Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı törende İlim Yayma Ödüllerinde Sosyal Bilimler kategorisinde birincilik ödülünün sahibi olmuştu. Kemaloğlu'nun hayat hikâyesi; Rusya'dan başlayıp kendine Türklerin tarihini anlatmayı görev edinmiş bir insandan daha fazlası... Sovyetler Birliği döneminde Rusya'nın Ulyanovsk şehrinde doğan Kemaloğlu, üniversite eğitimi almak için Türkiye'ye bundan 25 yıl önce gelip hayatını Türklerin tarihini "en doğru şekilde" anlatmaya adayan bir bilim insanı. Kemaloğlu, Türk Tarih Kurumu ve Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi'nde (ASAN) çalıştı. Dünya'da ilk kez Rus arşivlerindeki Osmanlı'ya dair haritaları incelediği eserini çıkarmaya hazırlanan Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu SABAH'a konuştu; "Türkiye'yi o kadar sevdim ve mutlu hissettim ki kendimi burada tekrar Rusya'ya dönemedim. Ben bir tarihçi olarak bunu söylüyorum, tarih boyunca Türkiye, özellikle gerek yurtdışı Türkleri için gerekse Müslümanlar için ve geriye kalan herkese ev sahipliği yapıyor. Başı sıkışan herkes eminim en az bir kez Türkiye'ye gelmiştir. Türkler düşmüşlere, ihtiyaç sahiplerine her zaman kapılarını açan onlara destek olan, sahiplenici bir millet" ifadelerini kullandı.
BEYAZ RUSLAR DA TÜRKİYE'YE SIĞINMIŞTI
"Sovyetler Birliği döneminde 1978 yılında Rusya'nın Ulyanovsk şehrinde doğdum. Tatar Türküyüm. Ulyanovsk şehri belki Türkiye'de iyi bilinmiyor ama iki tane önemli kişi orada doğru. Birincisi Lenin, Rusya'daki devrimi gerçekleştiren kişi. Ondan dolayı şehre Ulyanovsk ismi verildi. Aslında Lenin onun lakabıdır. İkincisi de Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu'nun kuruluşunda önemli rol oynayan Yusuf Akçura, Türk aydını, Türkiye'de hem fikri hem de ilmi hayatta önemli rol oynayan bir bilim insanıdır. 1996 yılında Türkiye'ye rahatça üniversite eğitimi almak için geldim. Rusya'da okumadım çünkü o dönem Sovyetler Birliği yıkılmıştı çok sıkıntılı bir dönemdi Rusya'da. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) ile gelmiştim. Sınava girdim ve Marmara Üniversitesi Tarih bölümünü kazandım. Üniversite eğitimi aldıktan sonra yüksek lisansımı ve doktoramı da Türkiye'de yaptım. Benim Rusya'dan Türkiye'ye gelirken burada kalmak gibi bir düşüncem yoktu. Üniversiteyi okuyup dönecektim. Fakat Türkiye'yi o kadar sevdim ve mutlu hissettim ki kendimi burada tekrar Rusya'ya dönemedim. Ben Türkiye'nin her yerini ve her şeyini seviyorum. Ben bir tarihçi olarak bunu söylüyorum, tarih boyunca Türkiye, özellikle gerek yurtdışı Türkleri için gerekse Müslümanlar için ve geriye kalan herkese ev sahipliği yapıyor. Başı sıkışan herkes eminim en az bir kez Türkiye'ye gelmiştir. Türkler düşmüşlere, ihtiyaç sahiplerine her zaman kapılarını açan onlara destek olan, sahiplenici bir millet. Yirminci yüzyılın başında Rusya'da devrim olduğu zaman Bolşeviklerden kaçan, Komünistlerden kaçan Beyaz Ruslar da Türkiye'ye sığındılar. Türkiye gerçekten çok misafirperver bir ülke. Ben burayı vatanım gibi görüyorum. Buraya geldiğimde Türk vatandaşı değildim ama artık Türk vatandaşıyım çok mutluyum."
HOCALARIM TÜRKİYE'DE KAL TÜRK TARİHİNE KATKILARIN OLSUN DEDİ, KALDIM
"Hem yüksek lisansımda hem de doktoramda ben Altın Orda Devleti ve Rusya'daki Türkler üzerine çalışmalar yaptım. Türkiye'de Altın Orda devleti ile ilgili yapılan çalışmalara benim büyük katkım oldu. Ben çok sayıda Türk Tarihi ile ilgili Rusça kaynağı Türkçeye kazandırdım. Neden bu konuları çalıştım? Birincisi, Türkiye'de çok çalışılan bir konu değildi. Bir boşluk vardı. Üniversitede çalışırken hocalarım burada kal Türk tarihine bir katkın olsun demişlerdi, bu beni çok etkilemişti. Altın Orda Devleti Rusya'da hep çalışılan bir konu ama Ruslar hep kendi açılarından Türk tarihini ele alıyorlar. Ben yeni bir bakış açısıyla dünyadaki tüm kaynakları kullanarak Altın Orda ve Hanlıklar konusunda çalışmaya karar verdim. Bu konuda doktoramı yaptım."
