İş hayatından haberler: Çalışırken emekli maaşınızı artırmak mümkün. Milyonlarca çalışanın hayali iyi bir maaşla emekli olup keyifli bir ömür sürmektir. Yaşı bekleyen, primi yettiği halde işe gitmeye devam edenler emeklilik maaşlarını yükseltmek istiyor. Emeklilik aylığı hesabı memur, işçi, kendi hesabına çalışanlar için farklı hesaplanıyor. Emekli aylığını çalışma yaşamı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ve prim ödeme gün sayısı belirliyor. Yüksek kazanç üstünden fazla prim ödeyenin emekli aylığı yüksek oluyor. Prim gün sayısının fazla olması, uzun yıllar çalışıyor olmak yüksek emekli maaşı için yeterli değil. Çalışırken emekli maaşını yükseltmek için birçok yol var. Birincisi yüksek prim yatırmak. Kazancın bordroda eksiksiz gösterilmesi önem taşırken, asgari ücretin 7.5 katına kadar kazançlar için prim yatırılabiliyor. İşte merak edilenler...
Yüksek emekli aylığı için primi yüksek tutma dışında ne yapmak gerekiyor?
Yüksek kazanç üzerinden prim gerek. Bunun ücret bordrosunda tam olarak yatırılması gerek. İkramiye, prim, kira yardımı ödemeleri de brüt kazanca eklenmeli.
Emekli aylığı bütün sigorta türleri açısından aynı mı hesaplanıyor?
Prim ödenen bütün günler dikkate alınır. Memur, işçi, kendi adına çalışan için farklılık gösteriyor. Sigortalılık geçmişinde farklı kurumlarda çalışırken ödenen primler emekliliği ve alınacak maaşı da doğrudan etkiliyor.
Emekli aylığı hesaplamasında son 7 yılın neden önemli?
Emeklilik dilekçesi verirken, aylık ödeyecek kurum belirlenirken çalışanın emeklilik tarihinden geriye doğru prim, kesenek ödenerek geçen 7 yıllık fiili hizmet süresi esas. Çalışan için ödenen son 7 yıl prim ödemesi içinde hangi sigortalılık statüsünde prim ödediğine bakılıyor.
Emeklilikte 1261 gün formülü uygulaması nedir?
Son 7 yılda hangi statü (Bağ-Kur, SSK) daha fazla ise emeklilik işlemleri ona göre yapılıyor. Bu süre için ödenen prim gününün yarısı 1260 prim gün ediyor. Bunun bir fazlası 1261 prim gün hangi sandığa kayıtlıysa o sistem üzerinden emeklilik gerçekleştiriliyor.
SSK'dan emekli olabilmek için Bağ-Kur'lu çalıştığım döneme ilişkin primleri sildirebilir miyim?
Yatırılan Bağ-Kur primlerinin sildirilmesi mümkün değil. Primi ödenen son yedi yılda fazla prim yatırılan statüden emekli olunur.
Borçlanmanın tavan tutardan yatırılması emeklilik aylığını artırır mı?
Doğum, askerlik başta olmak üzere borçlanma yapılacak ödemenin asgari olması emeklilik aylığını artırmaz. Ancak 2000'den önceki süreyi borçlanırken tavan tutardan yatırırsanız emekli aylığı yükselir.
Yüksek kazanç üzerinden fazla prim ödeyenin geliri artar mı?
Yüksek kazanç üzerinden prim ödenenin emekli aylığı da yüksek olur. İster Bağ-Kur ister SSK'lı olsun tavandan bildirilen her ay için ileride alınacak emekliği aylığı da yüzde 25-30 civarında artar.
SGK ücret bildirimim düşük gösterildiği için itiraz edip emekli maaşımı artırabilir miyim?
Aldığınız brüt ücret ile SGK'ya bildirilen kazançları e-devlet üzerinden kontrol edebilirsiniz. Eğer ücret bildirimi düşükse işverenden düzeltme isteyin. Hizmet tespit davası açma hakkınız da var.
Aynı anda iki işte çalışıyor olmak emekli aylığını artırır mı?
Her iki işte de sigorta primi ödendiğinde bildirilen matrah yükselir. Alınacak emekli aylığı da artar. Örneğin, 4 bin lira ücretle çalışan 2 bin lira ücretle ek iş yapması ve bunu SGK'ya bildirmesi durumunda prime esas kazancı 6 bin liraya yükselir. Bu da emekli aylığını artırır.
Emeklilik başvurusunda bakmakla yükümlü olunan çocuk, eşin bulunması aylığa yansır mı?
Emekli dilekçesi verirken tahsis formunda bakmakla yükümlü olunan kişi hanesine çocuk sayısı, eş belirtilmeli. Bu emekli aylık bağlama oranını etkileyen önemli bir unsur.
Emekli olma yaşıyla birlikte emekli aylığı hesaplama yöntemlerinde de değişiklik oldu mu?
2000'den itibaren emekli aylıkları ortalama aylık ücret, her yıla ait prime esas kazanç, kazancın ait olduğu yıldan emekli aylığı talep edilen tarihe kadar güncelleme katsayısı ile bulunuyor. Emekli aylığı ortalama kazanç aylık kazanç bağlama oranıyla çarpılarak bulunuyor.
Bağ-Kur'lu çalışanlar emekli maaşını nasıl yükseltebilir?
Kazancın yani brüt maaşın yüksek olması doğrudan emekli aylığını yükseltir. Yatırılan prim yükseldikçe emekli maaşı da artar. Bağ- Kur'lu olanların asgari ücretin yüzde 32'sinin 7.5 katına kadar prim ödeme imkânı bulunuyor. Prim bundan yatırılırsa aylık artar.
Prim, ikramiye de emeklilik hesabında dikkate alınıyor mu?
Aylık gelirle birlikte elden verilen prim, ikramiye, ücret de emeklilik hesabında dikkate alınır. Bunun için düzenlilik taşıyan bu ödemelerin prime tabi tutulması gerekiyor.
Emeklilik dilekçesi hangi tarihte verilmesi avantajlı olur?
Dilekçe verirken bulunduğunuz yılın ekonomik göstergelerini dikkate alın. Büyüme, enflasyon emekli aylığında zam oranından yüksekse takip eden yılbaşında dilekçenizi verin. Düşükse yılsonunu beklemeden emeklilik başvurusunda bulunun.
Yaşı doldurup çalışılırsa emeklilik aylığı düşer mi?
Daha önceki dönemlerde SGK'ya yapılan bildirimde prime esas kazançlar yüksek, prim süresi olduktan sonraki dönemde bildirilenler düşükse (örneğin asgari ücret üzerinden yatırılıyorsa) emekli aylığı düşer.
