Başbakan Tayyip Erdoğan 1915 olaylarına ilişkin tarihi bir açıklamaya imza attı. "Ermenilerin acılarını paylaşmak insanlık vazifesi" diyen Başbakan Erdoğan, 1915 olaylarının Türkiye karşıtlığı için bahane olarak kullanılamayacağını, tarihten yeni kavgalar çıkartmanın kabul edilemeyeceğini belirterek "Ölen Ermenilerin torunlarına taziyelerimizi iletiyoruz" dedi. Mesaj Türkçe, Almanca, Batı Ermenice, Doğu Ermenice, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça, Arapça olmak üzere 9 dilde yayınlandı. Mesajda hangi kökenden gelirse gelsin tüm Osmanlı vatandaşlarının rahmetle ve saygıyla anıldığı ifade edildi. Hem Ermeni vatandaşlara hem de tüm Ermenilere küresel çapta çağrıda bulunuldu. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
ZOR BİR DÖNEM
Ermeni vatandaşlarımız ve dünyadaki tüm Ermeniler için özel bir anlam taşıyan 24 Nisan, tarihi bir meseleye ilişkin düşüncelerin özgürce paylaşılması için değerli bir fırsat sunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarının hangi din ve etnik kökenden olursa olsun, Türk, Kürt, Arap, Ermeni ve diğer milyonlarca Osmanlı vatandaşı için acılarla dolu zor bir dönem olduğu yadsınamaz. Adil bir insani ve vicdani duruş, din ve etnik köken gözetmeden bu dönemde yaşanmış tüm acıları anlamayı gerekli kılar. Tabiatıyla ne bir acılar hiyerarşisi kurulması ne de acıların birbiriyle mukayese edilmesi ve yarıştırılması acının öznesi için bir anlam ifade eder.
YENİ KAVGALAR ÇIKARILMAMALI
Atalarımızın dediği gibi 'ateş düştüğü yeri yakar'. Osmanlı İmparatorluğu vatandaşı herkes gibi Ermenilerin de o dönemde yaşadıkları acıların
hatıralarını anmalarını anlamak ve paylaşmak bir insanlık vazifesidir. Fakat 1915 olaylarının Türkiye karşıtlığı için bir bahane olarak kullanılması ve siyasi çatışma konusu haline getirilmesi de kabul edilemez. Birinci Dünya Savaşı esnasında yaşanan hadiseler, hepimizin ortak acısıdır. Bu acılı tarihe adil hafıza perspektifinden bakılması, insani ve ilmi bir sorumluluktur. Her din ve milletten milyonlarca insanın hayatını kaybettiği I. Dünya Savaşı esnasında, tehcir gibi gayr-ı insani sonuçlar doğuran hadiselerin yaşanmış olması, Türkler ile Ermeniler arasında duygudaşlık kurulmasına ve karşılıklı insani tutum ve davranışlar sergilenmesine engel olmamalıdır. Türkiye Cumhuriyeti olarak 1915 olaylarının bilimsel bir şekilde incelenmesi için ortak tarih komisyonu kurulması çağrısında bulunduk. Bu çağrı geçerliliğini korumaktadır. Tarihçilerin yapacağı çalışma, tarihin doğru anlaşılmasında önemli bir rol oynayacaktır.
'İSTİSMARA KARŞIYIZ'
Başbakan, resmi açıklama sonrası yayımladığı mesajı değerlendirdi. Erdoğan, mesajında 1915'te sadece Ermenilerin değil, Osmanlı tebasından diğer milletlerin de öldüğünü belirtiğini söyleyerek, "Bunların anılmasından daha normal ne olabilir. Biz bunun istismar aracı olarak kullanılmasına karşı çıktık ve bunu ifade ettik" dedi.
'OSMANLI VATANDAŞLARINI RAHMETLE ANIYORUZ'
"20. yüzyılın
başındaki koşullarda hayatlarını kaybeden Ermenilerin huzur içinde yatmalarını diliyor, torunlarına taziyelerimizi iletiyoruz. Aynı dönemde benzer koşullarda yaşamını yitiren, etnik ve dini kökeni ne olursa olsun tüm Osmanlı vatandaşlarını da rahmet ve saygıyla anıyoruz."
DÜNYA MEDYASI FLAŞ GEÇTİ
Dünya medyası Erdoğan'ın açıklamasını flaş gelişme olarak servis etti. AFP, "Şimdiye kadar bir Türk liderin bu konu hakkında yaptığı en açık yorum", Fransa Le Parisien, "Erdoğan'ın açıklamaları ülke tarihinde bir ilk", Reuters, "Beklenmedik ve gönül alıcı" başlıklarını kullandı.
BAHÇELİ: DEĞERLENDİRİLECEK YANI YOK
MHP
Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Başbakan Erdoğan'ın 1915 olaylarına ilişkin mesajını, "Bunun değerlendirilecek hiçbir yanı yok. Bu millete bu kadar eziyet fazla" sözleriyle değerlendirdi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise bu yöndeki sorulara "Okumadım" karşılığını vermekle yetindi.
ABD: MEMNUNİYET DUYDUK
ABD Dışişleri Bakanlığı, Erdoğan'ın mesajına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada, "Erdoğan'ın 1915 olaylarına ilişkin açıklamalarından memnuniyet duyduk" ifadesi kullanıldı. 1915 olaylarıyla ilgili geçen yıllarda "Meds Yeghern (Büyük Felaket)" terimini kullanan Obama'nın, bu yıl da aynı yolu izlemesi bekleniyor.