"İlim Yayma Ödüllerine başvurum çok tesadüfi oldu. Mailler geliyordu "İlim Yayma Ödülleri" başvuruları başladı diye ama İlim Yaymayı çok bilmiyordum. Başvurma gibi bir niyetim yoktu. Çünkü Türkiye'de bazı ödül veren kurumlar genellikle ya kendilerinden birine ya da tanıdıklarına ödülleri veriyorlar. Ama İlim Yayma hiç böyle bir kurum değilmiş ne kadar objektif olduklarını onları tanıdıktan sonra anladım. Sonra yine de bir başvuru yapayım dedim seçileceğimi hiç düşünmeden, son gün başvuru yaptım. "Altın Orda ve Rusya" adlı eserimle başvuru yaptım. Bu eser, 13 ve 16. Yüzyıllar arasındaki Rusya üzerindeki Türk etkisini ele alıyor. Türkiye'de bu konu ile ilgili bir boşluk vardı. O boşluğu doldurmak istedim. Ruslar kabul etmiyor Rus tarihinde Türklerin etkisi yok diyorlar. Ben bu eserimde bunun tam tersi olduğunu Rus kaynaklarını kullanarak ispatladım."
İLİM YAYMA VAKFI AİLE GİBİ
"İlim Yaymadan beni arayıp eserimin finale kaldığını söylediklerinde gerçekten çok memnun oldum. Ödül gecesine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'da katılmıştı. Bu da İlim Yayma Ödüllerinin ne kadar önemli ve özel olduğunu gösterdi bana. Ödül gecesine gösterilen özene gerçekten hayran kaldım. Ben bugüne kadar birçok yerden ödül aldım ama onlarla iletişimim devam etmedi bir yerden sonra bağımız koptu. Ama İlim Yayma öyle değil, onlar bir aile gibiler ve asla bizi unutmuyorlar hep ilgileniyorlar. Ve bu ödüle layık görülmek benim bilimsel çalışmalarıma devamında beni çok teşvik etti, şevklendirdi. Dünyanın tamamında son yıllarda daha iyi ama yine de bizim alanlar 'tarih ve sosyal bilimler' çok teşvik edilen, destek verilen alanlar değil. Mühendislikler ve tıp alanındaki çalışmalar daha çok ses getiriyor. En üst düzeyde desteklenen bir kurum tarafından ödüle layık görüldüğüm için kendimden ve çalışmalarımdan gurur duydum. Bir kez daha Türkiye'ye sevgim arttı. Tataristan'da benim Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın olduğu bir organizasyondan ödül almam çok konuşuldu çok haberi yapıldı. Benimle gurur duyduklarını söylediler."
DÜNYADA İLK
"Yurtdışı Türkler Vakfı tarafından desteklenen bir proje üstüne çalışıyorum. Bu çalışmam Rus arşivlerindeki Osmanlı haritalarını tespit ettik Rusya'dan bir meslektaşımla. Yaklaşık iki yüz harita ve iki yüz resim ile bir metin de hazırladık. Ekim ayında yayınlanacak bu eserimiz. Dünya'da ilk kez Rusya'daki arşivlerdeki Osmanlı'ya dair haritalar incelendiği ve yayınlandığı bir eser olacak."
RUS ARŞİVLERİNDE 'ERMENİLER KENDİLERİ İSYAN ETTİ SUÇ OSMANLI'YA ATILDI' İFADELERİ VAR
"Rus arşivlerindeki Ermeni meselesine dair belgeleri Türkçeye tercüme edip yayımladım. Ermeni meselesinde bilindiği gibi Rusya bir taraf Ermenileri aslında destekledi, Osmanlı'ya karşı kışkırttı. Ama o kışkırtan taraf bile bu belgelerde işin gerçeğini söylüyor. 'Evet, Osmanlı önlemler aldı ama Ermeniler kendileri isyan etti. Kendi din adamlarını ve devletin ileri gelenlerini kendileri öldürüp Osmanlı'ya suçu attılar. Böylece Batı'nın desteğini çekmeye çalıştılar' diye ifadeler kullanılıyor bu belgelerde. Türklerin tarih boyunca uğradığı haksızlıkları ortaya çıkartıp Türkleri tanıtmayı anlatmayı ben kendime görev edindim. Türk tarihi ile ilgili benim ulaşabileceğim ne kadar kaynak varsa onlara ulaşıp Türkiye'ye kazandırmak istiyorum. Vatanımı öyle çok seviyorum."
FOTOĞRAFLAR: Saffet Azak
