ABD TÜFE'Sİ PİYASALARI NASIL ETKİLEDİ?
ABD'de tamamlanan haftada açıklanan makroekonomik veriler, enflasyondaki yavaşlamaya işaret ederken Fed'in gelecek yıl faiz oranlarında ilave indirimlere gidebilmesi için alan oluşabileceği yönündeki beklentileri güçlendirdi.
ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kasımda iki aylık dönemde yüzde 0,2, yıllık bazda da yüzde 2,7 ile beklentilerin altında arttı.
Değişken enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de kasımda eylül ayına göre yüzde 0,2, yıllık yüzde 2,6 artarak beklentilerin altında gerçekleşti. Çekirdek enflasyon bu dönemde yıllık bazda Mart 2021'den bu yana en düşük seviyesini kaydetti.
Açıklanan ılımlı enflasyon verilerine ilişkin açıklamada bulunan New York Fed Başkanı John Williams ise kasım enflasyonunun bazı "teknik faktörler" nedeniyle düşük göründüğünü ifade etti.
ABD'de iş gücü piyasası verilerinde ise soğuma belirtileri izlendi. ABD'de tarım dış istihdam kasımda 64 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Ancak istihdamın ekimde 105 bin kişi azaldığı hesaplanırken, ağustos ve eylül ayı verilerinde de aşağı yönlü revizyona gidildi.
ABD'de işsizlik oranı ise kasımda yüzde 4,6'ya yükselerek, Eylül 2021'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. ADP Araştırma Enstitüsü tarafından yayımlanan veriler ise özel sektör istihdamının 29 Kasım'da sona eren 4 haftalık dönemde haftalık ortalama 16 bin 250 kişi arttığını gösterdi.
Analistler, kasımda istihdam artışının beklentileri aşmasına karşın ağustos ve eylül verilerinin aşağı yönlü revize edilmesinin iş gücü piyasasına ilişkin endişeleri yeniden gündeme taşıdığını, verilerin ise belirgin bir zayıflamadan ziyade sınırlı bir soğumaya işaret ederek Fed'in 2026'da faiz indirimlerini sürdürebileceği beklentilerini desteklediğini kaydetti.
MERKEZ BANKALARI FAİZ KARARINI AÇIKLADI
Önemli merkez bankalarının para politikası kararları da fiyatlamalar üzerinde etkili olurken, Avrupa Merkez Bankası (ECB), Japonya Merkez Bankası (BoJ) ve İngiltere Merkez Bankasının (BoE) para politikası kararları hafta boyunca yatırımcıların odağında kaldı.
BoE, politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan indirerek yüzde 3,75'e çekerken, bu yıl toplam gevşeme 100 baz puana ulaştı. ECB ise 3 temel politika faizini beklentiler doğrultusunda sabit tutarken, ECB Başkanı Christine Lagarde enflasyon görünümünün dalgalı uluslararası ortam nedeniyle belirsizliğini koruduğunu söyledi.
BoJ da politika faizini 25 baz puan artırarak yüzde 0,75'e yükseltirken, bu seviye son 30 yılın en yüksek düzeyi olarak kayıtlara geçti.
Jeopolitik gelişmeler ise özellikle enerji emtiaları üzerinde baskı oluşturdu. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda ABD ve müttefiklerinin barış görüşmelerinde ilerleme kaydedildiğini açıklaması, savaşın sona erebileceği ve Rus enerji ihracatına yönelik yaptırımların hafifleyebileceği beklentilerini güçlendirdi.
Söz konusu gelişmelerin ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, haftayı yüzde 4,15 seviyesinden tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,2 yükselişle 98,6'ye çıktı.
Emtia piyasalarında gelecek hafta ise Noel tatili nedeniyle işlem hacminin düşmesi beklenirken, yatırımcıların odağına ABD'nin üçüncü çeyrek büyüme verileri yerleşti.
PLATİN VE PALADYUMDAKİ HAFTALIK ARTIŞ ALTIN VE GÜMÜŞÜ GERİDE BIRAKTI
Değerli metaller, ABD'de açıklanan makroekonomik verilerin Fed'in faiz indirimine yönelik beklentileri güçlendirmesiyle haftayı yükselişle tamamladı.
Öte yandan ABD ile Ukrayna arasındaki kritik barış görüşmelerinde ilerleme sağlanması, değerli metallere yönelik güvenli liman talebini zayıflatarak fiyat artışını sınırladı.
Altının ons fiyatı, hafta içinde en yüksek 4 bin 374,77 dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 4 bin 381,55 dolara yakın seyrederken, haftayı 4 bin 338,58 dolardan tamamladı.
Gümüşün ons fiyatı da hafta içinde 67,46 dolara yükselerek rekor tazeledi ve haftayı 67,16 dolardan kapattı.
Değerli metallerdeki ralliye yıl boyunca altın ve gümüşün gerisinde kalan platin ve paladyum da katıldı.
Analistler, bu yükselişte yatırımcıların söz konusu iki metalde fiyatların geride kaldığını düşünmesinin yanı sıra otomotiv ve endüstriyel talebin güçlü kalmasının etkili olduğunu, bu nedenle hızlı fiyat artışlarının yaşandığını kaydetti.
