Van'ın eksi 40 dereceyi bulun soğuğunda donarak veya sınır ihlali yaparken İran askerlerinin açtığı bir ateş sonucunda, trafik kazasında, aylar süren yolcuklarda yakalanan bir hastalık yüzünden, Van Gölü'nün derin sularında boğularak ölen isimsiz göçmenlerin son durağı bu mezarlık oluyor.
Göçmen mezarlarının soluk renkli gri mezar taşları üzerinde ise sadece bir numara ve öldükleri yerler yazıyor. 2184 Saray, 2185 Çaldıran, 2186 İran sınırı...
SABAH, Türkiye'nin en büyük kimsesiz mezarlığında 3 kimsesiz göçmenin defin işlemine katıldı. 1 İmam, 3 mezarlık görevlisi ise kıllanan cenaze namazlarının hikayesine tanıklık etti.
Ölen bir göçmen tespit edilince çalışmaların ardından cenaze Van Adli Tıp Kurumu'na gönderiliyor. Ailesi, yakınları ya da vatandaşı olduğu ülkenin diplomatik temsilcikleri ile iletişim kurulmaya çalışılıyor.
Ailesi bulunan ya da diplomatik temsilciliklerden cevap gelen cenazeler, ülkelerine naklediliyor. 15 gün içinde cevap alınmayan cenazeler ise Van Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğüne teslim ediliyor. Ailesinin sonradan çıkması ihtimaline karşı DNA örnekleri alınıp 5 yıl boyunca Adli Tıp'ta saklanıyor.
"GARİBAN ÖLÜMU BU"
Defnedilmek üzere alınan cenazeleri takipteyiz. Adli Tıp'tan iki erkek, bir de kadın cenazesi teslim alıyoruz. Dini usullere göre yıkanıp kefenlenen cenazeler numaralanıp kimsesizler mezarlığına götürülüyor.
1 imam, 3 mezarlık görevlisi mezar kazıyor. Kazma işleminin ardından aynı ekip bu kez cenaze namazı için İmam Eyüp Köseoğlu'nun arkasında saf tutuyor. Gri mezar taşına göçmenin numarası, cinsiyeti ve ölüm yeri yazılıyor. Ardından hep birlikte defin işlemi gerçekleştiriliyor. Bu sessiz, kimsesiz cenazeler mezarlık çalışanlarını da üzüyor.
"Gariban ölümü bu" diyorlar. Mezarlık çalışanları için en zoru ise fethi kabir işlemi oluyor. Kimsesiz mezarlığına gömülen cenazelerin bazen aileleri çıkıp gelebiliyor. Cenazeyi kendi ülkelerine götürmek istiyorlar. DNA eşleşmeleri ve yasal işlemleri tamamlanan cenazeler ailelerine teslim ediliyor. Bu durumda Kimsesizler mezarlığına gömülen cenazeler bazen yıllar sonra olsa bile ailelerine teslim ediliyor.
"2021'DE 23 GÖÇMEN DONARAK HAYATINI KAYBETTİ"
SABAH'a konuşan Van Valisi Mehmet Emin Bilmez sadece 2021'de 23 göçmenin donarak hayatını kaybettiğini söylüyor: "Bir önceki yıl Van Gölü'nde batan teknede 61 düzensiz göçmenin cenazesi çıkartılmıştı. Bugüne kadar 181 defin bu şekilde yapıldı. Bunların yüzde 90'ı düzensiz göçmenlere ait ama hepsi düzensiz göçmendir diyemeyiz. Bazen sahiplenilmeyen bir cenaze veya terörist cenazesi de aynı şekilde buraya defnedilebiliyor. Bugüne kadar 36 göçmen cenazesini mezardan çıkartıp ailesine teslim ettik.
Vali Bilmez, Van-İran sırında yasadışı göçle ilgili mücadelenin sürdüğünü belirterek, "Sınırda görev yapan asker ve araç sayısı artırıldı. Kule, karakol ve tabur sayıları artırıldı. Bunun yanında bir yandan duvar örülüp jiletli tel çekiliyor. 185 kilometre hendek kazıldı. Bu yıl duvar yapımına da başlandı." dedi.
