Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti seçim beyannamesinde yediden yetmişe toplumun tüm kesimlerinin hayat standardını yükseltecek, tek bir yoksul bırakmayacak sosyal destek hamlesini duyurdu. Dar gelirli vatandaşlara nakdi sosyal yardım, evde bakım, gıda, giyim, barınma, şartlı eğitim sağlık destekleri olmak üzere 53 başlıkta sosyal destek sağlanırken ilk defa gelir tamamlayıcı Aile Destek Sistemi hayata geçecek. Bu kapsamda İsviçre, Finlandiya gibi zengin ülkelerde de uygulanan aile bazlı vatandaşlık maaşı uygulaması başlatılacak.
GELİR SEVİYESİ YÜKSELECEK
Aile ve Sosyal Politikalar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve ilgili kurumlar, seçim beyannamesinde duyurulan sosyal politikaları güçlendirecek yeni adımları hızlı şekilde yaşama geçirmek için eylem planlarını, mevcut desteklerini güncellemeye başladı.
Mevcut sistemde elektrik, doğalgaz, şartlı eğitim, sağlık, barınma, gıda, yardımı, engelli yaşlı aylıkları, GSS prim ödemeleri, Türkiye Aile Desteği, anaokulu desteği, eşi vefat eden kadınlara aylık, acil ve temel ihtiyaç yardımları olmak üzere ellinin üzerinde başlıkta sosyal destek sağlanıyor. Desteklerin büyük bölümünde işsiz, sosyal güvencesi olmaması ve hane içinde kişi başına düşen geliri net asgari ücretin üçte birinden (2023 yılı için 2 bin 835 lira) az olması kriteri dikkate alınıyor. Yeni dönemde her ailede en az bir kişiye iş imkânı sağlanırken gelişmiş ülkelerde uygulanan vatandaşlık maaşı sistemine geçilecek.
HANELERE BÜYÜK DESTEK
Vatandaşlık maaşı, İsviçre, Finlandiya, İskoçya, Amerika gibi kişi başına düşen gelirin fazla olduğu ülkelerde kendi ülke vatandaşlarına yapılan ücret ödemesi olup geri ödemesi bulunmuyor. Faiz işlemeyen bu ödemelerde vatandaşların yaşam koşullarının çok daha iyi noktaya getirilmesi hedefleniyor. Finlandiya 2017'de kendi vatandaşları için yaklaşık 800 euro ödenek ayırırken, vatandaşların yaşam koşullarını iyileştirmek ve nüfusun devamlılığını sağlamak amacıyla bu uygulamayı başlattı.
Vatandaşlık maaşı aynı zamanda ülkelerdeki beyin göçünü durdurduğu gibi, tersine göçü de teşvik ediyor. Türkiye'de vatandaşlık maaşı kişiye değil haneye aile bazlı ödenecek. Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi adı altında hayata geçirilecek aile bazlı vatandaşlık maaşı uygulamasıyla gelir seviyesi asgari hayat standardının altında tek bir aile, hane kalmayacak. Vatandaşlık maaşı tutarı yaş, aile nüfusu gibi birçok kriter dikkate alınarak belirlenecek.
SOSYAL AMAÇLI BANKA KURULUYOR
Aile
Koruma Kalkanı Programıyla yeni ailelerin kurulmasını teşvik edilecek, gençler öncelikli olmak üzere her ailede en az bir kişiye iş imkânı sağlanacak. Bu amaçla özel sektör işletmelerinin sigorta primlerinin tamamını belirli bir süre devlet karşılayacak. Bu programın finansmanı uluslararası standartlarda dijital Aile ve Gençlik Bankası kanalıyla sağlanacak. Mevcut sistemde destekler Hazine tarafından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na aktarılıyor. Bu sistemde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından elde edilecek petrol ve doğalgaz gelirleri için bir destek fonu oluşturulacak ve yönetimi Aile ve Gençlik Bankası'na bırakılacak. Bu sosyal amaçlı bankanın ana gelir kaynaklarından biri de Karadeniz'de keşfedilen doğalgaz gelirlerinin belirli bir yüzdesi olacak.
BABALAR DA ESNEK ÇALIŞABİLECEK
Aile ve Gençlik Bankası üzerinden yeni evlenen çiftlere iki yılı geri ödemesiz 48 ay vadeli 150 bin lira faizsiz kredi verilecek. Bu programlar uygulanırken Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi ile uyumu gözetilecek. Sosyal yardımlardan yararlanma koşullarını standardize edilecek. Annelere olduğu gibi babaların da esnek çalışma imkânlarını genişletilecek.
