ABD'de enflasyonun mayısta yıllık bazda üst üste dördüncü ayda beklentilerin altında gerçekleşmesine karşın, piyasalarda ABD Merkez Bankasının (Fed) eylül ayındaki toplantısına kadar faiz indirimine gitmeyeceği yönündeki fiyatlamalar öne çıkıyor.
ABD'de açıklanan veriler, son dönemde enflasyonist baskıların azaldığını, istihdamın ise yavaşlamasına rağmen istikrarını koruduğunu gösteriyor.
Çalışma Bakanlığının geçen hafta açıkladığı verilere göre, ABD'de tarım dışı istihdam mayısta 139 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı değişmedi ve yüzde 4,2 olarak kayıtlara geçti.
Dün açıklanan verilere göre ise ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında arttı.
Tüketici enflasyonunun yıllık bazda üst üste dördüncü ayda piyasa beklentilerinin altında kalmasına rağmen, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in gelecek hafta politika faizini yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tutmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Bankanın eylül ayı veya sonrasında faiz indirimine gideceği yönündeki fiyatlamalar öne çıkıyor.
ABD Başkanı Donald Trump ise faiz indirimine gitmesi için Fed'e yönelik baskılarını sürdürüyor.
Sık sık Fed Başkanı Jerome Powell'ı faiz indirimlerine geç kalmakla eleştiren Trump, ABD'nin faiz indirimlerine giden ülkeler karşısında dezavantajlı duruma düştüğünü savunuyor.
Geçen hafta Fed'e faiz oranını "tam puan" düşürme çağrısında bulunan Trump, dün açıklanan TÜFE verilerinin ardından da bu çağrısını yineledi.
TÜFE verilerini "mükemmel" olarak nitelendiren Trump, "Fed, bir tam puan düşürmeli. Vadesi gelen borçlar için çok daha az faiz ödenir. Çok önemli." ifadesini kullandı.
Oxford Economics ABD Başekonomisti Ryan Sweet, TÜFE'nin mayısta petrol fiyatlarındaki düşüş gibi tarifelerin bazı dezenflasyonist baskılarından faydalandığını söyledi.
TÜFE'de benzin, uçak bileti ve toplu taşıma kalemlerindeki gerilemeye işaret eden Sweet, tarifelerin başta otomobil olmak üzere bazı malların alımlarının öne çekilmesine yol açtığını ancak şimdi talebin yumuşadığını ve bu durumun yeni ve ikinci el araç fiyatlarında görüldüğünü aktardı.
Sweet, otomobil bayilerindeki stoğun azaldığını, bu durumun potansiyel alıcıların işini giderek zorlaştıracağını ve stoğun azalmasının daha yüksek araç fiyatlarının habercisi olduğunu ifade etti.
Tarifelerden kaynaklanan bir diğer dezenflasyonist etkinin ise en azından başlangıçta talep daralması olduğunu belirten Sweet, TÜFE'de ev dışında konaklama kaleminin kısmen yurt dışı seyahatlerdeki azalma nedeniyle üst üste 3 ay düşüş gösterdiğini kaydetti.
Sweet, çekirdek hizmet enflasyonunun nisan ayına kıyasla daha az arttığını bildirerek, "İş gücü piyasası enflasyon kaynağı olmadığından ve nominal ücret artışı Fed'in enflasyon hedefiyle uyumlu seyrettiğinden, süper çekirdek hizmet enflasyonunun tekrar çirkin yüzünü göstermesi pek olası değildir." değerlendirmesinde bulundu.
Göçle ilgili kısıtlamaların nominal ücret artışı üzerinde yukarı yönlü baskı yaratacağını aktaran Sweet, ancak verimlilik artışının bunun enflasyonist olmamasını sağlamak için yeterli olacağını kaydetti.
