Küresel piyasalarda ABD ile önemli ticaret ortakları arasındaki ticaret savaşının bir miktar soğuması ve gelecek döneme ilişkin iyimserliklerle risk iştahı artarken, ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) bugün yayımlayacağı toplantı tutanakları yatırımcıların odağına yerleşti.
ABD yönetiminin korumacı ticaret politikaları küresel ekonomiye etki edebilecek riskleri beraberinde getirirken, öngörülemeyen haber akışı ve ABD Başkanı Donald Trump'ın değişken kararları piyasalarda kırılganlıkların artmasına neden oluyor.
Trump'ın hafta sonu Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından, AB'ye uygulanması planlanan tarifeleri ertelemesi piyasalarda iyimserlik oluşturdu. Ancak, ilerleyen dönemde yeni restleşmelerin gündeme gelebileceğine dair soru işaretleri bu iyimserliklerin kalıcılığını tehlikeye atıyor.
Söz konusu gelişmelerin yanında dün Trump'ın, Truth Social hesabından, AB'nin hızlı bir şekilde toplantı tarihleri belirlemek üzere aradığı bildirdi. Trump, Rusya Devlet Başkanı'na seslenerek, "Vladimir Putin'in fark etmediği şey şu; Eğer ben olmasaydım, Rusya'nın başına çoktan çok kötü şeyler gelmiş olacaktı, yani gerçekten kötü şeyler. O, ateşle oynuyor!" değerlendirmesinde bulundu.
Trump'ın ABD'nin ticaret partnerlerine karşı başlattığı ve özellikle Çin'in merkeze konulduğu tarife adımlarının küresel büyümeyi baskılayabileceği ve enflasyonla mücadelede elde edilen kazanımları tehlikeye atabileceği endişeleri de sürüyor.
Bu doğrultuda Fed'in tarifelerin gölgesinde nasıl bir yol izleyeceği henüz tam olarak netlik kazanmazken, Fed yetkilileri sözle yönlendirmelerinde enflasyon hedeflerine dikkati çekiyor.
New York Fed Başkanı John Williams, merkez bankalarının enflasyon hedeflerinden sapma başladığında nispeten güçlü bir şekilde karşılık vermeleri gerektiğini vurguladı. Williams, enflasyonun kalıcı hale gelmesini istenmeyeceğini ancak bu durumun kalıcı olabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Analistler, mevcut koşulların başta Fed olmak üzere çoğu merkez bankasının politika alanını daralttığına işaret ederek, bugün yayımlanacak FOMC'nin 6-7 Mayıs'ta düzenlenen toplantısına ilişkin tutanakların beklendiğini ifade etti. Ayrıca analistler, perşembe büyüme verileri ile cuma günkü kişisel tüketim harcamalarının da piyasaların yönü üzerinde etkili olabileceğini kaydetti.
Makroekonomik veri tarafında, ABD'de dayanıklı mal siparişlerinin tutarı, nisanda aylık bazda yüzde 6,3 düşüş gösterdi. ABD'de S&P CoreLogic Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, martta yıllık bazda yüzde 3,4 yükselerek konut fiyatlarının artış hızındaki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etti.
Ülkede Conference Board Tüketici Güven Endeksi, mayısta 12,3 puan artışla 98'e çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Kurumsal tarafta, Trump'ın sosyal medya şirketi Trump Media and Technology Group'un Bitcoin hazinesi oluşturmak üzere yaklaşık 2,5 milyar dolar toplayacağını bildirmesi sonrasında şirketin hisseleri yüzde 10'dan fazla değer kaybetti.
Bu gelişmelerle tahvil piyasalarında dün alış ağırlıklı bir seyir izlenirken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi günü yüzde 4,45 seviyesine geriledi. ABD 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 4,47'de bulunuyor. Altının ons fiyatı ise yüzde 0,2 artışla 3 bin 307 dolardan işlem görüyor.
Dolar endeksi de yeni güne yüzde 0,3 yükselişle 99,8 seviyesinden başlarken, Brent petrolün varil fiyatı da 31 Mayıs'ta yapılacak Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ toplantısı öncesinde yüzde 0,1 artışla 63,8 dolarda bulunuyor.
Bu gelişmelerle dün New York Borsası'nda S&P 500 endeksi yüzde 2,05, Nasdaq endeksi ise yüzde 2,47 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,78 değer kazandı. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise negatif başladı.
Avrupa borsaları dün Fransa hariç pozitif seyrederken, ABD ile AB arasında gerçekleşecek görüşmelerine dair iyimserlikler bölge pay piyasalarını destekledi.
Öte yandan AB, ortak tedarik yoluyla savunma sanayi üretimine yatırım yapmak isteyen üye ülkeleri destekleyecek 150 milyar avroluk Avrupa Güvenlik Eylem Planı'nı (SAFE) resmen kabul etti. AB'den yapılan açıklamaya göre bundan yararlanmak isteyen üye ülkelerin, kredilere hak kazanabilmeleri için en az iki katılımcı ülkeyi kapsayan ortak satın alımlar gerçekleştirmeleri gerekecek.
Bölgede Avrupa Merkez Bankasının (ECB) haziran ayındaki faiz kararı da merakla bekleniyor. ECB Yönetim Konseyi üyesi ve Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Joachim Nagel, ECB'nin haziranda tekrar faiz indirip indirmeyeceğini tahmin etmek için henüz erken olduğunu söyledi ve ana neden olarak küresel belirsizliği gösterdi.
AB Ticaretten Sorumlu Komisyon Üyesi Maros Sefcovic de, çelik, alüminyum, ilaç, uçak ve yarı iletkenler gibi sektörler hakkında ABD ile yapılması planlanan müzakerelere öncülük edeceğini söyledi.
Dün Almanya'da DAX 40 yüzde 0,83, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,34, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,69 değer kazanırken, Fransa'da CAC 40 endeksi yatay seyretti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık başladı.
Asya tarafında ABD ile Japonya arasında planlanan yeni ticaret görüşmesinin bu hafta yapılabileceğine dair haber akışı ve bugün beklenen Nvidia'nın finansal sonuçlarının etkisiyle karışık bir seyir öne çıkıyor.
Bölgede ABD ile Japonya'dan üst düzey yetkililerin bu hafta iki ülke arasındaki ticaret konularını masaya yatırması bekleniyor. Bölgedeki haber akışına göre, Japonya'nın baş tarife müzakerecisi olarak Ryosei Akazawa, yeni ticaret görüşmesi için 30 Mayıs'ta ABD'yi ziyaret etmeyi planlıyor.
Öte yandan Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, süper uzun vadeli devlet tahvili getirilerindeki büyük dalgalanmaların daha kısa vadeli tahvillerin getirilerini etkileyebileceğini dile getirdi.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,3 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükselirken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 geriledi.
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,41 değer kaybederek 9.213,58 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,1 azalışla 10.462,00 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün yatay seyirle 39,0700'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının hemen üzerinde 39,0730'dan işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde ekonomik güven endeksi, yurt dışında ise FOMC toplantı tutanakları ve Almanya'da işsizlik oranının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.100 seviyelerinin destek, 9.300 ve 9.400 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, mayıs ayı ekonomik güven endeksi
10.55 Almanya, mayıs ayı işsizlik oranı
14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
17.00 ABD, mayıs ayı Richmond Fed imalat sanayi endeksi
21.00 ABD, FOMC toplantı tutanakları