Dünyanın en büyük arama motorlarından Google, geçtiğimiz haftalarda Avrupa'daki 300 medya kuruluşuna 'telif hakkı' çerçevesinde ödeme yapmayı kabul etti. Kanada ve Avustralya'nın yanı sıra Almanya, Macaristan, Fransa ve Hollanda'nın da içinde olduğu birçok Avrupa ülkesi, haber içerikleri üzerinden haksız kazanç sağlayan Google'a telif zorunluluğu getirdi.
GÖZLER TÜRKİYE'YE ÇEVRİLDİ
Google, dijital telif hakkı yasası nedeniyle uzun süredir tartışmaların odağında. Avrupa Birliği ülkelerinin Google'ı arama sonuçlarında çıkan haber metinleri için telif ödemeye mahkum etmesinin ardından gözler Türkiye'ye çevrildi. Tüm dünya genelinde üretilen haber içeriklerini servis ederek buradan milyarlarca dolar kazanç sağlayan Google'ın, son olarak Avrupa'da 300 medya kuruluşuna ödeme yapmasına karar verildi.
GOOGLE KÖŞEYE SIKIŞTI
Avrupa Birliği'nde büyük bir hamleyle alınan "dijital telif yasası" kararıyle Google köşeye sıkıştırıldı. Dijital telif yasasını düzenleyen ülkelerde Google artık ücretsiz içerikler üzerinden para kazanamayacak.
Reklam gelirleri Google gibi dijital platformların eline geçince 2013 yılında İspanya 2014 yılında Almanya çeştli düzenlemeler yaptı ama bu girişimler sonuçsuz kaldı. 2021 gelindiğinde tüm reklam gelirlerinin yüzde 80'inin Google'ın eline geçmesi ile Avrupa Birliği harekete geçti. Yapılan anlaşma ile bu konuda yeni bağlantılı haklar tanındı. Adil bir reklam paylaşımı sağlanması gözetildi.
TÜRKİYE'NİN İZLEMESİ GERKEN YOL HARİTASI NE OLMALI?
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Cahit Suluk Türkiye'nin bu noktada izlemesi gereken yolu anlattı. Suluk, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na eklenebilecek bir madde ile haksızlığın giderilebileceğini söyledi.
Google Dijital telif yasasını kabul etti! Türkiye'nin yol haritası ne olmalı?
GAZETELERE SADECE YÜZDE 10 KALIYOR
Dijitalleşen haber ve reklam gelirlerinin haksız paylaşımına dikkat çeken Suluk, "Gelirlerin Yüzde 53'ü Google, Yüzde 28'i Facebook kalan yüzde 19'u ise içinde gazetelerin de olduğu diğer paydaşlara kalıyor. Kabaca gazetelerin eline yüzde 10 gibi bir gelir kalıyor." dedi.
FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU'NU İŞARET ETTİ
Türkiye'nin izlemesi gereken yol haritası için ise Suluk "AB müktesebatına uygun şekilde telif yasamıza bir madde ilave ederek bu meseleyi halledebiliriz. Bizim yasal bir düzenleme yapmamız gerekiyor. Bunun için de Fikir ve Sanat Eserleri Kanuna bir madde eklenmeli" diye ekledi.
YAYMAN: GOOGLE MASAYA OTURMAYA HAZIR
Uzmanlar sık sık Türkiye'nin de harekete geçmesi gerektiğini ve yayıncıların haklarını almasının yolunun dijital telif yasası olduğunu belirtirken konuyla ilgili kritik bir açıklama da Türkiye Büyük Millet Meclisi Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman'dan geldi.
Konuyla ilgili CNN Türk'e konuşan Yayman, Google yetkililerinin telif konusunda masaya oturmaya hazır olduğunu ifade etti.
"SÜREÇ YAKINDA NETLİK KAZANACAK"
Önümüzdeki günlerde dijital mecralar komisyonuna, Google yetkililerinin davet edileceğini vurgulayan Yayman, "Konuyla ilgili hem Kültür Bakanlığı'ndaki Telif Eserleri Genel Müdürlüğü'nde hem de Meclis'te konuları ele aldık ve almaya devam ediyoruz. Önümüzdeki günlerde Fikir Eserleri Telif Kanunu'nda mı ele alınacağı yoksa yeni bir düzenleme mi yapılacağı netlik kazanacak." ifadelerini kullandı.
Sürecin önümüzdeki günlerde belirlenmiş hale geleceğini aktaran Yayman, Avrupa Birliği'ndeki telif düzenlemesini de incelediklerini söyledi.
MECLİS'E GELECEKLER
Yayman Google'ın Avrupa'da telif ödediğini ve aynı uygulamanın Türkiye'de hayata geçirilmesini istediklerinin altını çizdi. Komisyon Başkanı ayrıca, yürütülen çalışmada üzerinde durulacak başlıklar hakkında da bilgilendirmede bulundu.
Yayman, "Google yönlendirmesiyle haberlere erişim artarken diğer taraftan aynı sitelere reklam alma düzeyinde de bir düşmeye rastlanıyor. Bu da bir çelişme gibi gözükse de aslında çözülmesi gereken bir mesele. Önümüzdeki günlerde Google yetkililerinin Meclis'e gelmesi bekleniyor. Google yetkilileri telif hakkıyla ilgili düzenlemenin ayrıntılarını konuşmak için Meclis Dijital Mecralar Komisyonu'na davet edilecek. Bu konu burada ayrıntılarıyla ele alınacak. Böylece Google'ın tıpkı Avrupa'da olduğu gibi Türkiye'de de telif ödemesi yapıp yapmayacağı konuşulacak. Türk yayıncılarının Google'dan para alıp almayacağı netlik kazanacak." açıklamasında bulundu.