Sweet, "TÜFE ile kişisel tüketim harcamaları deflatörü arasındaki eşleştirmemiz, bir diğer sakin aya işaret ediyor. Bu durum Fed'i cesaretlendirebilir ancak gelen veriler Merkez Bankasının aralıktan önce faiz indirimine gitme olasılığını kayda değer ölçüde artırmıyor, bizim temel senaryomuz da bu yönde. Fed, tepkisel davranacak ve tarifelerin enflasyonu daha fazla vuracağını, bu yaz enflasyonun nasıl seyredeceğini görmek isteyecektir." diye konuştu.
American Enterprise Institute (AEI) kıdemli uzmanı Steven Kamin, son açıklanan TÜFE verilerinin oldukça cesaret verici olduğunu belirterek, "Veriler enflasyonun temelde Fed'in yüzde 2 hedefi doğrultusunda aşağı yönlü eğilim izlemeye devam ettiğini doğrular nitelikte görünüyor." açıklamasında bulundu.
Enflasyona ilişkin olumlu haberlerin devam etmesinin, Fed'in yılın ilerleyen dönemlerinde faiz indirmesini kolaylaştıracağını söyleyen Kamin, ancak Fed'in faiz oranlarını iki nedenden dolayı şimdilik sabit tutmasının muhtemel olduğunu ifade etti.
Kamin, bunların birincisinin henüz verilere yansımamış olsa da Trump'ın gümrük tarifesi artışlarının gelecekte enflasyonu bir miktar yukarı çekebileceği ihtimali olduğunu belirterek, ayrıca tarifelerin nihai olarak nerede duracağına dair de hala büyük belirsizlik bulunduğunu kaydetti.
İkincisinin de iş gücü piyasasının güçlü kalmaya devam etmesi ve işsizlik oranının düşük kalması olduğunu dile getiren Kamin, dolayısıyla Fed'in şu anda ekonomiyi desteklemek amacıyla faiz indirimi yapmasına gerek olmadığını savundu.
Kamin, bu nedenle tarifelerin etkisinin sınırlı kalacağı varsayımıyla Fed'in yılın ilerleyen dönemlerinde bir ya da iki kez faiz indireceğini tahmin ettiğini paylaşarak, "Bu, Trump'ı hayal kırıklığına uğratabilir ancak verilere uygun, yerinde bir tepki olur." şeklinde konuştu.
ING Amerika Araştırma Bölgesel Başkanı Padhraic Garvey, mayıs ayı enflasyon verilerinin oldukça rahatlatıcı geldiğini söyledi.
Giyim ve otomobil fiyatlarındaki gerilemeye işaret eden Garvey, aslında bu sektörlerin tarifeler dolayısıyla fiyat artışı riski yüksek olarak değerlendirilen sektörler arasında yer aldığını dile getirdi.
Garvey, piyasaların bu verileri olumlu karşıladığına değinerek, ancak tarifelere dair endişelerin abartıldığı sonucuna varmak için henüz erken olduğunu vurguladı.
Geçen hafta yayımlanan Fed'in Bej Kitap raporundaki, "firmaların gelecek dönemde maliyetlerin ve fiyatların daha hızlı artmasını beklediği" ve "yüksek tarife oranlarının maliyetler ve fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturduğu" ifadelerine atıfta bulunan Garvey, "Bu nedenle temmuz ve ağustos aylarında çok daha güçlü enflasyon verileri görebiliriz." değerlendirmesini yaptı.
Garvey, TÜFE verisi sonrasında hazine tahvili faizlerinin bir miktar aşağı hareket ettiğine işaret ederek, ancak bu kadar "pozitifliğe" kapılınmaması gerektiğini kaydetti.
"Gelecek dönemde kendi elimizle yarattığımız enflasyon sorunları yaşanacak, yaşanmazsa şaşırtıcı olur." diyen Garvey, ayrıca vergi yasasının geçirilmesinin tahvil piyasasında bir başka olumsuz faktör olduğunu ifade etti.