Platinin ons fiyatı, hafta içinde en yüksek 1.982,57 doları görerek 2008'den bu yana en yüksek seviyeye ulaşırken, haftayı 1.969,98 dolardan tamamladı. Platinde tüm zamanların en yüksek seviyesi ise 2008 yılında görülen 2 bin 302 dolar olarak kayıtlara geçmişti.
Paladyumun ons fiyatı da hafta içinde 1.723,04 doları görerek 2023 Şubat'tan bu yana en yüksek seviyeye ulaşırken, haftayı 1.709,31 dolardan tamamladı.
Dünyanın en büyük paladyum üreticisi Rus madencilik şirketi Nornickel, yatırım talebinin de etkisiyle 2025'te paladyum piyasasında yaklaşık 200 bin ons arz açığı oluşabileceğini bildirdi. Analistler, söz konusu beklentinin paladyum fiyatlarını destekleyen bir diğer unsur olarak öne çıktığını kaydetti.
Değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, gümüşte yüzde 8,6, paladyumda yüzde 15,6, platinde yüzde 12,8 ve altında yüzde 0,9 değer kazandı.
BAZ METALLERDE ARZ ENDİŞELERİ FİYATLARI DESTEKLEDİ
Baz metaller, Çin kaynaklı talep endişelerine karşın, arz endişelerinin sürmesi ve zayıf dolar endeksinin desteğiyle çinko hariç haftayı pozitif seyirle tamamladı.
Çin'de kasım ayına ilişkin veriler, ekonomide zayıflama sinyallerine işaret etti. Sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 4,8 artarak son 15 ayın en yavaş hızına inerken, perakende satışlar yüzde 1,3 ile Aralık 2022'den bu yana en düşük artışı kaydetti.
Buna karşın bakır fiyatları, geçen hafta Goldman Sachs'ın madencilik arzındaki kısıtlamalara işaret eden yukarı yönlü tahminlerinin etkisiyle değer kazandı.
Goldman Sachs, yayımladığı raporda bakırın maden arzındaki sınırlamalar ve yapısal talep artışı nedeniyle uzun vadede "en sevdiğimiz endüstriyel metal" konumunu koruduğunu belirtti.
Alüminyum fiyatları ise Avustralyalı üretici South32'nin Mozal alüminyum tesisini martta kapatacağını duyurmasının ardından arzın daralacağı endişesiyle yükseliş eğilimi gösterdi.
Analistler, Çin'in kritik metallerde yurt dışı yatırım hamlelerinin 2026'da alüminyum üretimini artırabileceğini, ancak buna rağmen bakırın performansının daha güçlü kalmasının beklendiğini belirtti.
Nikel tarafında ise arz kaynaklı gelişmeler fiyatları destekledi. Endonezya hükümetinin 2026'da nikel cevheri üretimini üçte bir oranında azaltmayı planladığını açıklaması, paslanmaz çelik üretiminde kullanılan nikelde arz endişelerini artırarak fiyatlarda yukarı yönlü destek sağladı.
Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında nikelde yüzde 3,7, alüminyumda yüzde 3, bakırda yüzde 2,5 ve kurşunda yüzde 2,1 değer kazanırken, çinkoda yüzde 0,4 değer kaybetti.
PETROL ARZ ENDİŞESİYLE NEGATİF SEYRETTİ
Petrol fiyatları, Venezuela kaynaklı olası arz aksaklıklarına ilişkin endişelere karşın, arz fazlası beklentileri ve Rusya-Ukrayna savaşına yönelik barış ihtimaline yönelik haber akışıyla haftayı düşüşle tamamladı.
Barış olasılığının belirginleşmesi, Rus petrolüne yönelik yaptırımların gevşeyebileceği ve Rus üretiminin küresel pazara daha rahat ulaşabileceği beklentisini güçlendirdi.
ABD'nin Venezuela petrolüne yönelik tanker engeli de arzı kısabilecek bir adım olarak değerlendirilse de piyasa etkisi sınırlı kaldı.
Doğal gaz tarafında ise beklenenden ılıman seyreden kış koşulları ve yüksek stok seviyeleri, fiyatlamalar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu.
Bu gelişmelerle Brent petrolün varil fiyatı haftalık bazda yüzde 1,4 azalırken, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın MMBtu cinsinden fiyatı da yüzde 3,1 değer kaybetti.
TARIM EMTİASI KARIŞIK SEYRETTİ
Tarım emtia piyasasında arz koşulları ve jeopolitik gelişmeler fiyatlamalar üzerinde etkili oldu.
ABD, Rusya, Avustralya ve Karadeniz bölgesinde güçlü rekolte beklentileri fiyatları aşağı yönlü baskılarken, Rusya ile Ukrayna arasında barış ihtimalinin güçlenmesi de arzın artabileceği beklentilerini destekledi.
Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 3,7, soya fasulyesinde yüzde 2,5 ve pirinçte yüzde 0,8 azalırken, mısırda yüzde 0,6 değer kazandı.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 7,6 ve şekerde yüzde 1,7 ve pamukta yüzde 0,3 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 6,8 azalışla tamamladı.