DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI, YAKIN DÖNEM RUSYA ANALİZİ YAPTI:
Rusya ve Türkiye hattında uçak krizinin ardından yaşanan süreç, Dışişleri Bakanlığı'nda masaya yatırıldı. Yakın dönem projeksiyonlarında, önümüzdeki dönemde Rus tarafının ilişkileri sertleştirebileceği değerlendirmesi yapıldı. Rus tarafından yapılan "özür" ve "tazminat" açıklamalarınınsa bir karşılığı yok. Ankara'nın "Üzgünüz ancak eylemimizde sonuna kadar haklıyız" açıklaması Rusya'nın umursamaz tavrını değiştirmedi. Görüşmeler sonucunda Ankara'da, "Biz elimizden geleni yapıyoruz. Rusya kendi kaderini kendisi belirleyecek" görüşü hâkim oldu. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Ankara'nın Rusya ile ilişkilerde yakın dönem projeksiyonu da şu şekilde:
RUS KOMUTANLAR SUSTU
İÇ KAMUOYUNA OYNAYABİLİR
Rus uçağının düşürülmesi, ilişkileri siyasi arenada büyük oranda etkilemez. Ancak, Rusya ilişkileri bir süre daha "sert bir düzlemde" götürmeye çalışacaktır. Söylemdeki sertlik bir süre daha sürecek. Türkiye'nin müdahale gerekçeleri ve tezleri dünyada karşılık buldu, bundan dolayı Rusya haklılığını kabul ettirme zemini bulamayacaktır. Ancak Ruslar ekonomi alanında risk alarak bir dizi yaptırıma gidebilir. Rus ekonomisi de bu yaptırımlardan kötü etkilenir.
Rusya, kendi iç kamuoyunda destek sağlamak için Türkiye karşıtı söylemini sertleştirecek. Türkiye'nin Moskova Büyükelçiliği'ne saldırı da bunun yansıması. Moskova'ya protesto notası verildi. Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov Dışişleri Bakanlığı'na davet edilerek, uyarı yapıldı. Yabancı misyonların güvenliğinin temininin, uluslararası hukuk çerçevesinde, ev sahibi ülkenin sorumluluğunda olduğu hatırlatıldı.
Rusya, önümüzdeki dönemde de Türkiye'den özür beklentisini ve tazminat konusunu gündeme getirecek. Bu dilek önceki gün, en üst düzeyde de Rusya Devlet Başkanı Putin tarafından dile getirilmişti. Putin, "Türkiye'deki üst düzey siyasi ve askeri yönetimden gerçekçi izahat ve özür gelmedi" demişti. Şu aşamada ne özür dilenmesi ne de tazminat ödenmesi söz konusu değil.
'RUSYA ATEŞLE OYNUYOR'
'BİRBİRLERİNİ SINIYORLAR'
İngiliz
Financial Times gazetesi, Türkiye'nin bir Rus savaş uçağını düşürmesinin ardından, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın birbirlerinin kararlılıklarını sınadığını yazdı. Financial Times Putin'i "boyun eğmeyen", Erdoğan'ı ise "mücadeleci" sıfatlarıyla tanımladı. BBC Türkçe'ye göre, haberde uçak krizi sonrası Putin'in de Erdoğan'ın da özür bekledikleri ve birbirlerini suçladıkları belirtiliyor. Gelişmelerin, NATO'nun en büyük ikinci askeri gücü ile Avrupa'nın en büyük askeri gücünü karşı karşıya getirdiğine dikkat çekiliyor ve her iki liderin de ülkelerinde çok popüler olduklarına dikkat çekiliyor.
"ASKERLERİMİZ PUTİN YÜZÜNDEN ÖLDÜ"
PUTİN: ÖZÜR DİLEMEMEK TÜRKİYE'NİN SEÇİMİDİR
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hava sahasını ihlal ettiği için Rus uçağının düşürülmesiyle ilgili Türkiye'nin özür dilemeyeceğini bildirdiğini hatırlatarak, "Ne yapalım bu Türkiye'nin seçimi" dedi. Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile Kremlin Sarayı'ndaki görüşmenin ardından önceki akşam ortak basın toplantısında konuşan Putin, Rusya'nın insani yardım konvoyunu vurmadığını da savunarak, adı geçen insani yardım vakfının, o saatte, o bölgede konvoy ve temsilcilerinin bulunmadığına ilişkin sözlerini hatırlattı. Putin, uçakları düşürülene kadar Suriye'de hava savunma sistemleri olmadığını dile getirerek, "Türkiye'yi dost bir ülke olarak gördük ve böyle bir hamle beklemedik. Bölgeye gönderdiğimiz S-400 füzeleri ABD koalisyonuna karşı değil" dedi. Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ise, Suriye'de krizin aşılabilmesi için siyasi çözüm bulmak gerektiğine dikkat çekerek, "Esad, Suriye'nin geleceğinde rol oynayamaz" dedi.
PARİS ZİRVESİ ASKIDA VİZE MUAFİYETİ KALKIYOR
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, İklim Zirvesi sebebiyle gideceği Paris'te Rusya Devlet Başkanı Vladmir Putin ile görüşüp görüşmeyeceği belirsizliğini koruyor. Konu ile ilgili Cumhurbaşkanlığı kaynakları, telefon ile görüşme talebi için Moskova'dan olumsuz yanıt geldiğini ancak Paris görüşmesi için net bir yanıt olmadığını ifade etti. Kremlin'den ise "Uçak olayı için özür dilenmezse görüşme olmaz" açıklaması yapıldı. Konuyu değerlendiren Cumhurbaşkanlığı kaynakları, kendilerine özür ön koşullu resmi bir cevap ulaşmadığını ancak Kremlin'in açıklamasını gördüklerini belirterek, "Fransa da arabulucu olmak istiyor. Paris'te bir görüşme olabilir ancak bu orada belli olur" değerlendirmesinde bulundu. Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 1 Ocak'tan itibaren Türk vatandaşlarının Rusya'ya vizesiz seyahat uygulamasının askıya alınacağını açıkladı. Lavrov'a göre bu kararın sebebi ise "Türkiye'de gerçek terör tehlikesinin bulunması."
