Finansal kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilen EFT, havale ve nakit işlemlerde şeffaflığı artırmak, kayıt dışılığı önlemek ve finansal sistemin güvenliğini güçlendirmek amacıyla düğmeye basıldı. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı, bu kapsamda hazırladığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği Taslağı'nı görüşe açtı.
FATF STANDARDI GELİYOR
Taslak, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) standartlarına uyumunun güçlendirilmesi, ulusal ve uluslararası yükümlülüklere etkin şekilde uyulması hedefi doğrultusunda hazırlandı. Taslakta, suç gelirlerinin tespit edilmesi, yurt dışına kaçırılması ve aklanmasının önlenmesi ile kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacıyla, EFT, havale ve nakit işlemlerinin izlenmesine yönelik FATF üyesi ülkelerde uygulanan yaklaşımlar dikkate alındı. Taslak uyarınca, finansal kuruluşlar tarafından bazı sıkılaştırılmış tedbirler alınacak.
Buna göre, finansal kuruluşların, müşterilerinin nakit işlemlerini yakından izlemesi, görünürde makul hukuki ve ekonomik amacı bulunmayan ya da müşteri profiliyle uyumlu olmayan olağan dışı büyüklük ve sıklıktaki nakit işlemlerine özel dikkat göstermesi gerekecek. Bankalar ile ödeme ve elektronik para kuruluşları, EFT ve havalelerde müşteriye işlemin mahiyetinin beyanı için en sık kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunacak. Ancak söz konusu seçeneklerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca (TCMB) elektronik transferler için belirlenen başlıklar haricinde, "gayrimenkul alım ödemesi", "motorlu taşıt alım ödemesi", "borç verme-ödeme", "hediye-bağış-yardım", "vergiresim- harç", "tazminat-sigorta", "avukatlık-danışmanlık- müşavirlik", "sağlık", "kripto-dijital varlık", "şans oyunları-bahis", "eğlence-sosyal medya ödemeleri" gibi ifadelerin yer alması zorunlu olacak. Transferin nedenine ilişkin somut bilgi içermeyen "diğer" veya "bireysel ödeme" gibi başka seçeneklerin olması durumunda, en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması istenecek. Açıklamanın yapılmazsa transfer olmayacak. 20
MİLYONUN KAYNAĞI?
Finansal kuruluşlar, tutarı ya da birbiriyle bağlantılı toplam tutarı 200 bin lira ile 2 milyon lira arasındaki nakit işlemlerde, beyan için müşteriye en sık kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunacak. 2 milyon 1 lira ile 20 milyon lira arasındaki tutarlar için de "nakit işlem beyan formu"nun doldurulmasını sağlayacak. Bu formda somut bilgi içermeyen, "diğer" veya "bireysel ödeme" seçilirse da en az 20 karakter uzunluğunda açıklama yapılması gerekecek. İşlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 20 milyon TL'yi aşan nakit işlemlerde Nakit İşlem Beyan Formu'nun, detaylı bir açıklama içerecek şekilde ve ilgili dayanakları eklenmek suretiyle doldurulmasını sağlamakla yükümlü olacak. Yani söz konusu formun doldurulmasının yanında fonun kaynağında dair de açıklama yapılması zorunlu olacak.
İŞTE YENİ KURALLAR
200 bin TL ile 2 milyon TL arasındaki nakit işlemlerde işlem mahiyeti seçilecek/ "diğer", "bireysel ödeme" vb. seçeneklerde minimum 20 karakterli açıklama yazılacak.
2 milyon TL-20 milyon TL arası nakit işlemlerde Nakit İşlem Beyan Formu müşteriden temin edilecek.
20 milyon TL üstü nakit işlemlerde beyan formuna ek olarak fonun kaynağına dair ek bilgi/ belge temin edilecek.
Yükümlüler müşteriden gerekli açıklama, bilgi, belgeyi temin edemediği durumda işlemi gerçekleştirmeyecek.
1 OCAK 2026'DA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
Görüşe açılan tebliğinin 1 Ocak 2026'da yürürlüğe girmesi hedefleniyor. MASAK açıklamasına göre söz konusu taslağın geliştirilmesi ve yayımlanmaya hazır hale getirilmesi için çalışmalar devam ederken, mevcut taslakta yer alan konuların geliştirilmesi, değiştirilmesi veya katkıda bulunulması ile ilgili görüş ve öneriler 18 Ağustos 2025 tarihine kadar 'gorus@masak.gov.tr' adresine iletilebiliyor.