Bugün sizlere şimdiye kadar belki de hiç gündeme gelmemiş, manşetlere taşınmamış, her nedense 'ayıp' sayıldığı için neredeyse hiç tartışılmamış ama son derece önemli bir eğitim meselesinden söz edeceğim:
Kız öğrencilerin adet dönemi...
Bu yazıya ilham veren belgeseli National Geographic kanalında izledim. Adı 'Activate' idi. Aktivistlerin yani sosyal sorunlara çözüm getirmek için fikir ve eylem üreten gönüllülerin hikayesini anlatıyordu.
İlk bölümün geçtiği ülke Güney Afrika'ydı. Önce bir lise öğrencisi kız geldi ekrana. Themby, hayatını büyük bir drama çeviren sorundan söz etti. Ailesi fakir olduğu için devlet okulunda güç bela okuyordu. Yiyecek ekmeği bile zor buldukları için adet dönemlerinde okula gidemiyordu. Çünkü kullanacağı sıhhi malzemeyi alacak paraları yoktu. Birkaç kez kan sızdığı için arkadaşlarına mahcup olmuştu. Bu nedenle çareyi, o dönemlerde okula gitmemekte bulmuştu. Ancak devamsızlığı sınırı aşmak üzereydi ve okuldan atılma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı.
AKTİVİSTLER DEVREDE
Dünya çapında faaliyet gösteren sivil toplum örgütü World Citizen'ın Güney Afrika'da görev yapan aktivistleri konuya hemen el attılar.
Yaptıkları araştırma sonucunda gördüler ki; dünyanın en ileri medeniyetlerinden ABD'de parasız devlet okulunda okuyan her 10 kız öğrenciden 5'i, İngiltere'de ise 10'da biri aynı sebepten okula gidemiyor. (Bizde bu oranı çok merak ediyorum doğrusu)
Aktivistler hemen bir eylem planı yaptılar. İlk olarak konuya dikkat çekmek ve yetkilileri harekete geçirmek için dev bir yardım konseri düzenlediler. Beyonce ve Jay Z'den önce sahneye çıkan Güney Afrika Cumhurbaşkanı Ramogoza, aktivistlerin büyük baskısına daha fazla direnemedi ve okullara ped yardımı yapılması, adet dönemiyle ilgili bilgi verecek rehberlik hizmetleri için 60 milyar rand (yaklaşık 23 milyar lira) fon ayrılacağını açıkladı.
Belgesel beni ister istemez "Acaba Türkiye'de durum ne?" diye düşünmeye zorladı. Biz, 'Haydi Kızlar Okula' adıyla kampanya üstüne kampanya düzenliyoruz ama acaba devlet okullarında 'mensuel hijyen' ne durumda? İhtimal o ki, kızlarımızın büyük çoğunluğu adet dönemlerinde okullarından uzak kalmayı tercih ediyor, eğitimleri aksıyor, bu konuda bir bilinç oluşturulmadığı için travma üstüne travma yaşıyorlar. (Bırakın pedi, Anadolu'nun ücra yerlerindeki okullarda öğrencilerin tuvaletten sonra ellerini yıkayacak su bile bulamadıkları haber bültenleri ile belgeleniyor)
SEFERBERLİK BAŞLAMALI
Şimdi araştırma zamanıdır. Neyi mi? Türkiye'de adet dönemi zorlukları nedeniyle eğitimini aksatan hatta okulu bırakan kaç kız öğrenci vardır, işte onu... Korkarım, karşımıza çıkacak tablo, eğitim sistemimizin en acil çözüm gerektiren problemini ortaya koyacaktır.
Her zaman olduğu gibi, sadece meselenin adını koymakla yetinmeyeceğim. Naçizane çözüm önerim de var: Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve sponsor olacak ped firmaları el ele verip devlet okullarının tuvaletlerine kız öğrenciler için ücretsiz 'mensuel hijyen malzemeleri dolapları' koymalı. Rehberlik öğretmenleri, adet dönemiyle ilgili kız öğrencileri bilgilendirecek, kafalarındaki soru işaretlerini, korkuları giderecek bir tedrisata başlamalı. Ama hemen, bugün, şimdi...
Peki o Güney Afrikalı kız Themby'ye ne mi oldu dersiniz? Ücretsiz pede ulaştıktan sonra okulunu ikincilikle bitirdi...
***
Ne demiş?
"Sesini duyurma olanağı olanların, sesini duyuramayanlara karşı sorumluluğu vardır." (National Geographic'deki Activate belgeselinden)
***
Gaf kürsüsü
Beyaz, O Ses Türkiye'deki yarışmacının ailesiyle sohbet ederken "Biraz da şu yanda bekleyen damada söz verelim" dedi. Ancak o kişi ailenin damadı değil. yarışmacıya destek olan iş adamları derneğinin başkanıydı.
***
Zap'tiye
SORU: Sadece kâr amacıyla çekilen ve komik olmayan filmlere ne denir?
CEVAP: Kâr-akomik!
