Türkiye'nin en güzel ilçelerinden biri olan Bitlis Hizan kara kışa hazırlanıyor. Derin vadiler arasındaki yamaçlara kurulan köylerde zor geçecek kış için son hazırlıklar yapılıyor. Hizan İlçe Sağlık Müdürü Zübeyde Özdemir, Doktor Mustafa Süzen, Aile Hekimliği çalışanı Zeynep Salçan, Yardımcı Sağlık Sağlık Personeli Adnan Ekinci ile birlikte Hizan'ın en uzak köyüne doğru gidiyoruz.
Nuh Köyü, Hizan'a 63 Kilometre uzaklıkta dağların zirvesinde bir kartal yuvası gibi duruyor. 2 saat süren bozuk yollarda vadilerden çıkıp dağlar aşıyoruz. Yaklaşık 300 kişinin yaşadığı bu köye kışın ulaşmak neredeyse imkansız hale geliyor. Köyün girişinde bir minibüs var. Köylüler Hizan'a bu araç ile gidip geliyor.
Minibüs sadece tüm koltuklar dolduğunda ilçeye hareket ediyor. Minibüsün hareket etmesi bazen haftalar sürüyor. Köylülerin düzenli olarak hastaneye gelemediği için aile hekimleri köye düzenli mobil hizmet ulaştırıyor.
OKUL BAHÇESİNDE SAĞLIK KONTROLÜ
Köylerde sağlıkevi olmadığı için Aile hekimleri, sağlık hizmetini duruma göre köy meydanında, cami ya da okul bahçesinde, muhtarın evinde verebiliyor. Nuh Köyü ilköğretim Okulu'nun bahçesindeyiz. Aile Hekimliği çalışanı Zeynep Salçan, köy içinde bir tur atarak gebe kadınları, aşı ve sağlık taraması gelmiş çocukları okul bahçesine çağırıyor. Zeynep Salçan'ı gören çocuklar Kürtçe 'derzici' yani 'iğneci' diye bağırıp sağa sola kaçışıyor. 3 yıldır bu bölgede çalışan Salçan, bütün çocukların sağlık durumlarını adım adım kontrol ettiriyor. Doktorların geldiğini duyan köylüler, yavaş yavaş okul bahçesine toplanıyor.
Gebe kadınların şikayetleri dinleniyor. Sağlık taramaları yapılıyor. Almaları gereke takviye vitaminler veriliyor. Köydeki bebeklerin sağlık kontrolleri yapılıyor. Boy ve kiloları ölçülüyor. Eksik aşıları tamamlanıyor. Doktorların geldiğini duyan başka köylüler de geliyor. Şikayetler dinleniyor. Doğumu yaklaşan gebe kadının Hizan'a nakli için İlçe sağlık Müdürlüğünden bir araç ayarlanıyor. Nuh Köyünde Devran Gültekin ile konuşuyorum. Mobil sağlık hizmetleri ile Aile Hekimlerinin düzenli olarak köye geldiklerini söylüyor. Gültekin, "Bebeklerin sağlık kontrollerini yapıyorlar, aşılarını vuruyorlar. Biz çok memnunuz" diye konuşuyor. Dönüyoruz köye gidip kontrolleri dönmemiz neredeyse tüm günümüzü alıyor.
AYDA 4 GÜN KÖYLERİ GEZİYORLAR
Yaklaşık 35 bin nüfusa sahip Hizan'da 76 köy, 120 mezra var ve 11 Aile Hekimliği Birimi bulunuyor. Her birim kendi sorumluluk sahasındaki köy ve mezraları programa göre geziyor. Aile hekimleri ayda 4 gün köyleri geziyor. Mobil Hizmette aile hekimlerine gittikleri kilometre başına para ödeniyor. Aile hekimleri de bazen İlçe sağlık müdürlüğünün araçları, bazen tuttukları taksilerle köyleri geziyorlar. Bu durum kış günlerinde sorunlar yaratabiliyor. Hizan'da ikinci günde Aile Hekimi Mehmet Emin Ataman ve Aile Sağlık Çalışanı Harun Topluk ile yola çıkıyoruz. Hizan 6 No'lu Aile Hekimliği biriminde çalışan ikilinin sorumluluk sahasında 2 köy,9 mezar bin 100 kişi bulunuyor. İlk önce Yaylalı Mezrası'na gidiyoruz. İki 8. Sınıf öğrencisine tetenoz aşısı yapılıyor. Doktorların geldiğini gören bir kadın şikayetlerini anlatıyor. 9 gün önce evde düşmüş. Doktora gitmemiş. Aile Hekimi Mehmet Emin Ataman, şikayetlerini dinliyor. Soruyorum niye gitmediniz diye, "Doktorlar buraya geliyor zaten" diye cevap veriyor. Koyunlu Köyü'nde geçiyoruz. Kar yağmaya başlıyor. 18 aylık ve 6 aylık 2 bebeğin aşılarını evde yapıyoruz.
Türkiye'deki 3 kadın il sağlık müdüründen biri olan Bitlis İl sağlık Müdürü Emine Kübra Dindar Demiray, Aile hekimlerinin büyük bir özveriyle çalıştığını anlatıyor. Bitlis'in zorlu bir coğrafyaya sahip olduğunu söyleyen Demiray, "Bitlis'te 38 Aile Sağlığı Merkezinin 2 tanesi Hizan'da bulunuyor.
Hizan'da 11 adet Aile Hekimliği Birimi 15 bin 62 kişiye hizmet ediyor. Mobil Hizmet ile ekipler Hizan'da ayda 2 bin 693 kilometre, Bitlis'te 14 bin 203 kilometre yol kat ediyor. Sadece Hizan'da ilk 10 ayda bin 172 gebe, 2 bin 768 bebek ve 3 bin 214 çocuk mobil sağlık hizmetinden faydalandı. İlimizin sosyoekonomik ve coğrafi durumları göze alınırsa yüz akı hizmetlerimizden biri mobil sağlık hizmetlerimizdir" dedi.
