Orta Doğu'da süren gerilim küresel pay piyasalarında risk algısının yüksek kalmasına neden olurken, ABD'nin İran'a doğrudan askeri müdahale edebileceğine yönelik endişeler piyasanın yönü üzerinde etkili oluyor.
Dünya genelinde enflasyon ve büyüme gibi temel makroekonomik göstergelere dair soru işaretlerinin yanı sıra artan jeopolitik riskler varlık fiyatlamalarını zorlaştırıyor. ABD'nin İran-İsrail çatışmasına dahil olabileceğine yönelik endişeler yatırımcıları temkinli hareket etmeye yönlendiriyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, ABD Başkanı Donald Trump'ın, İran'la müzakerelerin gerçekleşme olasılığının yüksek olması nedeniyle İran'la ilgili (saldırı yapıp yapmama) kararını iki hafta içinde vereceğini belirterek, "Diplomasi için bir fırsat varsa, Başkan her zaman bu fırsatı değerlendirecektir ancak güç kullanmaktan da çekinmez." ifadesini kullandı.
ABD Merkez Bankası (Fed) son toplantısında politika faizini değiştirmedi. Ancak revize edilen projeksiyonlarda Bankanın yıl sonu çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) enflasyon beklentisini yüzde 2,8'den yüzde 3,1'e çıkarması, büyüme tahminini ise yüzde 1,7'den yüzde 1,4'e indirmesi dikkati çekti. Ayrıca Fed yıl sonu için faiz tahminini yüzde 3,9 olarak korudu.
Başkan Trump ise Fed Başkanı Jerome Powell'a yönelik eleştirilerini sürdürdü. Trump, Powell'ın ülkeye "yüzlerce milyar dolara mal olduğunu" savunarak, faiz oranının 2,5 puan daha düşük olması gerektiğini ifade etti.
Avrupa'da 10 kez faiz indirimi olduğunu, ABD'de ise hiç olmadığını yineleyen Trump, ülkede enflasyonun düşük olduğunu belirterek, "çok geç" lakabını kullandığı Powell'ı "Amerika'nın utancı" olarak nitelendirdi.
Bu gelişmelerle ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yeni güne yüzde 4,40 seviyesinde başlarken, altının ons fiyatı ise yüzde 0,4 azalışla 3 bin 357 dolardan alıcı buluyor.
İsrail ile İran arasındaki tansiyonun yükseldiği 13 Haziran'da 76,3 dolar çıkarak şubattan bu yana en yüksek seviyesine ulaşan Brent petrolün varil fiyatı, şu sıralarda önceki kapanışına göre yüzde 1,9 düşüşle 75,8 dolarda işlem görüyor.
Dün yüzde 0,2 azalışla 98,7 seviyesinden günü tamamlayan dolar endeksi, şu sıralarda önceki kapanışının yüzde 0,1 altında 98,6'da seyrediyor.
ABD'de piyasalar, dün, köleliğin son verildiği güne atfen federal tatil ilan edilen "19 Haziran" (Juneteenth) dolayısıyla kapalı olurken, endeks vadeli kontratlar yeni güne ise negatif seyirle başladı.
Avrupa borsalarında dün satıcılı bir seyir öne çıkarken, İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini piyasa beklentilerine paralel yüzde 4,25'te sabit tuttu.
BoE'nin, karar metninde Orta Doğu'da şiddetlenen çatışmaların enerji fiyatlarını artırmasının enflasyonist baskıları canlandıracağına işaret edildi. Metinde, ABD'nin gümrük tarifelerinin ticaret politikalarında yarattığı belirsizliklerin devam ettiği, bu durumun da şirketleri ihtiyatlı davranmaya ittiğine dikkat çekildi.
Öte yandan Uluslararası Para Fonu (IMF), Avro Bölgesi ekonomisinin yüksek tarifeler, ticaret politikası belirsizliği ve jeopolitik risklerle karşı karşıya olduğunu belirtti.
Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,58, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,34, Almanya'da DAX 40 yüzde 1,12 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,21 düştü. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık başladı.
Asya tarafında Japonya hariç alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, Çin, Haziran ayında gösterge kredi faiz oranlarını değiştirmedi. Çin Merkez Bankası (PBoC) bir yıllık kredi faiz oranı yüzde 3 ve 5 yıllık faiz oranı yüzde 3,5'te sabit bıraktı.
Bölgede açıklanana verilere göre, Japonya'da çekirdek enflasyon mayısta beklentiyi aştı. Ülkede mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık bazda tahminlere paralel olarak yüzde 3,5 artarken, çekirdek TÜFE yüzde 3,7 ile öngörülerin üzerinde artış kaydetti.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) haziran ayındaki para politikası kurulu toplantısına ilişkin tutanakları yayımladı. Tutanaklarda Japonya ekonomisinin genel olarak ılımlı bir toparlanma kaydetmiş olsa da, bazı alanlarda zayıflık belirtileri görüldüğü ifade edildi.
Tutanaklarda, enflasyon beklentilerinin ise ılımlı bir artış gösterdiğine işaret edilerek, kısa vadede TÜFE'deki yıllık artış oranının mevcut seviyelerde seyretmesinin öngörüldüğü bildirildi.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yatay seyrederken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,2, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 yükseldi.
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,02 değer kaybederek 9.102,02 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 0,6 üzerinde 10.223,00 puanda işlem gördü.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 46'da tuttu. Kurul ayrıca Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 49'da gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 44,5'te sabit bıraktı.
PPK duyurusunda enflasyonun ana eğiliminin mayıs ayında gerilediği ifade edilerek, öncü verilerin ana eğilimdeki düşüşün haziran ayında da sürdüğüne işaret ettiği aktarıldı. Duyuruda, jeopolitik gelişmelerin ve küresel ticarette artan korumacılığın dezenflasyon sürecine olası etkilerinin yakından takip edildiğine dikkat çekildi.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 yükselişle 39,6200'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 39,6500'ten işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde konut fiyat endeksi ve tüketici güven endeksi, ABD'de Philadelphia Fed imalat endeksi, Avro Bölgesinde tüketici güven endeksi başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.000 ve 8.900 puanın destek, 9.200 ve 9.300 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 Almanya, mayıs ayı Üretici Fiyat Endeksi
09.00 İngiltere, mayıs ayı perakende satışlar
09.40 Japonya, BoJ Başkanı Ueda'nın konuşması
10.00 Türkiye, nisan ayı uluslararası yatırım pozisyonu
10.00 Türkiye, mayıs ayı Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi
10.00 Türkiye, haziran ayı tüketici güven endeksi
10.00 Türkiye, mayıs ayı konut fiyat endeksi
15.30 ABD, haziran ayı Philadelphia Fed imalat sanayi endeksi
17.00 ABD, mayıs ayı öncü endeks
17.00 Avro Bölgesi, haziran ayı tüketici güven endeksi