Londra'da 700 yıllık tarihiyle hepimizi büyüleyen GoldSmiths' Hall binasındayız. Ağırlıklı 1600'lü ve 1700'lü yıllardan kalma ünlü sanatçılara ait resim, heykel ve çeşitli objelerin arasından hızlı bir tur atarak bizi misafir edecekleri salona doğru yöneliyoruz. Burası altına ayar verilen, dünyanın bir numaralı ayar evi olarak adlandırılan Londra Külçe Piyasası Birliği'nin (London Bullion Market Association-LBMA ) kalbinin attığı yer. Aslında LBMA başka bir binada faaliyet gösteriyor ve burayı daha çok toplantı ve davetler için kullanıyor. Yine de binanın alt katlarını dolaşınca, altına ve gümüşe ayar verdikleri, damga vurdukları atölyeler olduğunu da görüyoruz.
ATASAY 6 AY İNCELENDİ!
İşte bu göz kamaştırıcı binada birazdan LBMA CEO'su Stewart Murray, bir Türk altın üreticisinin 'En İyi Üreticiler (Good Delivery)' listesine kabul edildiğini salonda bulunan bir grup Türk gazeteciye açıklayacak. Peki En iyi Üreticiler listesinde olmak ne anlama geliyor ve bu Türk şirketi kim? Altın ve gümüş külçeler ile ilgili kalite standartlarını belirleyen ve denetleyen Londra Külçe Piyasası Birliği, Atasay'ı ciddi bir sınavdan geçirerek, kriterlerine uyup uymadığını 6 ay süreyle incelemiş. Öyle ya denilen o ki bu kurumdan sertifika almak deveye hendek atlatmaktan daha zor. Londra'ya doğru uçarken Atasay'ın üçüncü kuşağı Cihan Kamer ile ayak üstü sohbet ederken, sertifika yolunda yaşadıklarını biraz anlatınca gördüm ki öyle her isteyen şirketin bu sertifikayı alması mümkün değil. Mesela Atasay'a LBMA 24 tane külçe altın gönderiyor ve her birinin ayarını tespit etmesini istiyor. Ayar tespitinde on binde bir yapılabilecek bir sapma bile olumsuz bir durum kaydedilirken, Atasay 24 külçenin de ayarını tam tespit ederek büyük bir sınavı başarıyla geçiyor. Yani şirketin en az on yıl bu sektörün içinde olması ya da sermaye büyüklüğü gibi teknik nitelikler bir yana bu işin ne derece uzmanı olduğu en önemli konu. Özetle Atasay, külçe altının dünyada dolaşımda olabilmesi için gerekli standartları yerine getiren şirketlere onay veren LBMA'nın sertifikasını almaya hak kazanmış. İşte bu nedenle Cihan Kamer büyük bir heyecan içinde. Dünyada sadece belirli kalite standartlarına sahip üreticilerin ve rafinerilerin alabildiği bu onayı LBMA daha önce 60 şirkete vermiş. Atasay, 61'inci şirket. Atasay Kuyumculuk'un Atakulche markalı külçe altınları bundan sonra herhangi bir ek onay gerekmeksizin dünya altın piyasalarında ve bankalarında alınıp satılabilecek. Yani Atakulche uluslararası dolaşıma sahip olmuş oldu. Böylece Türkiye dünya altın piyasasında önemli bir oyuncu olabilecek.
KOZA ALTIN VE TÜPRAG İLK MÜŞTERİ
Bir altın külçesinin yurtdışında alınıp satılabilmesi için rafinasyona ihtiyacı var. Türk şirketleri bugüne kadar bu işlemi yurtdışında yaptırmak zorundaydı. Oysa şimdi Atasay aldığı bu sertifika ile hem kendi külçe altınlarına hem de başka Türk şirketlerine ve Ortadoğu, Balkanlar ve Kafkaslar Bölgesi'ndeki şirketlere rafinasyon yapabilecek. Böylece Türkiye kendi madenlerinden çıkardığı altını kendi rafine edebilen bir ülke konumuna geldi. Cihan Kamer'den öğrendik ki bir aydır Türkiye'deki iki rafineri olan Koza Altın ve TÜPRAG'a sertifika verme çalışmalarına başlamışlar.
