Ticaret Bakanı Ömer Bolat, YEDPA Ticaret Merkezi'nde otomotiv sektörünün temsilcileriyle bir araya geldiği programda yaptığı konuşmada, AK Parti hükümetleri olarak 2002'den bu yana ticari hayatın tüm aktörleri için çok önemli adımlar attıklarını anlattı.
İhracat rakamlarına değinen Bolat, "Mal ihracatını 7,3 kat, hizmetler ihracatını 8,2 kat artırarak 375 milyar dolar toplam ihracatı geçen yıl başarmıştık. Bu yıl da 390 milyar doları inşallah aşacağız. Dünya büyüme ortalamasının çok üzerinde bir ortalama sağladık, 22 yılda yüzde 5,3 oranda bir ortalama. Cumhuriyetimizin ilk kuruluşundan geçen 78 yıl ortalaması ise yüzde 4,8'di ve çalkantılı 2020-2025 arası dönemde de dünya ekonomisinin büyüme hızından iki katı civarında büyüme artışı sağladık. Dünya büyüme hızı yüzde 2,8'di. Bizimkisi yüzde 5,4 olmuştu. Artık 1,4 trilyon dolarlık bir ekonomiyi aşmak üzereyiz ve inşallah 16-17 bin dolarlık kişi başına milli gelire ulaşmak üzereyiz." diye konuştu.
Bolat, son 5 yıllık süreçteki zorluklara işaret ederek, Kovid-19 salgını başta olmak üzere, Rusya-Ukrayna Savaşı ve tarihin en büyük depremlerinden olan Kahramanmaraş depremlerinin etkisinin ekonomiyi ve bütçeyi etkilediğini kaydetti.
Bunların yaralarını sararken bir ekonomi programının uygulandığı dile getiren Bolat, "Göreve geldiğimizden beri bir istikrar programı, dengeleme, normalleşme programı uygulanıyor ve burada da Allah'a çok şükür büyük mesafeler alındı. Enflasyon cephesinde geriye gidiş devam ediyor. Kesintisiz bir şekilde 14 aydır enflasyon geriliyor. Toptan eşyada da, tüketici fiyat endeksinde de, gıda fiyatları endeksinde de, hizmetler endeksinde de. Büyüme, hamdolsun bütün dünyadaki ekonomi kuruluşları Türkiye'nin büyüme tahminlerini yıl sonu için yukarı yönlü revize ediyorlar. Yüzde 3 ve üzerini göstermeye başladılar, biz de bunu başaracağız." şeklinde konuştu.
"FİNANSMANDA RAHATLAMA BAŞLIYOR, MALİYETLERDE DÜŞÜŞ ZATEN BAŞLADI"
Ticaret Bakanı Bolat, dövizde de istikrarın sağlandığını ve 2-3 yıl önce dövizin günlük artma eğiliminde olduğu bir dönemde üreticilerin ticareti durdurduğunu ve fiyat veremediğini anımsattı.
Bolat, "Şimdi mali, döviz, finansal piyasalar, döviz ve bütçe dengeleri oturmaya başladı, çok ciddi bir gelişme mesafesi sağlandı. Bütçe açığının milli gelir oranının yüzde 10'u aşması korkusu vardı, riskleri büyüktü ve o artık yüzde 5'in altında. İnşallah bu sene daha da altında gerçekleşecek. Dövizde artık finanse edemeyeceğimiz kadar bir 2023'teki tabloda dış ticaret açığımızı geriye çektik. Geçen yıl 82 milyar dolar. Bu sene de artış var bir miktar ama kontrollü gidiyor. Cari açığımızı çok önemli, bunu da geriye çektik. Geçen yıl 10 milyar dolarla kapattık. Bu sene de inşallah 20 milyar dolar civarında tutmak gayret içerisindeyiz." ifadelerini kullandı.
Dünya genelinde korumacılık adı altında ticaret ve gümrük vergisi savaşlarının başladığına dikkati çeken Bolat, normalleşme ve dengelenme sürecinde yeni sıkıntıların olabildiğini söyledi.
Bolat, "Finansmana ulaşmak, finansman maliyeti gibi konular, burada da enflasyon geriledikçe faizlerdeki, finansmandaki olumlu gelişmeleri de aşağı doğru göreceğiz inşallah ve finansmanda rahatlama başlıyor, maliyetlerde düşüş zaten başladı. İhracata verdiğimiz reeskont kredileri yüzde 27 maliyetle alabiliyorsunuz. Bu noktada istihdam teşviklerimiz devam ediyor yeni yatırım teşviklerimiz açıklandı. Beşinci, altıncı bölgelerde yeni istihdamların hepsinde SGK işçi-işveren payını devletimiz karşılıyor. Özellikle asgari ücretin vergi dışı kalması önemli bir destekti." dedi.
