Türkiye'ye resmi bir ziyaret gerçekleştiren İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Başkan Recep Tayyip Erdoğan tarafından resmi törenle karşılandı. Erdoğan,Ruhani'yi protokol kapısının girişinde karşıladı. İki liderin tören alanındaki yerini almasından sonra 21 pare top atışı eşliğinde iki ülkenin milli marşları çalındı. Ruhani tören kıtasını Türkçe "Merhaba asker" diye selamladı. Yaklaşık 2 saat baş başa görüşen Erdoğan ve Ruhani, daha sonra 5. Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konsey Toplantısı'na başkanlık etti. Ekonomik ve ticari ilişkilerin yanı sına güncel, bölgesel gelişmeler de ele alındığı toplantının ardından iki lider ortak basın açıklaması yaptı. Erdoğan konuşmasında şunları söledi:
İran'ın yaptırımlarla baskı altına alınmaya çalışıldığı bir dönemde bu ziyaretin gerçekleştiriliyor olması farklı bir önem taşıyor. İkili ticaret hacmimiz 2017'de yaklaşık 11 milyar dolar, 2018 Ekim ayı itibariyle 8 milyar dolar. 30 milyar dolar hedefine ulaşmak için çok daha fazla çalışmamız gerekiyor.
İki ülke arasında sınır güvenliği konusunda teknik ve siyasi düzeyde iyi bir işbirliği söz konusu. Son dönemde ikili güvenlik kurumlarımız arasında temaslar arttı. Ülkemizin ve bölgemizin istikrarı ve güvenliğini hedef alan hiçbir oluşuma müsamaha göstermeyiz. Bu konuda İran'la işbirliğimizi artırarak sürdürmek ve ortak hedefleri bertaraf etme noktasında irademiz tamdır.
Recep Tayyip Erdoğan ve Hasan Ruhani'den flaş açıklamalar
Bölgemizdeki çatışmaların sona erdirilmesi, barış ortamının tesis edilmesi için Türkiye ve İran'ın birlikte atabileceği çok adımlar var. Bölgesel konularda İran'la işbirliğimizi, istişarelerimizi bu doğrultuda derinleştiriyoruz. Bu işbirliğinin müspet sonuçlarını Rusya'nın katılımıyla oluşturulan Astana sürecinde başlattık. Çabalarımızı Suriye ve tüm Suriye halkını kucaklayacak kalıcı barışın tesisi için artırmamız gerekiyor.
Ortak eylem planı tüm tarafların anlaşmaya sadık kalmalarıyla, planın devamının uluslararası barış ve güvenliğe hizmet ettiğine inanıyoruz. İran'ın plan kapsamındaki taahhütlerini yerine getirdiği Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından defalarca teyit edilmiştir. Hal böyleyken ABD'nin anlaşmadan çekilmesini doğru bulmuyoruz. Biz meselelerin dayatmalarla değil angajmanla, karşılıklı müzakerelerle çözülmesinin taraftarıyız.
Amerika'nın İran'a yönelik yaptırım kararının bölge güvenliğini ve istikrarını tehlikeye attığını, bu kararı desteklemediğimizi bir kez daha vurgulamak isterim. Yaptırımların ülkelerimiz arasındaki meşru ticari ilişkilere menfi tepkilerini asgariye indirmek için her türlü tedbiri almaya hazırız. Komşuluk hukuku ülkelerimizin zor zamanlarında birbirlerine destek olmasını gerektirir. Baskıların yoğunlaştığı bu dönemde kardeş İran halkının yanında durmaya devam edeceğiz. Köklü geçmişimizden ilham alan ilişkilerimizi geleceğe daha da güçlü biçimde taşıyacağımıza inanıyorum.
'TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMASINI BUGÜN, YARIN BITIRIN' TALİMATI CUMHURBAŞKANI
Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Çankaya Köşkü'nde Türkiye-İran İş Forumu'na katıldı. İki ülkenin ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarmak için tercihli ticaret anlaşmasının genişletilmesine ilişkin müzakerelerin önemine işaret eden Erdoğan, şöyle devam etti:
Süratle en yakın zamanda bunu sonuçlandırmamızda fayda var. Bunun için öncelikle korumacı refleksleri geride bırakmamız, ticaretin mantığına uygun şekilde yürümemiz gerekiyor. Ancak bu şekilde ikili ticaretimizde hedeflediğimiz seviyeleri yakalayabiliriz. Sayın Cumhurbaşkanı'nın bu ziyaretinin tercihli ticaret anlaşmasının genişletilmesi müzakerelerinde bir dönüm noktası teşkil edeceğini düşünüyorum.
Onun için gerek Sayın Vaizi'ye, gerek Sayın Albayrak'a talimatlarımızı verdik. Ruhsar Hanım ile birlikte çalışmalarını yapmalarını istedik. Artık bugün, yarın bitirin dedik. Bunu artık haftalara yayarsak, bu iş çok ağır gidiyor demektir. Bu işi sonlandırmamız lazım.
ABD'nin yaptırım kararının iki ülkenin hedeflerine ulaşmaktan alıkoymasını engellemek mecburiyetindeyiz. Bu tür baskı araçlarına başvurulmasının İran halkını cezalandırmak anlamına geldiğini her fırsatta ifade ediyorum. Tek taraflı olarak atılan bu adımın uluslararası işbirliğine ve güven ortamına zarar vereceğini muhataplarımıza söylüyoruz. Dünyada savaşı mı kovalayacağız, barışı mı kovalayacağız? İnsanlık barışa muhtaç, savaşa değil.
Yaptırımların iki ülke ilişkilerinde fırsata çevrileceğine inancım tam.
77 Türk firması İran'a yaklaşık 1,5 milyar dolarlık yatırım yaptı. Yaptırımlara uymayacaklarını ifade eden pek çok ülkenin şirketi, daha yaptırımlar yürürlüğe girmeden İran'dan çekildi. Türk firmaları faaliyetlerine devam ediyor. İran Cumhurbaşkanı Ruhani de Türkiye'nin enerji ihtiyacını uzun vadeli olarak karşılamak istediklerini belirtti. Bu arada Erdoğan, forumdaki konuşmasına besmele çekerek başladıktan sonra, Nizami'nin bir beyitini Farsça okuyarak devam etti. Erdoğan, konuşmasını Hafız-ı Şirazi'nin dizelerini yine Farsça okuyarak tamamladı.
HİÇBİR ÜÇÜNCÜ ÜLKE İLİŞKİLERİMİZİ BOZAMAZ
İran Cumhurbaşkanı Ruhani konuşmasında iki ülke ilişkilerinin temelinin tarihi, kültürel ve dini ilişkileri ile ortak çıkarlar, barış, bölge kalkınması üzerine kurulduğunu belirterek, "Hiçbir güç ve üçüncü ülke bu komşuluk ve kardeşlik ile samimi ilişkilerimizi bozamaz. Burada Sayın Erdoğan'a ve Türk hükümetine Amerika'nın uyguladığı tek taraflı, kanunsuz zalimce ambargolar karşısında kesin ve açık tutumları için teşekkür ediyorum" dedi. Amerika'nın ambargosunun uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirten Ruhani, 'terörist eylem' nitelemesi yaptı. Ruhani, iki ülke arasında ilişkileri geliştirmek için kurulan komisyonda Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ile kendi Özel Temsilcisi Mahmud Vaizi'nin yetkili olacağını açıkladı. Ruhani, "Suriye'nin kaderi Suriye halkı tarafından belirlenmeli. Barış ve istikrar için işbirliğini devam ettireceğiz" dedi.
8 BAKANLI GÖRÜŞME
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İran'lı mevkidaşı Ruhani ile heyetler arası görüşmesinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Arda Ermut, MİT Başkanı Hakan Fidan, Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın yer aldı.