Türkiye, Avrupa'daki en büyük altın üreticisi ünvanını koruyor
Atasay,
rafine işlemlerini İstanbul Yenibosna'daki fabrikasında yapıyor. Günde 1 ton ham altını rafine etme kapasitesine sahip olan Atasay Rafinerisi 2006 yılında 16, 2007 yılında 10 ton, 2008 yılında 9 ton ve 2009 yılında 66 ton has altın üretti. Cihan Kamer, Türkiey'de altın madenciliği üretiminin 2001 yılında başladığını, üretimin son 5 yılda 3'e katlanarak 5 tondan 15 tona yükseldiğini söylüyor. Kamer'den öğrendiğimize göre bu yıl üretimin 20 tonu aşması bekleniyormuş. Türkiye, 2006 yılından bu yana Avrupa ülkeleri arasında en büyük altın üreticisi konumunda. Kamer, Türkiye'de yer altında 6 bin 500 ton, atıl durumda 5 bin ton altın olduğunu tahmin ettiklerini, toplam 11 bin 500 tonluk bu altının değerinin yaklaşık 400 milyar dolar olduğunu söylüyor.
Lüks tüketim hâla yok! Öncelik hala mortgagelarda
Cihan
Kamer, 2009'un kuyumculuk sektörü açısından dip, külçe ve rafinasyon açısından zirve bir yıl olduğunu söylüyor. Kamer'e göre Türkiye sıkıntılı günlerini hurda altınla aştı. Yastık altından yaklaşık yaklaşık 5.2 milyar dolarlık altın bozduruldu. Altın sektörünün toparlanması için dünyanın toparlanması gerekiyor. Ancak hala dünyada lüks tüketim yok. İnsanlar evlerinin morgagelarını ödemekten başka bir şey düşünmüyor. Kamer, "Avrupa'nın böylesine sıkıntı yaşadığı bir ortamda önceliği takı olmuyor" diyor.
Murray: Altında Asya, Çin ve Rusya patlıyor
LBMA'NIN geçmişi 1750'lere dayanıyor. Son derece katı kurallar uygulandığını LBMA CEO'su Stewart Murray'den öğreniyoruz. Dünyanın bir numaralı ayar evi olarak kabul ediliyor. Murray, piyasalardaki son durumu da özetlerken, son 10 yıldaki büyük değişime atıfta bulunarak, Avrupa ve ABD altın rafineri sayılarının aşağı çekildiğini, Asya, Çin ve Rusya'da ise bir patlama yaşandığını söylüyor. Murray bu arada bir dip not geçiyor ve 'Ama Türkiye'yi Avrupa'da sayıyoruz' diyor. Atasay'ın sertifika için başvurduktan sonra külçesini incelediklerini ve eline aldığında külçenin kalitesine inanamadığını da bizlere anlatıyor ve hatta şaşkınlığını, 'Bir artist mi çizdi' ifadesi ile belirtiyor.
400 BİN KİŞİNİN EKMEĞİ
Şimdi sizler külçe altının ayarı nasıl belirleniyor diye merak ediyorsunuzdur. Onu da Cihan Kamer'den öğrendim. Bir külçe altının 24 ayar saf hale getirilmesi için işlemden geçirilerek içindeki gümüş ve bakır madenlerinden arındırılması gerekiyor. İşte ustalık da burada önem kazanıyor. Tamamen diğer madenlerden arındırılmış altın 24 ayar külçe oluyor. Toplantıda Londra Altın Borsası Derneği Başkanı Kevin Cripsp de bizlerleydi. Külçe altın piyasasında Türkiye'nin büyüme trendinde olduğunu anlatırken, 1990'larda ziyaret ettiği Kapalı Çarşı'ya da atıfta bulunmayı ihmal etmedi v e 'Orada çok mutlu saatlerim oldu. Atasay, 20 yıl önce de çarşıda külçe altın işindeydi' dedi. Sertifika töreni için gelen İstanbul Altın Borsası Başkanı Osman Saraç ise toplantıda Türkiye'nin her yıl 2 milyon dolar altın ihracatı yaptığını ve takı tasarımında en iyi beş ülke arasında yer aldığına dikkati çekti. Saraç'tan öğrendik ki sektörde altın takı işi yapan 40 bin girişimci var ve bu sektörden ekmek yiyenlerin sayısı 400 bine ulaşmış durumda.
