Bilim insanları, kıtaların yapısı ve Anadolu platosunun gelişimi konusunda önemli bir araştırma ortaya koydu. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Oğuz Hakan Göğüş ve Prof. Dr. Celal Şengör öncülüğünde Toronto Üniversitesi'nden Prof. Dr. Russell Pysklywec ve Erkan Gün tarafından yapılan çalışma bilim dergisi Nature Communications'ta yayımlandı.
5 YILLIK ÇALIŞMANIN ÜRÜNÜ
5 yıllık çalışmayla yazılan makale, 4.3 milyar yıldan günümüze kadar var olduğu bilinen kıtaların fiziksel davranışı hakkında önemli ipuçları ortaya koydu. Sonuçlar aynı zamanda Anadolu platosunun yükselmesi ve volkanik faaliyetlerinin nasıl gelişmiş olabileceğini de açıklıyor. Buna göre; yeryüzünün 120 kilometrelik üst katmanı incelendiğinde, kıta tabanlarının zamanla ısındığı ve kırılmak yerine macun gibi derinlere doğru damlamaya başladığı ortaya çıkarıldı. Yer içinin derinlerine bal gibi damlayan kıta parçası kopunca yüzeyde geriye kalan hafif kısmı yukarı zıplatıyor. Yine araştırmalar, yeryüzünün önümüzdeki birkaç milyon yılda deniz seviyesinden 1 kilometre yükseğe çıkabileceğini ortaya koydu. Çalışmada, Anadolu levhasının 10 milyon yıldan günümüze ne tür değişimler yaşadığına da yer verildi. SABAH
HEDEF 3 BOYUTLU MODEL
Doç. Dr. Oğuz Hakan Göğüş: Model sonuçları öyle gösteriyor ki kıtaların tabanları zamanla ısınıyor ve kırılmak yerine macun gibi derinlere (mantoya) doğru akmaya başlıyor. Yer içinin derinlerine bal gibi damlayan kıta parçası kopunca yüzeyde geriye kalan hafif kısmı yukarı zıplatıyor. Birkaç milyon yılda yeryüzü deniz seviyesinden 1 kilometre yükseğe kadar çıkabilecek. Kıta kabuğu tabanının erimesi sonucu yüzeyde volkanik patlamalar olabilecek. Bulgular, "Kökleri derine damlayan kıtalar" bilimsel hipotezinin Orta Anadolu platosunun; deniz seviyesinden bütünüyle en az 1 kilometre yükselmesini, volkanlarının gelişimi özellikle yakın dönemdeki Anadolu volkanları, Galatya ve Kapadokya ve depremler yardımıyla elde edilen yer içine ait tomografik görüntülerinin nasıl geliştiğini açıklayabilecek. Modeli 3 boyutlu hale getirmeyi hedefliyoruz.
