Rekabet Kurulu, sinema ve dizi sektörünü de mercek altına aldı. Kurul, sektörde rekabet koşullarını denetleyerek adil düzen tesisi için çalışmalar yapıyor. Kurul'un yaptığı açıklamada "Prodüksiyon, kast, menajerlik, sinema ve TV kanalı, abonelik temelli isteğe bağlı video platformları gibi sektördeki bütünleşik ve iç içe geçmiş yapıların tamamındaki rekabet ile ilgili endişe ve sorunlar bütüncül bir yaklaşımla mercek altına alınmıştır" ifadeleri kullanıldı.
KÜÇÜK RAKİPLER İÇİN ENGEL OLUŞTURUYOR
Rekabet Kurumu'ndan alınan bilgilere göre, medya ve eğlence endüstrisindeki gelişmeler; oyuncu, menajer, yapımcı, yayıncı, yazar, senaristler, içerik sağlayıcıları ve sonuç olarak tüketiciler ile ekonominin tümü için büyük önem taşıyor. Yapım ve yayıncılığın sahip olduğu yeni platformlar ile dağıtım seçenekleri, içerik üreticileri ve izleyiciler için değişen alternatifler ortaya çıkarıyor. Teknoloji ve dağıtım yöntemlerinin yanı sıra bu pazarların yapılanması konusunda da değişiklikler yaşanıyor.
Kurula göre, önemli pazar payına sahip şirketlerin mevcudiyeti ile dikey bütünleşik yapıları, gelişmelerden kaynaklanan etkinlikleri ve rekabeti sınırlıyor. Söz konusu büyük pazar payına ve dikey entegrasyona sahip teşebbüsler, içeriği, dağıtımdaki güçlerini korumak ve dağıtımı da içerikten kaynaklanan güçlerini korumak için kullanıyor.
İçerik ve dağıtımda yaşanan dikey bütünleşik yapı ve konsolidasyon, sadece içeriği korumak için imtiyazlı alanlar oluşturmakla kalmıyor, aynı zamanda dağıtımdaki güçlerini korumak için bunları koordine etmelerini daha kolay hale getiriyor. Bu durum yeni girişimler, daha küçük rakipler ve bağımsız yapımcılar için önemli bir engel oluşturuyor.
BAĞIMSIZ SEKTÖRDEKİLER GÜÇ ASİMETRİSİNE KARŞI SAVUNMASIZ HALE GELİYOR
Bahse konu durum, söz konusu teşebbüsler için pazardan çıkma veya diğerleri tarafından satın alınma seçeneklerini gündeme getiriyor. Sektörde yaygın şekilde uygulanan münhasır ve uzun dönemli anlaşmalar da benzer şekilde rakiplerin pazardan dışlanması amacına hizmet ediyor. Bu durum bağımsız sektördekileri güç asimetrisine karşı savunmasız hale getiriyor.
Yüksek pazar payına sahip teşebbüslerin "hangi içeriğin üretileceğini, tüketicilerin neyi izleyebileceğini ve nasıl izleyebileceklerini" kontrol edeceği bir pazar yapısı, piyasa gücünün artmasına yol açarak, içerik üretimi ve dağıtımında büyük merkezileşme ve tekelleşme sorununu ortaya çıkarıyor.
Söz konusu sorun, yenilikçi içerik üretimini azaltmak, bağımsız içeriği dağıtım kanallarından dışlamak, iş gücü piyasasını kontrol etmek, yeteneklerin gelecekteki gelirlerini sınırlamak, rakiplere zarar vermek, ihracat da dahil olmak üzere toplam hasılayı azaltmak, ilişkili işlerini ayrıcalıklı hale getirmek, senaristleri ve oyuncuları düşük ücretle çalıştırmak ve tüketiciler için fiyatları artırmak şeklinde oluşabiliyor.
SEKTÖR ÇALIŞANLARI VE TÜKETİCİLER İÇİN DAHA AZ SEÇENEK
Sektörde gözlemlenen anti-rekabetçi eylemler, içerik üretimini, kreatif olmayı ve seçenekleri azaltarak, iş gücü için ücretleri düşürmeye yönelik strateji sonucunda ortaya çıkıyor. Bu durum, içerik çeşitliliği ve yeniliğini kısıtlayarak, yetenekler üzerinde baskıya ve daha kötü şartlarda çalışmaya zorlanmalarına neden oluyor. Bu süreç, yalnızca sektör çalışanları için değil, aynı zamanda tüketiciler için de daha az seçenek anlamına geliyor.
Kurula göre, medya ve eğlence sektöründe rekabet kurallarının uygulanması, rekabetçi süreçlerin korunması, tüketici refahı, verimlilik ve yeniliğe ek olarak çoğulculuk ve demokrasi gibi tüketici refahının ekonomik anlamının ötesinde birden fazla hedefe ulaşılmasında önemli rol oynuyor.
Tüketicilerin özgürce seçim yapabilmeleri demokratik bir toplumda, nihayetinde, çoğulculuğu garanti altına almanın önemli bir yolu olarak ortaya çıkıyor. Yüksek pazar gücü aynı zamanda yüksek sorumluluğu da beraberinde getiriyor ve endüstrideki yaşananlar rekabet karşıtı endişelere dair şüpheler uyandırıyor.
Tüm bu gelişmeler ışığında, Rekabet Kurumu, bu sorunları dikkate alarak, sinema gösterimi ve dağıtımı, sinema ve dizi yapımı ile bu yapımların yurt dışı dağıtımı, kast direktörlüğü, ajanslığı ve menajerliği ile abonelik temelli isteğe bağlı video platformlarında sinema ve dizi sektörüne yönelik dört ayrı incelemeyi eş zamanlı olarak yürütüyor.
Bu incelemelerde, sinema ve dizi sektörüne yönelik içeriklerin oluşturulması, dağıtımı, gösterimi, yurt içine ve dışına satış ile pazarlama süreçlerine ilişkin, prodüksiyon, kast, menajerlik, sinema ve TV kanalı veya abonelik temelli isteğe bağlı video platformları gibi sektördeki bütünleşik ve iç içe geçmiş yapıların tamamındaki rekabet ile ilgili endişe ve sorunlar bütüncül yaklaşımla mercek altına alındı.