Dış ticaretin zayıfladığı bir dönemde olunduğuna işaret eden Bolat, dünyada bu yıl beklenen büyüme oranının yüzde 2,6-2,8 olduğunu ancak dış ticarette ihracattaki artış oranının yüzde 0,9 beklendiğini belirtti.
Bolat, son 10 yıllık süre zarfında artık dünya büyümesinin ihracat ya da dış ticaretten fazla destek almadığını aktararak, "Dünya ticaretindeki artış oranı dünya büyümesinin artış oranının altında kalmaya başladı. Bu önemli bir sıkıntı dünya için. Ekmeğin aslanın ağzında değil, adeta midesinde hatta bağırsağına düştüğü bir durumda lokma arıyor. Biz üreticilerimiz için onlarla beraber bunun peşindeyiz. O nedenle bir yandan dış ticarete ve gümrüklere bakarken, bir yandan da iç ticaret, sektörler, odalar, sektörel kuruluşlar, ihracatçı birlikleri, iş konseyleri, bunlarla hep istişareler halindeyiz." değerlendirmesinde bulundu.
"BU YIL OTOMOTİV İHRACATINDA 40 MİLYAR DOLARI AŞACAĞIZ"
Ömer Bolat, otomotiv sektöründeki gelişmişliğin ülkenin gelişmişliğinde önemli bir gösterge olduğunu kaydetti.
Bolat, otomotivde ana omurganın yerli olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Türkiye'de otomotiv sektöründe ana omurga yerli derken Türkiye'de üretim yapan Ford Otosan, Toyota, Hyundai Assan, Oyak Renault, Tofaş ve Togg elektrikli aracımızla biz 400 bin kişiye istihdam sağlıyoruz. Siz tedarikçiler, yan sanayi, yedek parçacılar, servisçiler, tamirciler onları da kattığımızda gerçek anlamda oto sanayinde çalışanların sayısı milyonun üzerinde. Türkiye 1971'de otomotiv sanayi yolculuğuna montajla başladı, giderek yerlilik payını artırdı. Bugün 1 milyon 468 bin adetlik 1,5 milyon üretimle dünyanın 13. büyük otomotiv sektörüne sahibiz. Avrupa'da dördüncüyüz şu anda. Avrupa'daki bu Türk malı, Türk otosu, Türk yan sanayi, teknolojinin, kalitenin sembolü haline geldi. Son 20 yılda öylesine bir sanayi ve ekonomide ve imalatta devrim yaptık ki gittiğimiz her yerde Türkiye saygın, itibarlı, ekonomisi güçlü ve üretimi kaliteli, teknolojisi çok yüksek ülke olarak ad ediliyor. Bunu görmekten de çok büyük memnuniyet duyuyoruz."
Son 15 yıldır ihracatta lider konumda olan otomotiv sektöründe geçen yılı 37,2 milyar dolar ihracat yapıldığını bildiren Bolat, bu yıl 40 milyar doları aşacaklarını belirtti.
Bolat, "Geçen yılki 37 milyar doların içinde 16 milyar doları yan sanayiydi. Ana sanayinin sattığı otoların içindeki Türkiye'deki yan sanayi tedarikçilerin payını da eklediğimizde 24 milyar doları tedarik sanayi, sizlerin eserinizdir. Yani 37'nin 24'ü aşağı yukarı 3'te 2'ye geliyor. Bu yıl 40 milyar doları aşacağız ve inşallah 41'i söylemek nasip olacak. Otomotiv ihracatında 41 kere maşallah diyeceğiz. Bu yılın 7 ayında otomotiv ihracatımız yüzde 14 arttı, bu tempoyu koruyabilirsek ortalama 41'i rahatlıkla bulacağız demek ki." şeklinde konuştu.
Otomotiv sektörünün dünyada büyük bir dönüşüm geçirdiğini anlatan Bolat, geçen yıl dünyada 11,7 milyon elektrikli otomobil satıldığını ve Türkiye'de de elektrikli otomobil satışlarının çok hızlı arttığını dile getirdi.
