Ani Ören Yerinde bulunan Anadolu'nun ilk Türk Camisi, Ebul Menuçehr Camii'nde yüzyıllar sonra ilk defa ezan sesleri duyuldu.
Türkiye-Ermenistan sınırında bulunan ve restorasyon çalımalar devam eden tarihi camii, bir çok tarihsel açıdan büyük öneme sahip. Minaresinde Kufi yazı türüyle 'Bismillah' yazan, Anadolu'daki ilk Türk camisi olan Ebu'l Manuçehr Camii, 1064 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan'ın Ani kentini fethetmesinden sonra 'Ani Beyi' olarak atadığı Menuçehr tarafından 1072'de dikdörtgen planlı ve 2 katlı olarak yaptırıldı.
Eski kaynaklarda caminin batı duvarının üstünde yer alan inşa kitabesiyle bundan başka iki kitabeden söz edilirken, minarenin 99 basamak olması Esma-ül Hüsna, Allah C.C' nın ismi şeriflerinin sayısına bağlanılıyor. Tespih adedi gibi her 33 merdivende bir küçücük de olsa havalandırma boşluğu göze çarpıyor.
Restorasyon çalışmalarının devam ettiği Ebul Menuçehr Camii, Alparslan'ın Ani'yi fethedişinin 957'inci yıl dönümü olan 16 Ağustos 2021'de tamamlanıp ibadete açılması bekleniyor.
