Sosyal devlet anlayışla hareket eden SGK ve İŞKUR, başta engelliler olmak üzere istihdamı geliştirmek için yeni projeleri hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bugün itibarıyla 2025 yılı rakamlarına göre bir sigortalı için işverene destek 5.396 lira ile 13.847 lira arasında prim teşviki veriliyor. 1 Eylül 2025 itibariyle 49 bin 781 iş yeri toplam 110 bin 349 engelli için teşvikten faydalandı. 2008'den bugüne kadar işverenlere yaklaşık 13 milyar TL'lik teşvik sağlandı.
'İŞE ALIŞTIRMA' 2026'DA BAŞLAYACAK
SGK yeni bir proje uygulamasına başlayacak. AB ile ortak yürütülen mesleki rehabilitasyon olarak ifade edilen 'işe alıştırma' projesi iş kazası geçiren sigortalıların yeniden çalışma hayatına kazandırılması sağlanacak. Özellikle sanayinin ve çalışma hayatının yoğun olduğu 5 ilde 3 yıl boyunca uygulanacak. 2026 yılı içinde 1.200 kişi bu projeden yararlandırılacak.
İŞ AVCILIĞI MODELİ GELİYOR
SGK 4 bin iş ve meslek danışmanıyla 700 bin iş yerini ziyaret ediyor. Ne eğitimde ne istihdamda olan gençler için İş Avcılığı Modeli yürütülecek. İş Avcılığı Modeli engelliler başta olmak üzere tüm dezavantajlı gruplara yaygınlaştırılacak. 2025 yılı Eylül ayı itibarıyla toplam 370 engelli iş koçu görev yapıyor, kişi başına 530 kişi aktif iş arayan engelli bulunuyor.
İLK İŞYERİ TECRUBESİ EĞİTİMİ
İşverenlerin aradığı en önemli eksiklik, tecrübe eksikliği. İŞKUR yakında açıklayacağı proje ile tüm gençlere ilk tecrübeyi kazandıracak bir adım atacak. Bu program staj benzeri olacak. İŞKUR'a aktif ve pasif olmak üzere toplamda 800 bin civarında engelli bulunuyor. Bunlardan 195 bini aktif olarak iş arıyor. Bunların 91 bini daha iyi şartlarda iş arıyor yani başka bir işi var, ikinci bir iş arayışında. Kayıtlı engellilerin yüzde 73'ü erkek, yüzde 26.8'i kadın. Yüzde 45'i lise, yüzde 7'si ise lisans ve üzeri mezun, bin de 6'si okur yazar değil.
CEZA KATLANIYOR
50 ve üzeri işçi çalıştıran özel sektör iş yerlerinde yüzde 3, kamuda ise yüzde 4 engelli çalıştırma yükümlülüğü var. Engelli kontenjan doluluk oranlarına bakıldığında kamuda yüzde 88, özelde yüzde 84. Engelli açığını 30 günde kapatamayanlara 30 bin TL para cezası veriliyor. Daha etkin sonuç alabilmek için bu ceza oranı 60 bin TL'ye çıkarılacak.
FON'DA 560 MİLYON TL VAR
Kota uygulamasına uymayan işverenlere kesilen 30 bin liralık cezalardan oluşturulan fonda bugün itibariyle 560 milyon TL para bulunuyor. Bu fon hem işverenlerin destek teknolojileri projeleri hem de vatandaşların kendi işlerini kurmaları için kullanılıyor. Fonun yüzde 55'i kendi işini kurmaya ayrıldı. Bu fondan 2014 yılından itibaren 5.153 projeye 760 milyon liralık bir destek sağlandı.
HİBE TUTARI ARTIYOR
Engelli iş koçu istihdam eden işverenlere normal asgari ücretin maliyetinin yüzde 15 fazlası kadar aylık ücret ödeniyor. O da 35.800 liraya denk geliyor. Eğer iş yeri bu engelli vatandaşların istihdamı için iş yerinde belli düzenlemeler yapıyorsa toplam hibe tutarının yüzde 25'i kadar destek veriliyor. Toplamda 4 engelliyi bir yıl istihdam eden bir işletme yaklaşık 2 milyona yakın bir destek alıyor. İlk uygulamada 8 işletmeye 32 engelli istihdamı için 15 milyon TL destek verildi.
İŞVEREN ENGELLİ SEÇEMEYECEK
"Staj platformu", "ulusal staj programı" ve İŞKUR'un yürüttüğü "staj portalı" birleştirilecek. MEB ve YÖK staj ortamı için destek verecek.
İŞKUR, engel türlerine göre seçim yapmalarına izin vermeyecek. Her engellinin bir iş koçu, iş yerlerinin de bir danışmanı var.
Sahada engellilerin hangi alanlarda çalışabileceği konusunda piyasa işgücü araştırması yapılacak.
Özel istihdam büroları "Türkiye'nin İş Kapısı" adlı bir platformda tek çatı altında toplanacak. Ocak ayından itibaren engelli, kadın, genç, özel sistem kapsamında kaç kişi işe yerleştirilmiş, ne kadar yönlendirilmiş bilgisini alınıyor olacak.
Engellilik kontenjan takibi tekleştirilecek ve otomatik hesaplama yapılacak. Özel sektörde yüzde 84 doluluk oranı var. Uymayanlar yüzde 16. Kamuda ise gönüllü engelli istihdamıyla yüzde 115 seviyesinde.
Engelli istihdamını desteklemek için fiziksel ve sanal istihdam fuarları düzenlenecek. Engellilerle işverenler bir araya getirilecek.
