Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Şeref Alp Küçüker, kalp ve damar hastalıklarının dünyada birinci, Türkiye'de de en önemli ölüm sebebi olduğuna dikkat çekti. Küçüker, SABAH'ın sorularına şu yanıtları verdi:
Kalp ve damar hastalıkları ve ona bağlı ölümler neden arttı?
İnsanların yaşam şekli değişti. Önceden daha hareketli yaşıyorduk. Arabalarla geziyor, asansörlerle inip çıkıyoruz. Kalp hastalıklarını artıran birinci faktör hareketsizlik, ikincisi beslenme tarzı. Kalp sağlığını bozan beş temel risk faktörü var. Biri genetik, değiştirilemiyor. Diğerleri şekerin, tansiyonun, kan yağlarının yüksek olması. Beşincisi ise sigara.
En çok karşılaştığınız vakalar?
Kalp damarlarının kısmen veya tamamen tıkanmasını sıklıkla görüyoruz. Kalp krizleri erken yaştaki ölümlerin de en önemli sebebi.
Kovid tetikliyor mu?
Kovid-19 damarda pıhtı oluşumuna zemin hazırlayabiliyor. Damarlarda tıkanıklığa sebep olma ihtimali de var. Hastalığı geçiren kişilerde kriz durumu en fazla bir ay içinde ortaya çıkıyor. Kovid- 19 aşıları ise kalp krizini tetiklemiyor.
Kalbimizi nasıl koruyabiliriz?
Kilo almadan, sigara içmeden, kolesterol ve kan şekerini takip ederek, tansiyonu koruyarak, günde en az 30 dakika hareket ederek, yediklerimize dikkat ederek stressiz yaşamanın yolları bularak yapabiliriz.
Peki kişi kalp krizi geçirdiğini ne şekilde anlar?
Kalp krizi göğüste baskı hissi, sol kola ve ele vuran uyuşma hissi, karna vuran ağrı, mide bulantısı ile kendini gösterebilir. Türkiye'de sevk zincirleri kuruldu. Krize hemen müdahale ediliyor. İlk 4-6 saatte kalp kasının gücünün kaybetmesine mâni olmak mümkün.
Hastalıkları artıran risk faktörleri nelerdir?
Tansiyon kan, kalp ve beyin damarlarını en çok bozan hastalık, kalp damarlarını tıkayıp sertleştirebiliyor. Tuz tüketimini azaltıp kilo almayarak tansiyonun yükselmemesi sağlanmalı. Ani üzüntü ve kayıplar da bazen ani kalp hastalıklarına sebep olabiliyor. Buna "Kırık Kalp Sendromu" deniyor. Ağır üzüntü yaşayan kişiler sendroma yakalanabiliyor.
Ailesinde hastalık olan kişi risk altında mı?
'Ailemde kalp krizi geçiren pek çok kişi var ben de geçirecek miyim?' diye çok soran oluyor. Böyle bir kesinlik yok ama kişinin daha dikkatli olması gerekiyor. Kalp ve damar hastalıklarında ailesel yatkınlık var ama hasta olmak kader değil. Yaşam şekli değiştirilirse, kalp krizi geçirme olasılığı düşüyor.
