İzmir'de gözler depremde 17 binanın yıkıldığı 26 binanın ağır hasarlı olduğu Bornova ve Bayraklı ilçelerinde. Akıllarda ise "Neden?" sorusu var. Gelen son dakika haberine göre; Uzmanların "Sazlıktı, bataklıktı, zemininde akarsu vardı, bamya tarlasıydı" dedikleri ilçelerde yaşanan yıkım, herkesi düşündürüyor. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı'nın depremin hemen ardından soruşturma başlatarak heyet oluşturduğunu bildirdi.
SABAH ENKAZA DÖNEN İKİ APARTMANI VE SAZLIK ALANI YÜKSEKTEN FOTOĞRAFLADI
Gül "Tüm bu süreçleri; enkaz çalışmalarıyla, bilirkişi çalışmaları, teknik çalışmaları yapıyorlar. İhmal veya herhangi bir mevzuata aykırı bir husus tespit edilmesi durumunda gereği yapılacaktır" dedi. İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilileri de sazlık alanının yanında yıkılan Yağcılar Apartmanı'nın zemininden incelenmek üzere toprak örneği aldı. Az ilerisinde yıkılan Yılmaz Erbek Apartmanı'nın enkazında ise hummalı çalışma sürüyor. SABAH enkaza dönen iki apartmanı ve sazlık alanı yüksekten fotoğrafladı.
BAMYA TARLASIYMIŞ
SABAH'a konuşan deprem bilimci Prof. Dr. Ahmet Ercan, şunları kaydetti: "Bornova'nın alacalı bamyası meşhurdu Osmanlı döneminde. Buraları birinci derece tarım alanı olması nedeniyle İzmir'in fasulye ve börülcesinin yetiştirildiği yerler. Birinci derece tarım arazisi olduğu için sulak arazidir. Bu alana bina dikersen bedelini ödersin. Yer çok gevşektir. S dalgası hızı 250 metre bölü saniyedir. Anlamı ne demek? "Buraya yapı yapılamaz" demek. 'Gevşek bataklık bir ortam' demek. Kimi yerler jöle gibi gevşek. Burası İzmir kırığı diye geçiyor. Çok deli bir kırıktır o. Kuzeyinden Bornova kırığı geçiyor. Bu iki kırık arasındaki çanaktır jöle gibi. Hepsi eski dere yatakları. Yıkılmayan binaları öpsün başlarına koysunlar."
ESKİDEN AKARSU VARDI
Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Alim Murathan da "Bornova Ovası olarak bilinen bölge tarım arazisiydi. Daha sonradan imara açıldı. Bölgedeki toprak yapısı alüvyon dediğimiz kum, kil ve çakıldan oluşuyor. Yıkımların özellikle o bölgede yoğunlaşmasının en büyük sebebi zemin ve yapı kalitesinin düşük olması. Zemin sıvılaşma riski çok yüksek bir bölge" dedi. Dokuz Eylül Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Akgün ise "Orada bir havza var. En ilgimizi çeken yer limanın olduğu yer ve Bayraklı'ydı. Orada eskiden var olan akarsular kaybolmuş, akarsuların getirdiği malzemeler orada kalmış. Denize yaklaştıkça daha ince zayıf bir zemin karşımıza çıkıyor" dedi. Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir ise "İzmir'de tüm sahil şeridi alüvyon dediğimiz ince taneli kumlarla, kil boyutundaki malzemeyle doldurulduğu için riskli" diye konuştu.
RİSKLİ BİNA BAŞVURUSU YOK
Bu arada Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, yıkılan Rıza Bey ve Doğanlar apartmanlarına ilişkin bakanlığa ya da valiliğe gelen riskli bina başvurusu bulunmadığını da belirterek, "Olsaydı tapuda riskli bina şerhi olurdu" dedi. Kurum, "Yıkılmış veya yıkılacak binalara ilişkin, eşyasını alamayan vatandaşlarımıza 30 bin lira eşya yardımı yapılacak. Ev sahiplerine 13 bin lira, kiracılara da evlerinde oturamayacaklarsa 5 bin lira taşınma ve kira yardımı vereceğiz" dedi.
1999 DEPREMİNDE ÇATLAMIŞTI SIVADILAR!
Oktay Özdoğan (43): Yağcılar Apartmanı ikinci katta oturuyorum. 4 yıldır buradayım. Sitenin ortasında artezyen kuyusu vardı. Geçen yıl rutubet nedeniyle bodruma izolasyon malzemesi döşenip havalandırma yapıldı. Depremden yarım saat önce evden çıkmıştık. Geldiğimizde binamızın yıkıldığını gördük.
Yağcılar Sitesi'nde yıkılan binanın yanında oturan Bora Uğur (50): 1999 depreminde, yıkılan Yağcılar Sitesi'nde çok büyük hasar meydana gelmişti. Çok sayıda çatlak oluşmuştu. Daha sonra sıva ile çatlakları kapattılar. Bu bölge bataklık o nedenle apartmanımızın altındaki dükkanlarda rutubet problemi vardı.
4 BİNE YAKIN ÇADIR
Bölgeye AFAD bin 244 çadır, 100 genel maksat çadırı, 5 bin 232 battaniye, 4 bin 88 yatak, 3 bin 100 uyku seti gönderdi. Türk Kızılay tarafından da 2 bin 49 çadır, 51 genel maksat çadırı, 6 bin 888 yatak, 16 bin 50 battaniye ve 2 bin 657 mutfak seti gönderildi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Bornova, Bayraklı, Buca ve Konak'ta toplam 3 bin 880 çadırın kurulmasının planlandığını bildirdi.
Ceyhan TORLAK - Ertan GÜRNCANER- Eray ARPAŞİN/SABAH
