Avrupalı Türkler, 07.06.1978 tarihinde borçlanma yolu ile hizmet satın alarak Türkiye'de malullük, yaslılık ve ölüm sigorta kollarına yönelik haklara sahip oldular. Yıllar içerisinde ihtiyaca binaen 08.05.1985 tarihli 3201 sayılı kanun yurtdısı borçlanma işlemlerinin genel esaslarını belirleyerek, yurtdısında yasayan ve çalısan, erkek ve kadın vatandaşlarımıza yönelik yeni haklar getirdi.
ESKİDEN OLDUĞU GİBİ SÜRECEK
Yine ülke ihtiyacına yönelik dolar ile baslayan borçlanma işlemleri, miat olarak kabul edilen ve 08.05.2008 tarihi itibari ile döviz ibaresinin kaldırılmasıyla, Türk Lirası olarak uygulanmaya başlandı. Su anda ise 40 yıllık zaman içerisinde değişik kanun, genelge ve uygulama yönetmelikleri ile çerçevelendirilen yurtdışı borçlanma işlemleri, eskiden olduğu gibi devam edecek.
GENELGE GERİ ÇEKİLDİ
Müjdeli haber, SGK Kurumu'nun mevzuatı içinde yayımlanan yeni genelgesi ile hayat buldu. 01.08.2018 günü yayımlanan 2018-29 nolu genelge özetle, 19.07.2018 tarih ve 2018/27 sayılı "Yurtdışı Borçlanma İşlemleri" konulu genelgenin yürürlükte kaldırıldığını ifade etti. Eskide uygulanmakta olan genelge, genel yazı ve e yurtdışı talimatlarının yürürlükte olduğu ortaya koydu. Yeni genelge sayesinde tüm kazanımların geçerli olduğu ve geriye dönüş olmadığı aktarıldı.
KALDIRILAN GENELGE NELER GETİRDİ
- Eksik belge tamamlama
- Aylıktan Vazgeçme
- Gerekli tercümeler
- Aylığı borçlandığınız süreye bağlatma
- Prim transferinde İsviçre Frangı alma
- Kısmi sözleşme aylığını tama çıkarmada az ödeme
- Borçlanmayı reddetmenin önüne geçme
- 1992 yılı öncesi ikamet borçlanması yapacak vatandaşlarımızın beyanı yeterli
- Yurtdışı borçlanma dilekçesi İsviçre, Bulgaristan ve diğer ülkeler için ayrı ayrı doldurma ve talep etme zorunluluğu yerine tek bir dilekçe.
- İsviçre'den mahsuplaşarak borçlanmada temel esas ilgili ülkeden primleriniz geldikten sonra talep edebileceğiniz şart koşulu kaldırıldı.
- Yurda giriş çıkış kayıtlarınızı Sosyal Güvenlik Kurumu ile Emniyet Genel Müdürlüğü arasında yapılan protokole göre SGK yetkili personel görebilecek ve sizler adına temin edecek.
- Dul aylığı borçlanma talep edenlerin Türk vatandaşı olması yeterli olacak ve vefat edenin vatandaşlığının Türk olması gerekmeyecek.
- Sahte belge ile başvuru yapanların ödemeleri iade edilmeyerek SGK'YA gelir sayılıp Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusu yapılacak.
- Sizler adına düzenlenen vekaletnamede yurtdışı borçlanma ibaresinin geçmesi yeterli olacak.
- Yurtdışına gitmeden önce ülkemizde bir yıldan az olan süreler ile tek taraflı maluliyet aylığı bağlanan Fransa, Hollanda, İsviçre ve Belçika'da bulunan vatandaşlarımızın günü geçerli olacak ve sigorta başlangıcı lehinize yorumlanacak.
- Yurtdışı ödemeleriniz 01.02.2012 tarihinden sonra ise SGK'ya ibraz etme zorunluluğu kaldırılarak, MOSIP sistemi sayesinde bürokrasi azaltılmış oldu.
EMEKLİ AYLIĞI DOĞRU MU?
Erman / ALMANYA
Eşimin Almanya'ya geliş tarihi 01.08.1991. Altı yıl çalışmışlığı var. 1992 ve 1996'da iki çocuğumuz oldu. 2017 yılında Türkiye'de 15 günlük çalışmışlığı da var. 30.11.2017 tarihinde 104 bin 750 TL borçlanma yaptık ve 01.07.2018 emekli oldu. Bağlanan aylık 1515 TL + 92 TL ek ödeme. Aylık daha çekilmedi. İşlem doğru mudur acaba?
CEVAP:
Eşinizin aylığının doğru olup olmadığına karar verebilmek için yapılan borçlanma dönemlerinin ve evraklarının incelenmesi gerekmektedir.
Beyana göre hesap yapılması hataya sevk edeceğinden, ilgili İl Sosyal Güvenlik Müdürlüğü'ne aylığın yeniden hesaplanması için dilekçe verebilirsiniz. Ancak görünürde aylık düzgün bağlanmış gibi.
FAZLA PRİM ÖDEME AYLIĞI ARTIRIR MI?
Yüksel / ALMANYA
2014 yılında 3 bin 600 günden borçlandım ve parayı SSK'ya yatırdım. Emekli aylığım 25.05.2023 tarihinde yani 60 yaşıma girince başlayacak.
Duyduğuma göre istenildiği takdirde, gün başına ödenen miktar artırılıp fazla emekli alına biliyormuş. Bunun için ne yapmam gerekiyor?
Şu an 55 yaşındayım. 1980 yılından beri çalışıyorum. 57 yaşımda emekli olma şansım var mı?
CEVAP:
1980 başlangıcınıza göre hemen emekli olma imkânınız bile var. Ancak tabii ki yurtdışı borçlanması yapan kişiler yurtdışında çalışamaz ve sosyal yardım alamazlar. Eğer şartlarınız oluşuyor ise eksik günlerin dönem seçilerek borçlanması yapılabilir. Aylığı arttırmak için en az günlük bedelin 3,5 katından 7,5 katına kadar (arada istenilen bir miktar da seçilebilir) borçlanma bedelinizi arttırabilirsiniz. Alacağınız aylığı bu şekilde yükseltebilirsiniz.