Herkese merhabalar. Bugün İdilika'nın Mutfağı'nda kış aylarının olmazsa olmaz sebzesi lahanadan bahsetmek istiyorum. Öncelikle yeşil yapraklı lahana ile ilgili birşeyler söyleyeyim; En önemli özelliği düşük kalorili sebzeler arasında yer almasıdır ve çok yaygın olarak salatalarda tüketilir. Özellikle Karadeniz yöresinin milli yemeğidir demek yanlış olmaz. Yaygın olarak kullanılır. Lahananın birkaç çeşidi vardır. Türk mutfağında kapuskası, turşusu, sarması gibi birçok çeşidi yapılır.
LAHANANIN DA BİR TARİHİ VAR
Lahananın tarih içerisindeki süreçte ilk ne zaman ve nerede yetiştirildiği tam olarak bilinmiyor. Eski Roma ve Yunan medeniyetlerinde ilaç olarak kullanılan lahananın, elde olan verilere göre, M.Ö 1000 yılından önce Avrupa'da yetiştirildiği düşünülmektedir. Kıvırcık lahana ise çok sonralarda, yani 16'ncı yüzyılda ortaya çıkmıştır.
Eski Yunan medeniyetlerinde lahana, müshil olarak kullanılmaktaymış. Ayrıca yine aynı dönemlerde lahana, mantar zehirlenmelerinin panzehiri şeklinde ilaç olarak uygulanmaktaymış. Lahananın, ağrı kesici ve gözleri rahatlatan ilaç şeklinde kullanılmış olması ve yanık yaralarının tedavisinde tercih edilmesi de çok ilginç değil mi? Eski Roma ve Mısır medeniyetlerinde ise lahananın, sarhoşluk etkisini azaltıcı olarak ve akşamdan kalma durumları hafifletmek amacı ile tüketildiğini söylemeden geçmeyelim.
EV YAPIMI TURŞU
Lahana mevsimi geldiği zaman yakınlarım hemen 'Hadi İdilika, bu sene turşu yok mu?' diye soruyor. Çoğu zaman üşeniyor olsam da, daha doğrusu zaman bulamıyor olsam da, bazende alıyorum kavanozları dezenfekte ediyorum ve başlıyorum turşuyu kurmaya. Bazen de lahana ve diğer sebzeleri rondodan geçirerek kurduğum kaşık turşusunu yapıyorum, bazen de lahana turşusu kuruyorum. Acı isteyenlere acı, içinde havuç, kereviz, salatalık isteyenlere istedikleri gibi hazırlıyorum. İdilika bu dünyaya yemek pişirip anlatamaya geldiği için, aşık olduğum işi yaparken bir an bile yüksünmüyorum.
Bugünkü reçetelerimi yazdım. Lahanalı çanak böreğini denemeden geçmeyin diyorum. Nasıl yapıldığını daha net anlayın diye yapılış aşamalarını tek tek fotoğrafladım. Sormak istediğiniz bir soru olursa lütfen idilikaninmutfagi@ sabah.com. tr adresinden bana iletin. Mutlu sofralarda buluşabilmemiz dileği ile, hepinize sevgi ve selamlarımla...
Lahananın faydaları
Uzmanlar, besin değeri bakımından zengin olan lahananın öncelikle anti-iltihap özellikleri barındırma konusunda oldukça etkili olduğunu söylüyor.
Göz sağlığını korumaya, beyin fonksiyonlarını düzenlemeye, kilo vermeye yardımcı oluyor.
Kemik sağlığını destekliyor ve tansiyon değerlerini düzenliyor.
Cildin erken yaşlanmasını önlüyor ve cildi koruyor.
Lahanalı çanak börek
2 adet yufka
1 adet kırmızı kapya biber
1 adet yeşil biber
1 adet soğan
1 adet küçük lahana
1 yemek kaşığı biber salçası
Ayçiçek yağı
YAPILIŞI: Soğanı piyazlık doğruyoruz. Biberleri minik minik doğrayıp soğanlara ilave ederek hepsini soteliyoruz. Lahanayı incecik dilimleyip haşlıyoruz. Haşlanmış lahanayı soğan ve biberlere ekliyoruz. Biber salçası ilave edip sotelemeye devam ediyoruz. Tuz ve karabiber ilave edebiliriz.
Yufkaları sekiz eşit parçaya bölüyoruz. Üzerini yağlıyoruz ve geniş kısmından yuvarlamaya başlıyoruz. Tam ucuna doğru yaklaşınca iki ucunu yukarıda toplayıp yufkanın kalan ucunu içine doğru kıvırıyoruz. Ortada açılan boşluğa lahanalı iç malzemeyi koyuyoruz. Önceden ısıtılmış 180 derecelik fırında çıtır çıtır olana dek pişiriyoruz.
PÜF NOKTASI
Eğer bu şekli vermekte zorlanırsanız, sigara böreği gibi sarabilirsiniz.
Lahana turşusu
1 adet küçük ve sert beyaz lahana
1 kahve fincanı nohut
Yeteri kadar sirke
Kalın tuz
1 baş sarımsak
Kereviz sapları
Yeteri kadar su
Arzuya göre 1 adet havuç
YAPILIŞI: Lahananın üzerinden yeşil yaprakları varsa alıyoruz. Kök kısmını kesiyoruz. İri parçalar halinde doğruyoruz. Lahanaları kaynar suya atıyoruz. Hafif yumuşayana kadar bekliyoruz. Lahanaları soğutuyoruz. Kavanozun dibine bir kaç tane nohut atıyoruz. Sarımsak koyuyoruz. Lahanaları bastırarak yerleştiriyoruz. İstersek küpler halinde havuç ekliyoruz. Kereviz saplarını da ekliyoruz. Suya bir çay bardağı sirke koyuyoruz ve 2.5 yemek kaşığı kaya tuzunu ekliyoruz. Tuz eriyene kadar karıştırıyoruz. Karışımı kavanoza döküyoruz. Kavanozu sıkıca kapıyoruz. Lahana turşusunu serin ve gölge bir yerde dört-altı hafta bekletiyoruz.
PÜF NOKTASI
Turşu kurarken lahanaları sıkı sıkı koymaya çalışıyoruz. Hava almaması çok önemli.