Mersin sahillerinde, Türkiye'deki en büyük koloniye sahip olan ve sayıları 40'ı bulan Akdeniz foklarının, deniz kirliliği, aşırı avcılık, kıyılardaki hızlı yapılaşma, turizm, iklim değişikliği ve insan baskısı gibi sorunların tehdidi altında olduğu sevimli Akdeniz Foku Ceren'in kaçışıyla bir kez daha gözler önüne serildi.
Geçen yıl Silifke ilçesine bağlı Akkum beldesinde, Akdeniz foklarının üreme ve barınmaları açısından en uygun olan mağaranın 300 metre yakınında turistik bir otelin hizmete girmesi, bu türe karşı yeni bir tehdit oluşturdu. Yapımının durdurulması konusunda girişimde bulunulan ancak sonuç alınamayan otelin meraklı müşterilerinin, içinde fok yaşadığını öğrendikleri mağaraya yaptıkları dalışlar, 13 yaşındaki Ceren'in kaçmasına neden oldu.
Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Erdemli Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Cemal Gücü, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Akdeniz fokuna ''Ceren'' adını kendilerinin verdiğini belirterek, onun ürkütülmemesi için çok çaba harcadıklarını ancak, başarılı olamadıklarını söyledi.
Gücü, ''Ceren'i kaçıran meraklıların dalışları, Akdeniz foklarıyla ilgili araştırmalar yapmak üzere mağaraya kurduğumuz kameralarla tespit edildi. Yavru olduğu dönemlerde Bozyazı ilçesinde tespit edilerek takibe alınan 2006 yılından bu yana da Akkum beldesindeki mağarada yaşayan dişi fok Ceren, turistik yatırım ve insan baskısı sonucu kaçtı. Ceren, geçtiğimiz günlerde ilk tespit edildiği yer olan Bozyazı'da görüldü'' diye konuştu.
Tüm olumsuzluklara rağmen dünyada 34 tür arasında yer alan ve sayıları 500'ü bulan Akdeniz fokunun (Monachus Manachus) Türkiye kıyılarındaki populasyonunun devam etmesi için başlatılan bilimsel araştırma ve koruma çalışmalarını kararlılıkla sürdürdüklerini ifade eden Gücü, bu konuda halkın da duyarlı olması gerektiğini vurguladı.
Taşucu ve Gazipaşa arasında 1996 ve 1997 yıllarında sayıları 13 civarındaki fok sayısının, koruma çalışmalarıyla 2008 yılı sonlarına doğru yeni doğan yavrularla birlikte 45'e kadar yükseldiğini belirten Gücü, ancak bunlardan 5'inin balıkçı ağlarına takılarak boğulma, sert cisimlerle vurulması ve başka farklı nedenlerle öldüğünü ifade etti.
Gücü, Mersin ve Antalya, Türkiye ve Kıbrıs arası ile Doğu Akdeniz'de görülen fok kolonisinin azalmasının çok üzücü olduğunu belirterek, ''Mersin'in Silifke ilçesine bağlı Kurtuluş köyü sahilinde geçtiğimiz günlerde bulunan ve yaşam alanı Kuzey Denizi olan 1,5 metre uzunluğundaki liman fokunun da sırtından domuz kurşunuyla vurularak öldürüldüğünü tespit ettik'' dedi.
MERSİN SAHİLLERİNDEKİ TEHDİTLER
Mersin sahillerinde, Türkiye'deki en büyük koloniye sahip olan ve sayıları 40'ı bulan Akdeniz foklarının, farklı tehdit unsuruyla karşı karşıya olduğunu anlatan Gücü, olumsuz koşulların fokları kaçırdığı gibi yavrulamalarına da engel olduğunu söyledi.
Fırtına gibi her türlü hava koşullarına karşı sığınabilecekleri mağaraların Akdeniz fokları için hayat sigortası denilebilecek kadar önemli olduğuna dikkati çeken Gücü, ''Korunaklı mağaralar özellikle yavru foklar için önem taşıyor. Bu mağaralar, yavru fokları çok güçlü fırtınalarda dalgaların etkisiyle sürüklenerek kayalara çarpıp ölmelerine karşı koruyor. Çevre kirliliği ve insan baskısı gibi farklı olumsuzluklar aynı zamanda dişi ve erkek fokların buluşarak buluşup çiftleşmelerini de engelliyor'' diye konuştu.
