Milyonlarca işçinin aldığı kıdem tazminatı Temmuz ayında artarak 8 bin lirayı geçecek. Kıdem tazminatı hesaplanabilmesi için son iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmak da gerekiyor. Kıdem tazminatı hesabı son alınan brüt ücret üzerinden yapılıyor. Bu bürüt ücrete yıl içindi alınan düzenli ödemelerde dahil edilebiliyor. Böylece giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplama yapılıyor.
Hesaplama yapılırken çalışılan yıl kadar ay ve günler de dikkate alınarak kıdem tazminatı ortaya çıkartılıyor. Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesiliyor ve ödemeler tek seferde nakit olarak banka yoluyla yapılıyor. İşçinin izni olmadan kıdem tazminatı taksite bölünemiyor.
BİR SINIRI VAR
Kıdem tazminatı hesaplanırken giydirilmiş brüt ücret dikkate alınsa bile bunun bir üst sınırı bulunuyor. Buna kıdem tazminatı tavanı deniliyor. Yine 1475 sayılı İş Kanunun 14'üncü maddesinde "Kıdem tazminatının yıllık miktarı, Devlet Memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi geçemez." hükmü bulunmaktadır.
Buna göre de Hazine ve Maliye Bakanlığı her yıl Ocak ve Temmuz aylarında kıdem tazminatı tavanının açıklamaktadır. Her Ocak ayında memur ve memur emeklilerine yapılan zam oranında kıdem tazminatı tavanı da artırılmaktadır. Son yapılan artışla birlikte Temmuz ayına kadar uygulanacak kıdem tazminatı tavanı 7.638,96 TL olmuştur.
HESAP YAPILIRKEN DİKKAT
Bu rakamın anlamı şudur. Sizin brüt maaşınız bu rakamın üzerinde ise kıdem tazminatınız bu miktar üzerinden hesaplanacaktır. Yani brüt maaşı 6 bin lira olan bir çalışanın kıdem tazminatı çalıştığı süre ile 6 bin liranın çarpımı sonucu bulunacaktır. Ancak brüt maaşı 10 bin lira olan bir çalışanın kıdem tazminatı için uygulanacak brüt maaş turanı 7.6328,96 TL olacaktır. Temmuz'dan sonra ayrılacak bir çalışan bu noktada daha yüksek kıdem tazminatı alabilecektir.
BU RAKAM AŞILIR MI?
Yasa verilecek en yüksek kıdem tazminatı tavanını belirlemiş durumda. Ancak işveren kendi isteği ile bunu aşarak bir rakam ödemek isterse, ya da çalışanın gerçek maaşını dikkate almak isterse bunda bir sıkıntı bulunmuyor. Ancak burada işverenlerin dikkat etmesi gereken nokta bu tavanı aşan kısım için gelir vergisi ödemek gerektiği noktasıdır. Ancak işçi bu tavanın üzerinde bir tazminat almak için talepte bulunamaz.
ZAM GELECEK Mİ?
Kıdem tazminatı tavanının her yıl Ocak ve Temmuz aylarında arttığını belirtmiştik. 5 Temmuz'da açıklanacak enflasyon oranı ile birlikte Ocak ayından bu yana geçen 6 aylık enflasyon da belirlenmiş olacak. Bu enflasyonun yüzde 3'lük toplu sözleşme zammını geçmesi durumunda fark oluşacak ve bu fark memurlara ve memur emeklilerine ödenecek.
Bu oran kıdem tazminatı tavanının artışını da belirleyecek. 5 aylık enflasyon yüzde 6.39 olarak gerçekleşti. Merkez Bankası'nın yaptığı beklenti anketinden yapılan hesaplamalara göre de 6 aylık enflasyonun 7.67 olarak çakması bekleniyor. Buna göre 5 aylık enflasyon oranı ile hesaplandığında yleni kıdem tazminatı tavanı 8.127,10 TL olacak. Ancak Haziran enflasyonunun da eklenmesiyle yüzde 7.67'lik artışla rakamın 8.224,10 TL olmasını bekliyoruz.
GAZETECİYE TAVAN YOK
Kıdem tazminatı tavanı İş Kanunu göre çalışan işçilere uygulanırken Basın iş Kanunu çerçevesinde çalışan gazetecilerde uygulanmıyor. Kıdem tazminatı almayı hak eden gazetecilerin alacakları para hesaplanırken brüt maaşları dikkate alınıyor ve yüksek maaşlarda herhangi bir tavan uygulaması bulunmuyor. Ancak burada vergi konusuna dikkat edilmelidir.
Basın İş Kanunu ile alınacak kıdem tazminatları, üzerinden SGK primi hesaplanmaz. Ancak gazetecilere ödenen kıdem tazminatlarının gelir vergisi açısından bir sınırlaması bulunuyor. Kıdem tazminatı ödemelerinin 24 aylık ücret tutarına kadar olan kısımlarından gelir vergisi alınmıyor. Ancak bu miktarı aşan kısımlar için gelir vergisi alınıyor.
