Dünya AIDS Günü 1 Aralık tarihi olarak kabul görüyor. En yaygın olduğu bölge Afrika kıtası olarak bilinse de hemen hemen her yerde olabilecek bulaşıcı ve tehlikeli bir hastalıktır. 1995 yılından itibaren Amerika'da resmi olarak tanınan HIV nedeniyle dünya genelinde milyonlarca insan hayatını kaybetti. HIV kaynaklı bulaşıcı hastalık AIDS Dünya'da 1 Aralık günü olarak belirlendi. Geçen senenin teması; Bilmek ve Korkmamak olarak belirlenirken AIDS HIV nedir? Tedavisi nasıl yapılıyor?
Bulaşıcı bir hastalık olan AIDS Dünya'da 1 Aralık günü olarak kabul ediliyor. HIV kaynaklı bulaşıcı bir hastalık olan AIDS hakkında her şeyi haberimizin içeriğinden öğrenebilirsiniz.
İşte ayrıntılar...
AIDS NEDİR?
Türkçeye "Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu" olarak geçen AIDS, insanın bağışıklık sistemini yok eden HIV kaynaklı bulaşıcı bir hastalıktır. Bugüne kadar gelişmeler kaydedilse de bilinen kesin bir tedavisi malesef henüz yoktur.
Bilinen ilk vaka 1981 yılında California'da
HIV virüsünün yol açtığı ilk AIDS vakasına 1981 yılında Amerika'nın California eyaletinde rastladı. Uyuşturucu bağımlısı birkaç kişinin aynı şırıngayı kullanması nedeniyle hepsi aynı aynı hastalığa yakalanmış, böylece tarihte ilk AIDS vakası da kayıtlara geçmiş oldu.
En yaygın olduğu bölge Afrika kıtası
AIDS 1980'lerde eşcinsel hastalığı olarak bilinse de bu algı zamanla değişti. Günümüzde başta Afrika kıtası olmak üzere dünyanın pek çok farklı yerinde ve pek çok farklı insanda görülen AIDS ile mücadelede belli bir mesafe kaydedilmiş durumda. Bu konuda 1 Aralık Dünya AIDS Günü çerçevesinde çok sayıda farkındalık çalışması da yürütülmekte.
AIDS HASTALIĞI NEDİR?
AIDS hastalığı İngilizcede Acquired Immune Deficiency Syndrome (Kazanılmış Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) olarak adlandırılan virüs kaynaklı bir bağışıklık problemidir. Hastalığa neden olan HIV virüsü vücudun savunmasında rol oynayan önemli hücreleri yok ederek bağışıklık sisteminin baskılanmasına neden olur. Genellikle HIV/AIDS şeklinde de kısaltılan bu hastalıkta bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucu ağır enfeksiyon rahatsızlıkları hatta kanser ve benzer hastalıklar ortaya çıkabilir.
HIV virüsüne maruz kalan kişilerde hastalığın erken evrede tespit edilmesi ve sağlıklı insanlara bulaşmasının önlenmesi için belirti ve bulgular mutlaka bilinmeli, hastalığın bulaşma yolları ve korunma yöntemleri hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.
AIDS NASIL BULAŞIR?
AIDS hastalığı HIV virüsü ile enfekte olmuş kişilerin vücut sıvılarının, virüs ile temas etmemiş kişilerin vücuduna girmesi ile yayılım gösterir. Virüsün yayılmasında etkili olan vücut sıvıları kan, sperm, vajina salgısı ve anne sütü şeklinde sıralanır.
Cinsel ilişki yoluyla bulaşma: HIV virüsü bulaşmalarının %80-85'i korunmasız cinsel ilişki ile gerçekleşir. HIV-pozitif erkeğin sperm hücresinde HIV-pozitif kadının ise vajina salgısında yer alan virüs, cinsel ilişki sırasında bütünlüğü bozulmuş vücut mukozalarından içeri girer. AIDS hastalığında cinsel ilişki ile bulaşma yöntemi korunmasız cinsel ilişkiye giren tüm bireyler arasında (kadından erkeğe, erkekten kadına, kadından kadına ve erkekten erkeğe) meydana gelebilir. HIV-pozitif bir bireyle gerçekleşen tek bir korunmasız ilişki dahi AIDS hastalığının gelişmesine neden olabilir.
Kan yoluyla bulaşma: HIV virüsü, enfekte hastaların kanında bulunur ve sağlıklı bireylerin bu kan ile temas etmesi sonucunda yayılım gösterir. Kan yoluyla bulaşma genellikle hasta bireyin kanıyla temas etmiş aletlerle yaralanma ya da enfekte olmuş kanın deri veya mukoza sıvılarıyla teması sonucunda gerçekleşir. Bu tür bulaşma konusunda en çok risk altında olan grup sağlık çalışanlarıdır denilebilir.
Anneden bebeğe bulaşma: Virüs ile enfekte olmuş bir anne, virüsü bebeğine gebelik döneminde, doğum sırasında veya doğum sonrası emzirme işlemi ile bulaştırabilir.
AIDS HASTALIĞI TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
HIV enfeksiyonun tedavisinde temel amaç, virüsün vücuda girişiyle birlikte azalmaya başlayan CD4 adlı bağışıklık sistemi hücresinin azalmasını engellemektir. Bu tedavinin gerçekleştirilebilmesi için en az üç farklı ilaç uygulaması geliştirilmiştir. Tedavide kullanılacak olan ilaç virüsün ilaca karşı gösterdiği dirence göre belirlenir. Hasta, doktor tarafından kendisi için uygun görülen ilaç rejimini aksatmadan uygular ve tedaviye yeterli düzeyde uyum sağlarsa HIV/AIDS hastalığının büyük ölçüde kontrol altına alınması mümkündür.
