Türk resmine ilgi borsadan, dolardan daha çok getiri sağlayan sanat piyasasını doğurdu. Aslında ekonomisi gelişen her toplum sanata yönelme eğilimi gösteriyor. Bilindiği gibi son yıllarda petro-dolar milyarderi ülkelerin zenginleri, uluslararası sanat müzayedelerinde en nadide parçaları satın almak için yarışıyor. Çünkü günümüzde sanat uzun vadede altından ve dövizden daha çok getiri sağlayan bir yatırım enstrümanına dönüştü. Türkiye'de kayıtlı koleksiyoner sayısı 2 bin 500 civarında. Bu hafta ele aldığım konu da Türkiye'de hızla artan sanat eseri alımının bir ispatı. Dudullu'daki plastik enjeksiyon ve mobilya bağlantı elemanları üretiminde kullanılan fabrikasını bir sanat fabrikasına çeviren Tamaş'ın sahibi Ahmet Kabakçı'nın kızı Dila Kabakçı ile buluşuyorum bu hafta...
BİR İLK OLACAK
'Sanat fabrikası' terimi sizi yanıltmasın. Aslında söz konusu olan bir sanat deposu. Hem de 20 bin resmin saklanacağı, tüm güvenlik önlemlerinin son derece yüksek olduğu bir alan burası. Ama Dila Kabakçı isim olarak Art Factory yani sanat fabrikasını seçtiklerini anlatıyor. Henüz açılmadı Art Factory. 14 Nisan'da açılacak. İnşaatı halen devam ediyor. Ben de 20 bin resim kapasiteli bu sanat deposunun hikâyesini Dila Kabakçı'dan dinliyorum. Kabakçı, "Türkiye'de dalga dalga büyüyen bir sanat ticareti var. Artık sanatla sanayi bir arada. Sanatı tutku olarak alanlar gibi, bir yatırım enstrümanı olarak bakanlar da var. Amacı her ne olursa olsun, Türkiye'de sanat çok gelişti. Üstelik resim satın alanların birçoğu, eserleri muhafaza edecek güvenli ve uygun koşullarda yerlere sahip değil. Kimi koleksiyonerler kendi özel depolarını yaptırıyor. Ama bu anlamda bir sanat deposu Türkiye'de ilk defa yapılıyor" sözleriyle Art Factory'e olan ihtiyacı özetliyor. Haksız da sayılmaz. Bizzat şahit oldum. Resim alma tutkusuna karşı koyamayan kimi koleksiyonerler, resimlerinin bir kısmını çok da sağlıklı olmayan şartlarda muhafaza etmek durumunda kalmış. Sanat deposu bu ihtiyaca cevap vermek için doğrusu çok iyi bir fikir gibi gözüküyor.
20 BİN ESER SAKLANACAK
ART
Factory, aldıkları eserleri ağlıklı koşullarda saklama imkanı bulamayanlar için iyi bir alternaf olacak. Depoda 20 bin eser korunabilecek.
2.5 METRELIK DUVARLAR
Depoda
tüm güvenlik önlemleri alınmış. Dış duvarlar 2.5 metre yüksekliğinde olacak. Kameralar ve çelik kapılar her odada mevcut. "Bir banka kasası gibi korunacak burası" diyor Kabakçı. Bir de içeriye sadece parmak izi taramasıyla girileceğini anlatıyor.
HEYKELLER İÇİN DE ALAN BULUNACAK
ART Factory'de heykeller için de 500 metrekarelik bir alan ayrılmış. Burada sanat eserini muhafaza etmek isteyenlere iki opsiyon sunuluyor. Büyük koleksiyonerler özel oda kiralayıp eserlerini burada koruyabilecek. Ama tek bir resim ya da birkaç tane eser depolamak isteyenler için de toplu depo alanları mevcut.
YANGINA KARŞI MİST
Resmin korunması heykele oranla biraz daha zordur. Resmin zarar görmemesi ve gelecek nesillere taşınabilmesi için bazı oda sıcaklığı değerlerinin mutlaka sağlanması gerekir. Dila Kabakçı, bunun için tüm gerekli altyapı ve izolasyon çalışmalarını yaptıklarını söylüyor. "En son teknolojilere sahip klima ve yangın önleme makineleri ile gelişmiş bir sistem kurduk. Resim için oda sıcaklığı 21 derece olmalı ve nem oranı da yüzde 50 olmalı. Heykelde bu veriler biraz daha geniş olabilir" diye anlatıyor önlemlerini. Güvenlik, hırsızlık kadar yangın da önemli bir konu. Kabakçı, olası yangın ihtimaline karşı sigorta şirketleriyle konuşup en güvenli olduğuna inandıkları yöntem olan misti kullanacaklarını anlatıyor: "Maliyeti biraz daha pahalı ama su buharı şeklinde yayıldığı için yangını belli bir yere hapsediyor ve resimlere de zarar vermiyor. Oysa gazlı sistemin ileriki yıllarda resim üzerinde tahribat yaratacağı endişesi var" diye anlatıyor.
SERGİ ALANI DA VAR
İki kattan oluşacak ve deponun bir de sergi alanı bulunuyor. 500 metrekarelik bu alan dışarıdan sergi yapmak isteyenlere açık değil. Sadece resimlerini depolayan koleksiyonerler burayı kullanabilecek. Konsept projesi Uras&Dilekçi Mimarlık tarafından yapılan deponun yatırım tutarı ise yaklaşık 13.5 milyon dolar. Sanatın gelecek nesillere taşınması için yapılan bu girişim sadece koleksiyonerleri değil, sanatçıları ve sanat tutkunlarını da yakından ilgilendiriyor.