"İHRACAT VE REESKONT KREDİSİ LİMİTİNİ GÜNLÜK 300 MİLYON LİRADAN 4 MİLYAR LİRAYA ÇIKARDIK"
Bolat, Ticaret Bakanlığı olarak Küresel Tedarik Zinciri (KTZ) programıyla harcamaların yüzde 50'si oranında destekler verdiklerini söyledi.
Otomotiv sektöründe, makine, ekipman, donanım, yazılım, eğitim, danışmanlık, sertifikasyon, test, analiz gibi alanlarda 94 KTZ projesi olduğunu aktaran Bolat, otomotiv sektörünün en çok destek verdikleri sektörlerin başında geldiğini ifade etti.
Bolat, "Marka ve Turquality desteğimizde de 22 firmanın 23 markasıyla Turquality desteği, 14 firmanın 14 markasına marka programı kapsamında destek veriyoruz. Sizlerin katıldığı Türkiye ve dünyadaki birçok fuar katılımlarınızı destekliyoruz. 2022'den bugüne bireysel katılım olarak 51 adet yurt dışı fuarı destekledik. Dünyanın en büyük fuarlarında yan sanayiciler için biri olan Automechanika İstanbul Fuarı da Ticaret Bakanlığınca destekleniyor. Şu anda Türkiye ve İstanbul dünyanın en büyük fuarlarına ev sahipliği yapıyoruz." diye konuştu.
Türkiye'nin bir fuar ve ticaret merkezi olması konusunda yoğun bir gayret içinde olduklarını vurgulayan Bolat, Türk ürününü, Türk markasını, Türkiye itibarını her zaman daha çok yukarılara çıkarmak için çalıştıklarını kaydetti.
Bolat, "Yeni projelere de açığız desteklemek amacıyla. Yeşil üretim, sürdürülebilirlik, döngüsellik durumunda Yeşil Mutabakata Uyum Projesi Desteği diye bir proje hayata geçirdik. 1 Ocak 2026 geliyor, Yeşil Mutabakat'a uyum konusunda meclisimiz kanun çıkardı. Firmalarımızın hazır olması için bütün gayreti biz koordinasyon çalışması yapıyoruz sektörlerle ve bakanlıklar arası. Aynı zamanda da Yeşil Mutabakat'a uyum çerçevesinde projeniz varsa eğitim danışmanlık hizmeti giderlerinizin yüzde 50'sini toplamda 13 milyon 645 bin liraya kadar bu yıl için destekliyoruz." dedi.
Türk Eximbank'ın bu sene 52 milyar dolar ihracat destekleri ve sigorta finansmanı sağlayacağını bildiren Bolat, ihracat ve reeskont kredisi limitini günlük 300 milyon liradan 4 milyar liraya çıkardıklarını belirterek şunları söyledi:
"Yüzde 27 maliyeti var, maksimum maliyeti ve piyasanın yarısına yakın bir maliyet. Bunu da artırmak için ilgili bakanlıklarımızla, kuruluşlarımızla çalışıyoruz. İnşallah yakında onun da güzel haberini ilgili bakanlıklarımız duyuracaklar. Ekonomimizi ne kadar büyütürsek, halkımızın refah ve alım gücünü ne kadar artırırsak, dünyada sürdürülebilir güçlü bir Türkiye ekonomisi ve güçlü bir Türkiye devletini savunmasıyla, enerjisiyle, ordusuyla ortaya koyduğumuzda Türkiye tutulmaz, güçlü bir ülke olarak yoluna devam edecek."
"DENGELİ TİCARETİ BENİMSİYORUZ"
Ticaret Bakanı Bolat, otomotiv sanayiyle ilgili bir karar alındığında mutlaka dünyada bile ses getiren yankılar yaptığını vurguladı.
Bolat, "Çünkü her ülke otomotiv sanayini temel omurga olarak korumak istiyor. Metal, mühendislik, otomotiv sanayileri, çok kritik sanayiler. Biz de burada başardıklarımızı öncelikle korumak ve ikinci aşamada da daha ileri götürmek için canlı başla mücadele ediyoruz. Son iki buçuk yılda otomotiv sanayi için dış ticarette de çok önemli kararlar alındı. Haksız rekabete karşı, milli yerli üreticilerimizin koruma kararları alındı. İlave ürün vergileri çıkarıldı." ifadelerini kullandı.
Dengeli ticareti benimsediklerini anlatan Bolat, dengeli ticaret yapmak isteyenlerle beraber çalıştıklarını ve bu anlamda üreticileri korumak için kaçakçılık, yasa dışı ticaret, ithalat girişimlerine karşı gümrüklerde önemli bir mücadele verdiklerini sözlerine ekledi.