Tosya ile özdeşleşen, ilçeden başka yerde üretimi yapılmayan altın işlemeli gerdanlık "kıstı" tamamen el işçiliğine dayanıyor. İlçede kıstıyı yapabilen son iki kuyumcu ustası kalması nedeniyle evlenen kızlara takılması gelenek haline gelen kıstıya hemen ulaşmak mümkün olmuyor.
İlçede neredeyse tüm kadınların boynunu süsleyen kıstının yapımı, yaklaşık 25 gün sürüyor. Kıstı almak isteyenlerin üç ay önceden sipariş vermeleri gerekiyor.
Yapımındaki zorluk nedeniyle kıstı ustalarının sayısı ikiye düşse de artan talep, son ustaların yoğun çalışmasına neden oluyor.
Son kıstı ustalarından İsmail Çilingir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kıstı yapmayı babasından öğrendiğini söyledi.
Kıstının ilçeye özgü bir gerdanlık olduğunu aktaran Çilingir, "Kıstı uzun yıllardan beri burada üretiliyor. Başka yerde üretilmiyor. Yaklaşık 25 günde tamamladığımız kıstı 22 ayar altından yapılıyor. Gremse ya da bilezik dediğimiz altınları şerit halinde çekip sonra kurşunla çakıyoruz. İçinde de gümüş kaynak var. Parçaları birleştirip kıstı haline getiriyoruz." dedi.
İlçedeki tüm evlerde kıstı bulunduğunu belirten Çilingir, "Tosya için kıstının ayrı bir yeri vardır. O nedenle bütün ailelerde, bütün evlerde kıstı bulunur. İlçe içinde de önemli bir satış potansiyeli bulunuyor." diye konuştu.
Bir dönem üretimin çok azaldığını anlatan Çilingir, "Sadece ilçeden müşteri bulunuyordu. Bu nedenle bitmek üzereydi. Kıstıyla ilgili çıkan haberler, sosyal medyada yapılan tanıtımlar, ürünün tanınmasına çok katkı sağladı. Kıstıyı hiç bilmeyen insanlar fotoğrafını görüp çok beğenip sipariş etmeye başladı. Bu da tekrardan canlılık getirdi. Bu sayede kullanım yeniden artmaya başladı." ifadelerini kullandı.
Talebe yetişmekte güçlük yaşadıkları için kıstı eden sipariş vermeleri gerektiğini vurgulayan Çilingir, şunları dile getirdi:
"Tosya'da zaten herkes alıyor. Onun dışında haberlerde görenler, sosyal medyada rastlayanlar sipariş veriyor. Yurt içinden ya da yurt dışından bölgeye gezmeye gelen turistler de ilgi gösteriyor. Tosyalı olup da yurt dışında oturanlar var. Geldiklerinde sipariş verip parasını ödüyorlar. Daha sonra geldiklerinde kıstıyı alıyorlar. Mesela Ramazan Bayramı'nda gelip parasını veriyorlar Kurban Bayramı'nda geldiklerinde ancak hazırlayıp teslim ediyoruz. Kimse geldiğinde hemen kıstı bulamıyor. İsteğimiz, kıstı alacakların en az 3-4 ay önce siparişlerini vermeleri. Kıstı almak isteyenler önce parasını verip sipariş ediyorlar sonra hazırlanmasını bekliyorlar."
Çilingir, kıstının çok özel bir takı olduğunu, son dönemde altının fiyatının artmasının kıstıyı da etkilediğini belirterek, "Kıstının gerdanlığı 8 bin liradan, takım halinde ise 12 bin liradan alıcı buluyor." dedi.
İlçeyi gezmeye gelen Seda Aksungur, kıstıyı çok beğendiğini ifade ederek, "Gördüğüm kadarıyla hem maddi hem de manevi bir takı. Tosya'da tüm kadınlarda varmış. Çok güzel olduğu için bunu da hak ediyor. Yoğun bir talep olduğu söyleniyor bence bu yoğunluk normal. Sorduğumda almak için insanların sıra beklediğini öğrendim. Buralı değilim ama ileride maddi durumum olduğunda ben de kesinlikle alacağım." diye konuştu.
