Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) tarafından düzenlenen "AI Tomorrow Summit 2025" etkinliğinde yaptığı konuşmada, yapay zekayı sadece bilişim sektörünü ilgilendiren bir konu olarak görmediklerini, bunun tarımın da en önemli konularından birisi olması gerektiğini söyledi.
Bilim ve teknolojinin her alana sirayet ettiğini açık ve net gördüklerini vurgulayan Yumaklı, 2002'de 67 milyon olan ülke nüfusunun 86 milyon kişiye çıktığını, aynı dönemde ülkeye gelen turist sayısının 5 kat artışla 62 milyona yükseldiğini aktardı.
Yumaklı, kentleşme oranının yüzde 77'lere ulaştığı bilgisini vererek, "Bu tablo, gıdaya olan ihtiyacımızın arttığını ve artacağını gösteriyor. Bu süreçte, teknolojiyi politikalarımıza entegre ederek, gıda arz güvenliğimizi sağlamak için gayret gösteriyoruz." diye konuştu.
Son 23 yılda bitkisel üretimde yüzde 40, hayvansal üretimde 3 kata kadar daha fazla üretim gerçekleştirdiklerini vurgulayan Yumaklı, dünyayla ticaret yapmak için, zamanın teknolojisi ve üretim sistemlerinin, sektörlerin altyapısına entegre edilmesi gerektiğini vurguladı.
Kırsal kalkınma destekleriyle bunu sağlamak istediklerine dikkati çeken Yumaklı, Türkiye'nin 186 ülkeye, 2 bin 200 çeşitten fazla tarım ve gıda ürününü ihraç ederek, geçen yıl 32,6 milyar dolarlık gelir elde ettiğini bildirdi.
YENİ HEDEF "TARIM 5.0"
Yumaklı, ulusal ve uluslararası kuruluşların gelecek projeksiyonlarına baktıklarında, bugünden daha çok üretmeleri gerektiğine işaret ederek, Tarım 4.0'da yakaladıkları başarıyı, bundan sonra Tarım 5.0'da yakalayacaklarını dile getirdi.
Dünyada tarım alanlarının daraldığını belirten Yumaklı, verimli, kaliteli, rekabetçiliği yüksek, daha az girdiyle ekonomik üretim yapmaya odaklanmak durumunda olduklarını ifade etti.
Yumaklı, Türkiye'nin tarımsal alanda yenilikçi, rekabetçi, verimli ve kaliteli üretim yapabilmesi adına kapsayıcı, sürdürülebilir ve ölçeklendirilebilir üretime yönlendiklerine dikkati çekerek, şunları söyledi:
"Bu kapsamda AR-GE çalışmalarına hız verdik. 2007'den bu yana, 2 bin 231 proje önerisi geldi, projelerin 483'ü program kapsamında desteklendi. Kamu-üniversite-özel sektör işbirliğini geliştirmek için enstitülerimizde özel AR-GE ofisleri kurduk. Bakanlığımızın bünyesinde 3'ü dijital tarım teknolojilerinin de araştırıldığı merkezler olmak üzere, 33 AR-GE inovasyon merkezi açtık, 15 AR-GE inovasyon merkezi daha kurulması çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bitkisel ve hayvansal genetik zenginliğimizi tohum gen bankalarımızda saklıyoruz. Verimli, kaliteli, kuraklık ve soğuğa dayanıklı türler geliştiriyoruz. Üreticilerimizin bilgiye ulaşım ihtiyacının çok yoğun olduğunu düşünürsek, özellikle dijitalleşmeyi son dönemde ön plana aldık."
Otomatik sulama sistemlerini 3 ilde 45 bin dekar alanda aktif hale getirdikleri bilgisini veren Yumaklı, 20 ilde daha bu sistemi uygulamaya alacaklarını söyledi.
Yumaklı, yapay zeka destekli uzaktan algılama coğrafi bilgi sistemlerinin üretim planlaması konusunda en büyük yardımcıları olduğunu, orman yangınlarında da yapay zeka destekli teknolojilerden yararlandıklarını belirtti.
"DÜNYAYLA REKABET EDEBİLMEK İÇİN BİR ADIM ÖNDE OLMAMIZ GEREKİYOR"
4. Tarım Orman Şurası'nda yapay zeka konusunda çok önemli tespitler yapıldığını aktaran Yumaklı, şu değerlendirmede bulundu:
"Yeni tarım odaklı teknoloji geliştirme bölgeleriyle AR-GE merkezleri inşa edeceğiz. Dijital tarım, yapay zeka ve ileri tarım teknolojileriyle ilgili araştırmaların yürütüleceği bir araştırma enstitüsünü hayata geçireceğiz. Kuraklık ve aşırı hava olaylarına karşı erken uyarı sistemleri kurup, dijital kuraklık izleme sistemini hayata geçireceğiz. Tarım sigortası sisteminde uydu teknolojileri ve yapay zekayı kullanacağız. Tarımsal gözlem uydu ağını hayata geçireceğiz, tarımsal üretime yönelik yapay zeka destekli tahmin ve izleme sistemlerini kuracağız. Dünyayla rekabet edebilmek için eşit seviyede değil, mutlaka bir adım önde olmamız gerektiğini bir kez daha ifade etmek istiyorum. Bütün bunları ancak çok çalışmayla, bilimin ve teknolojinin rehberliğinde sağlayabiliriz."
AIPA Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu da yapay zeka konusunda çalıştıklarını belirterek, gençlerin daha fazla yapay zekaya ilgi duymaları gerektiğini söyledi.
Yapay zekada her konuya odaklanmanın yanlış olduğunu vurgulayan Küçükşabanoğlu, Türkiye'nin en güçlü olduğu alana odaklanması gerektiğini ifade etti.
Bakan Yumaklı, konuşmaların ardından "Dijitale Yön Veren Gençlik Projesi" kapsamında ilk üçe giren öğrencilere plaket takdim etti.