birileri tarafından damattan para isteme, yemek öncesi aşçının tencere kapağının hediyesi adı altında bahşişler istemeyecek.
Gelinin kuaför parası gelinin ailesine ait olacak, dışarıdan kuaför getirilmeyecek.
Düğün, kına gecesi bir gün ile sınırlı tutulacak.
