Zeytinburnu Belediyesi'nin eski binasındaki restorasyon esnasında bulunan tarihi mozaikler, müze alanında sergilenmeye hazırlanıyor. İstanbul'da 18. yüzyılda Zeytinburnu Askeri Hastanesi olarak inşa edilen tarihi bina, daha sonra subay çocukları için yurt, askerlik şubesi, tanzim satış yeri olarak hizmet verdi, ardından ise 25 yıl boyunca Zeytinburnu Belediyesi başkanlık binası olarak kullanıldı. Belediyenin yeni bir binaya taşınmasının ardından bu alanda restorasyon süreci başladı ve M.S. 5. yüzyıl olduğu düşünülen Roma dönemi mozaiği bulundu. Mozaik, Kazlıçeşme Sanat adıyla hizmet vermeye başlayan binada camdan bir koruma altına alınarak sergilenmeye başlandı. Binanın bahçesinde devam eden yeni mozaik arayışları ise olumlu sonuçlandı. İstanbul Arkeoloji Müzelere Müdürlüğü denetiminde bu alanda deneme kazıları yapıldı. 2019 Haziran ayında deneme kazısında yeni mozaikler bulundu. İstanbul II Numaralı Yenileme Alanları Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararları neticesinde kazı işlemi tamamlandı. Şimdi ise alanda restorasyon ve konservasyon çalışmaları başladı.
SUR DIŞINDA BULUNAN EN BÜYÜK MOZAİK, TAM 186 METREKARE
Tarihi yapının otopark kısmının yaklaşık 1.5 metre altında bulunan mozaikler hakkında bilgi veren Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy, "İçinde bulunduğumuz alan 1984'ten 2015'e kadar Zeytinburnu Belediye Başkanlığı binası olarak kullanılan bir yapı. Şu anda bu alanın otopark kısmındayız. Bina altında bulunan mozaiklerin ziyarete açılma tarihi ise 2018. Biz göreve başladıktan sonra içerideki mozaiklerdeki geometrik desenlerinden mozaiğin bina dışında da devam ettiğini düşündük. İstanbul Arkeoloji Müzelere Müdürlüğü denetiminde bu alanda deneme kazıları yaptık. 2019 Haziran ayında deneme kazısında mozaiği bulduk. Kurul kararları neticesinde kazı işlemini tamamladık. Şimdi buradaki mozaikleri de ziyarete açmak üzere restorasyon ve konservasyon çalışmaları yürütüyoruz. Burayı güneşten, yağmurdan koruyacak ve ziyarete açacağız, üzerini kapatacağız. İçerisiyle beraber toplamda yaklaşık 186 metrekarelik bir mozaik keşfettik. Mozaiğin 4'te 3'ünü şu anda bulmuş durumdayız. Bu sur dışında bulduğumuz en büyük mozaik. O bakımdan sadece ilçenin değil İstanbul'un tarihini de etkileyecek yeni bir bulgu diyebiliriz" diye konuştu.
Mozaiklerin Geç Roma-Erken Bizans dönemine ait olduğu düşünüldüğünü belirten Başkan Ömer Arısoy, "Bununla ilgili bir sempozyum da yaptık ve bu önümüzdeki günlerde kitaplaşacak. Buranın bir an evvel bitip mozaik müzesine kavuşmasını hayal ediyoruz. Özellikle dışarıda keşfettiğimiz bu bölüm, bina içini görmek istemeyen ziyaretçilerimiz için de dışardan da kolaylıkla görülebilecek" dedi.
"ZAYIF PARÇALAR KALDIRILIP ATÖLYEYE GÖTÜRÜLÜYOR"
Restoratör Mimar Olcay Aydemir ise mozaiklerin heyecan verici olduğunu belirterek şunları söyledi:
"Çok farklı fonksiyonlarda kullanılmış bir yapı söz konusu. Bu mozaiklerin Geç Roma-Erken Bizans dönemine ait olduğunu düşünülüyor. Ancak o döneme ait bir yapı kalıntısı olmadığından tam bir tarihleme yapmamız mümkün değil. Bir mozaik parçasının bulunması ve devamında bunun gelmesi bize şunu kazandırdı; sur dışında bu ölçekte büyük parçada bir mozaik kalıntısını ilk defa görüyoruz. Bu heyecan verici bir durum. Bunun devamında bu da bize burayı bir ziyaretçi ile buluşturma hikayesini getirdi. Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü'nün denetiminde yapılan kazılardan sonra bu mozaiklerin konservasyon çalışmaları başladı. Bunlarla ilgili birtakım projeler ve reçeteler hazırlandı. O reçetelere uygun olarak da biz bu mozaikleri şu anda onarmak üzere işlemler yapıyoruz. Yoğun bir kazı dönemi ve kayıp parçalarımız var. Bir kaba temizlik ardından da ince temizlik yapılıyor. Onun arkasından maskeleme dediğimiz bir uygulama var. Zayıf parçaların kaldırılması ve atölyeye götürülmesiyle başlıyor. Konservasyonları yapıldıktan sonra burada araştırmalarımız devam edecek, topraklar elekten geçecek. Kayıp parçalar varsa onlar toplanıp bir araya getirilecek. Daha sonra da zemine tekrar aplike edilerek ziyaretçi ile buluşur hale gelecek."
