57 ilaç firmasının Türkiye'de sıkıntısı yaşanan ilaçları "Türkiye'ye alıyoruz" diyerek getirdiği ancak bunları daha yüksek fiyat veren bazı ülkelere 118 milyon liraya ilaç sattığı ortaya çıktı. sağlık Bakanlığı Türkiye'den ilaç ihracatını yasakladı.
Türkiye'nin iç piyasa ihtiyacını karşılamak için yurt dışından ithal edilen ilaçların iç piyasada da bulunamaz hale gelmesi üzerine Sağlık Bakanlığı harekete geçti. Firmaların, ülkeler arasındaki fiyat farklılıklarından faydalanarak bu ilaçları Türkiye'ye getirdikten sonra üçüncü bir ülkeye ihraç ettikleri ortaya çıktı. Bakanlık, ülkedeki ilaç piyasasını düzenleme yetkisinin kendisinde olduğunu hatırlatarak iç piyasada yaşanan ilaç sıkıntısının önüne geçmek için ithal ilaçların ihracatını yasakladı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu 20 Kasım'da yayınladığı genelge ile bu tür olayların önüne geçmek için her türlü önlemin alınacağı belirterek gerekirse sistem üzerinden bunu engelleyeceklerini açıkladı.
Genelgede "Ülkemiz için üretilen ve ithaline izin verilen beşeri tıbbi ürünlerin piyasaya ardından sonra başka ülkelere ihracı, ürünün piyasada bulunabilirliğine engel olmakta, dolayısıyla hastalarımıza yeterli sayıda ilaç temininde büyük sıkıntılar yaşanmakta ve kamu sağlığını ciddi anlamda tehlikeye sokmaktadır. Bu itibarla ülkemiz ihtiyacına istinaden ithalatına izin verilen beşeri tıbbi ürünlerin piyasada bulunabilirliğini sağlamak maksadıyla kamu sağlığı ve hizmet gerekleri gözetilererek, söz konusu ithal ürünlerin ülke dışına çıkarılmak suretiyle başka ülke piyasalarına yönlendirilmesi uygun bulunmadığından, sistem üzerinden engellemeler dahil olmak üzere her türlü tedbir alınacaktır" denildi.
Hangi kritik ilaçlar yoktu?
- VALCYTE tablet: Virüslerin çoğalmasını önlemek için etkili bir ilaç grubuna aittir. Bağışıklık sistemi zayıflamış olan hastalarda virüs vücut organlarında enfeksiyona yol açabilir.
- VALCYTE: AIDS (HIV virüsünün etkisiyle insanlarda bağışıklık sisteminin çökmesine neden olan hastalık) hastalarında hastalığın önlenmesinde kullanılır. İran, Azerbaycan, Makedonya ve Arnavutluk'a ihracatı tespit edildi. Fiyatı 3227 TL'dir. yurt dışı fiyatı 1980 $ - MS ilacı: Multipl skleroz hastalığı tedavisinde kullanılır. Beyin ve omuriliğin (merkezi sinir sisteminin) bir hastalığıdır.MS beynin görme, konuşma, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki kontrol kabiliyetini bozar."Multipl" denmesinin nedeni: Beyin ve omuriliğin bir çok farklı alanı etkilenir. Genç insanlarda travmalardan sonra en sık ikinci nörolojik özürlülük nedenidir. Kutusu 1932 liradır. Yurt dışı fiyatı 1723 $. Türkiye 1054 kutu girişi vardır. Depo satış fiyatı 1 milyon 652 bin 935 lira. Piyasa satış fiyatı ise 2 milyon 20 bin 043 tür.
- Mabthera (kanser ilacı): Nükseden veya kemorezistan lenfoma, büyük B hücreli lenfoma,tanılı hastaların tedavisinde ek olarak kullanımı endikedir. Kutusu 3 bin 43 lira. Türkiye'ye son 20 ayda getirilen 3435 ilaç ithal edilmiş. Depo Fiyatı 7 milyon 471 bin 296 iken piyasa satış Fiyatı 9 milyon 104 bin 639 lira. Yurt dışı fiyatı 3354 $. İlacın İran, Azerbaycan, Makedonya ve Arnavutluk'a ihraç edildiği tespit edildi.
Vicdansız çark böyle işliyor
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu yaptığı açıklamada ilaç üreticisi firmaların fiyat belirlemede ithalatçı ülkedeki tüketim oranını baz alarak fiyatlandırma yaptığının altını çiziyor. İthalatçı ülkenin nüfus yoğunluğu ve ilacın tesir ettiği hastalığın o ülkedeki yaygınlığı ise fiyatın ülkeden ülkeye fark etmesine neden oluyor.
Örneğin Lenfoma Kanseri hastalığı eğer Türkiye'de yaygınsa firma Türkiye'ye ilacı 40 euroya satarken hastalığın az görüldüğü ve nüfusun daha az yoğun olduğu Azerbaycan'da aynı ilaç için 120 euro fiyatı uyguluyor. Türkiye'deki bir firma Lenfoma hastalığı ilacını 40 euroya ithal ederek yüzde yüz kârla Azerbaycan'a 80 Euroya satıyor. Azerbaycan ise 120 Euoraya alacağı ilacı Türkiye üzerinden 40 Euro daha az ödeyerek temin etmiş oluyor.Türkiye'de ilaç ithalatı, ihracatı ve fiyatlandırılması konusunda yetkili makam olan Sağlık Bakanlığı kendi kontrolü dışında gelişen kayıt dışı ticarete Paralel Ticaret ismini veriyor.
Türk Eczacılar Birliği Genel Sekreteri Harun Kızılay: Sistemin adı paralel ticaret
"Yurt dışında pahalı olan ancak Türkiye'ye ithal edildikten sonra yüksek kâr elde etmek için tekrar yurt dışına satılan bu sisteme 'paralel ticaret' adını veriyoruz. Uzun yıllardır bu sorun Türkiye'de yaşanıyor. Yüksek kâr elde etmek isteyen kişiler ilaçların Türkiye piyasasına girmesini ve ihtiyacı olan hastalara ulaşmasını engelliyor. Türkiye, muadili olmayan ve ithal edilmesi zorunlu ilaçlarda en düşük fiyat politikasını uyguluyor. AB üyesi ülkelerden hangisi o ilacı en ucuza alıyorsa bu fiyatı kendine baz alıyor. Üreten firmaya en ucuz fiyatın yüzde 60'ını teklif ediyor. Bundan da yüzde 10 ile 40 arasında iskonto istiyor. Ödemeyi yaparken de Euro'yu 2,80 olarak değil 1,95 olarak hesaplıyor. Aksi halde bu ilaç Türkiye'ye giremiyor. Türkiye'de 100 TL'ye satılan bir ilacın Avrupa'daki en ucuz fiyatı 280 TL olabiliyor. İşte bu aradaki fark yüzünden ithalatçı firma ilacı Türkiye'ye getiriyor ama ülkeye hiç sokmadan doğrudan yurtdışına satıyor. Bu duruma en fazla üretici firma karşı çıkıyor. Hatta İsviçre'de ya da ABD'de üretilen bir ilacın üretildiği ülkeye bile satıldığını gördük. Böyle olunca üretici firma Türkiye'ye ilaç satmak istemiyor, yasak getiriyor. Türkiye'de de ilaç sıkıntısı ortaya çıkıyor. Kanser ilaçlarında bunu yaşıyoruz. Ayrıca eklem rahatsızlıklarında kullanılan bir ilaç neredeyse Türkiye'de hiç bulunmuyor.
Kaynak: Vatan
