Ekonomideki istikrar faizden geçinen yatırımcı için kabusa döndü. Parayı faize park edip dünyanın en yüksek faiziyle çalışmadan geçinme dönemi tamamen bitti. Merkez Bankası'nın aralık ayındaki faiz indiriminin ardından bankalar yılbaşıyla birlikte mevduat oranlarını 1- 1.5 puan düşürerek yüzde 7.75'e kadar düşürdü. Bu faizden vergi (stopaj) de düşüldüğünde yatırımcının eline geçen net faiz yüzde 7'yle tarihin en düşük seviyesine indi. Yıllık yüzde 7 faiz yıllardır bankadaki parasının getirisiyle yaşayan onbinlerce tasarruf sahibi için adeta felaket. 100 bin lirasını bankaya yatıran bir yatırımcı günde 20, ayda ise 600 lira kazanç sağlıyor. Bu getiri 629 liralık asgari ücretten bile az.
BONOLARDA DURUM VAHİM
Yatırımcı mevduat faizi yerine yıllardır en gözde yatırım aracı olan Hazine bonosuna gitse durum daha da vahim. Kamu bütçesindeki parlak performans nedeniyle Hazine'nin borçlanma ihtiyacı azalınca bu alanda da faizler tarihi dip yaptı. Dün en çok işlem gören Hazine bonosunun yıllık bileşik faizi yüzde 6.84 ile rekor düşük seviyeye indi. Bu faizden vergi de çıkınca yatırımcı net faiz yüzde 6.15'e kadar düşüyor. Yani 100 bin lirasını Hazine bonosuna yatırın tasarruf sahibi yılda ancak 6 bin 150, ayda ise 513 lira getiri sağlayabiliyor. Üstelik hem mevduat hem de bono faizinde yeni düşüşler bekleniyor. Geçen yılı yüzde 6.4'le 41 yılın en düşük seviyesinde kapatan yıllık enflasyonun ardından bankacılar Merkez Bankası'ndan yeni bir faiz indirimi daha bekliyor. Bufaizdeki getirinin daha da gerilemesi demek.
DÖVİZ DE KÂR ETMİYOR
Faizden umudunu kesip dövize koşmak da eskisi gibi kar etmiyor. ABD ve Avrupa'da faiz oranları ikinci dünya savaşından sonra en düşük seviyeye indi. Ayrıca merkez bankaları karşılıksız para basıyor. Döviz diğer gelişen ülkelerde olduğu gibi Türkiye'ye de yağıyor. Bu yüzden dövize de eskisi gibi yüksek faizler yok. Dolara, euroya yıllık en fazla yüzde 1.5 faiz veriliyor. Dövize geçen yatırımcı aynı zamanda kur riskiyle de karşı karşıya. 2010 başında dolar alan yatırımcının getirisi uluslararası paritedeki tüm yükselişe ve faiz getirisine rağmen 5.7'de kaldı. Euro alan yatırımcının durumu ise tam felaket oldu. Avrupa para birimi yurtdışında ve içinde değer kaybedince banka faizine rağmen anaparasının yüzde 2.6'sını kaybetti.
Mevduatın avantajı azalıyor
DenizBank Fon Yönetimi Grubu ve Özel Bankacılık Grubu Genel Müdür Yardımcısı Bora Böcügöz:
ÖZELLİKLE Türkiye'de yıllarca mevduat çok karlı, risksiz, lüks bir üründü. Çok kısa vadede en yüksek getiriyi sağlıyordu. Bugün uygulanan para politikaları sonucunda mevduatın bu avantajları azalıyor. Mutlaka değişik yatırım alternatifleri ortaya çıkacak. Borsa, hisse senedi, uzun vadeli yatırım, ana para korumalı fonlar gibi çeşitlenmeler olacak. Yine de yatırımların büyük kısmı mevduatta. Mevduat artık para kazanma amacından ziyade tasarruf amacı olarak görülecek, koruma faktörü ön plana çıkacak. Ama tasarrufu artırma, çok kazanmak için farklı ürünlerin gündeme gelmesi söz konusu olacak.
Paradan kazanma devri bitti
A bank Ekonomisti Serdar Şenol:
MEVDUAT faizlerinin gerilemesi her ülkede benzer tepkilere sebep oluyor. Artık parayı yatırıp para kazanma devri geride kalıyor. Faiz oranları düşünce getiri oranları da düşüyor. Belli miktar tasarruflarını hisse senedi piyasasında olduğunu, fonlarda olduğunu görüyoruz. Türkiye'de bu süreç yeni başlıyor, devam edecek. Fonlar tarafında hareketlenme olacak. Yatırımcının uzun vadeye gözünü diktiği bir sistem oluşacak Mevduat bağımlılığımız azalıyor, mevduat faizleri yatırımcıyı mutlu eden bir araç olmaktan çıkıyor.
Faizde düşüş kaçınılmaz
Fortis Başekonomisti Haluk Bürümcekçi:
MEVDUATTAN büyük bir kaçış olmaz ancak tabii ki çeşitlenme olacaktır. MB'nın aldığı tedbirlerle biraz düşüş olması kaçınılmaz. Alternatif getirilere baktığımızda çok büyük bir avantaj görmüyoruz.
