Reklam Kurulu Başkanı Avni Dilber, AA muhabirine, Reklam Kurulunun bu yıl gerçekleştirdiği faaliyetler ve mercek altına aldığı tanıtımlara ilişkin bilgi verdi.
Kurulun eylülde gerçekleştirdiği toplantıda yasa dışı bahis ve kumar tanıtımı yapan yüksek takipçili 10 sosyal medya hesabına erişim engeli kararı aldığını anımsatan Dilber, bu hesapların özellikle takipçi kitlelerini kullanarak paylaşımlar ve canlı yayınlar aracılığıyla yasa dışı bahis sitelerinin tanıtımını gerçekleştirdiğini söyledi.
Dilber, bu hesapların kullanıcıları doğrudan yasa dışı bahis sitelerine ya da bunlarla bağlantılı çeşitli Telegram gruplarına davet ettiğine dikkati çekerek, "Bu yöntemle hem kendi etkileşim ve takipçi sayılarını artırıyor hem de yasa dışı faaliyetlerin yayılmasına katkı sağlıyorlar. Kurulumuzca yapılan değerlendirmede, bu hesapların tüketicileri internet üzerinden kumar ve bahis oynamaya teşvik ettiği, dolayısıyla kamu düzeni ve tüketici güvenliği açısından ciddi riskler barındırdığı belirlendi. İlgili sosyal medya hesaplarına erişim engeli tedbiri uygulanmasına karar verildi." diye konuştu.
Erişim engeli kararının yanı sıra söz konusu sosyal medya hesap sahipleri ve yasa dışı bahis siteleri hakkında adli tahkikat süreçlerinin de başlatıldığını vurgulayan Dilber, Kurulun, erişim engeli kararını, tespit edilen hesap ve site bilgilerini ilgili kurumlara ve adli mercilere ilettiklerini, suç teşkil eden bu faaliyetlerin takibinin sağlandığını dile getirdi.
ELEKTRİKLİ ARAÇ REKLAMLARINA YAKIN TAKİP
Dilber, hükümetin yasa dışı bahis ve kumar konularıyla ilgili yürüttüğü etkin çalışmalara paralel olarak kurumlar arası görüşmelerde Ticaret Bakanlığı olarak sorumluluk alanlarında azami gayreti gösterdiklerini anlattı.
Bu doğrultuda, "Davranışsal Bağımlılıklar ile Mücadele Eylem Planı" kapsamında, Bakanlığa internet sitelerinde bahis veya kumar sitelerine yönlendirme içeren reklamlara yönelik şikayet ve tespitlerin incelenerek yaptırımların uygulanması ve her türlü spor etkinliklerinde bahis sitelerinin sponsorluk ve reklam içeriklerinin engellenmesi görevleri verildiğine işaret eden Dilber, şu değerlendirmede bulundu:
"Kumar alışkanlığı gibi davranışsal bağımlılığa yol açan arayüz tasarımları, slot makineleri, ganimet kutuları ve benzerlerine yönelik dijital dünya yakından takip edilmekte olup, bu konuda ulusal mevzuatımıza ek gereklilikler kazandırmak için çalışmalar devam etmektedir. 2024 itibarıyla Reklam Kurulu, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Reklam Özdenetim Kurulu işbirliğinde Sorumlu Sosyal Medya Etkileyicileri Eğitim Programı' düzenleniyor."
Dilber, söz konusu program kapsamında sosyal medya etkileyicilerinin daha bilinçli ve sorumlu içerik üretmeleri amacıyla eğitimler verildiğini belirterek, "Yasa dışı bahis ve kumar tanıtımlarının yanı sıra elektrikli araç reklamlarından dijital platformlardaki aldatıcı tasarımlara ve kurasız hac vaatlerine kadar geniş bir yelpazede denetimler yürütüyoruz. Özellikle elektrikli araçların sürüş menziline ilişkin yanıltıcı olabilecek reklamlara karşı harekete geçtik." dedi.
Dilber, elektrikli araçların ulaşabileceği maksimum menzilin, tüketicilerin satın alma kararında son derece önemli bir unsur olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"Reklamlarda belirtilen ve WLTP standartlarına göre ölçülen menzil bilgisinin, gerçek hayatta hava sıcaklığı, sürüş tarzı, klima veya ısıtıcı kullanımı gibi faktörlere bağlı olarak ciddi şekilde değişebileceği bilgisine yer verilmemesi, ana vaat ile istisna arasında bir uyumsuzluk oluşturuyor. Bu gerekçeyle, bu tür eksik bilgilendirme içeren reklamlar için durdurma cezası uygulanmasına karar verdik. Artık menzil bilgisi içeren tüm tanıtımlarda, menzili etkileyebilecek tüm unsurlara detaylı ve anlaşılır şekilde yer verilmesi gerekmektedir."
TÜKETİCİYİ ALDATAN "KARANLIK TASARIMLARA" GEÇİT YOK
Dilber, dijital platformlarda tüketicileri manipüle eden "karanlık ticari tasarımlar" ile de mücadele ettiklerini dile getirerek, bu tasarımları, "Genellikle dijital arayüzlerde tüketicileri yönlendiren, aldatan, zorlayan veya çoğu zaman kendi çıkarlarına olmayan seçimler yapmaları için manipüle eden uygulamalar" olarak tanımladı.
Vatandaşların manevi duygularını istismar eden "kurasız hac" ve "özel hac vizesi" gibi yanıltıcı vaatlere karşı da kararlı bir duruş sergilediklerini vurgulayan Dilber, şunları kaydetti:
"Vatandaşlarımızı aldatıcı beyanlarla kandıran, hac vizesi yerine ticari vize gibi yollarla götürmeye çalışan firmalar ciddi mağduriyetlere yol açmaktadır. Bu durum, hac ibadetinin yerine getirilememesi, konaklama ve sağlık hizmetlerinde sorunlar yaşanması ve hatta sınır dışı edilme gibi ağır sonuçlar doğurabilmektedir. Paydaş kurumlarla yürüttüğümüz ortak çalışmalar neticesinde bu tür yanıltıcı tanıtımlara göz açtırmıyoruz. Bu kapsamda mevzuata aykırı tanıtım yapan 7 firma hakkında 4 milyon 867 bin 959 lira idari para ve reklamları durdurma cezası uygulandı."