Yüksek ekonomik değeri nedeniyle 'Siyah altın' olarak adlandırılan havyarıyla tanınan Mersin balığının Türkiye'de bulunan 5 türünden ikisi yok oldu.
Mersin balıklarının başta Yeşilırmak, Kızılırmak ve Sakarya nehirleri olmak üzeri Karadeniz'e akan nehirlerindeki yaşama ve üreme alanlarının incelenmesi ve Türkiye'de yetiştiriciliğine başlanması amacıyla Bileşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO) tarafından desteklenen ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nca yürütülen 'Türkiye'deki Mersin balığı Popülasyonunun İyileştirilmesi ve Habitat Değerlendirmesi ve Stok Takviyesi' adlı projenin tanıtımı ve yapılan çalışmalar hakkında Samsun'da bir program düzenlendi.
Dünyadaki birçok balık türünün nesli, giderek artan su kirliliği, balıkların yaşama ve üreme ortamlarının tahribi, aşırı ve usulsüz avcılık gibi insan kaynaklı nedenlerden tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirten Mersin Balıklarını Koruma ve Yaşatma Derneği (MERKODER) Yönetim Kurulu Başkanı Yard. Doç. Dr. Serap Ustaoğlu Tırıl,
"Havyarı yani işlenmiş yumurtası 'siyah altın' olarak adlandırılan Mersin balıklarının nesli tükenme tehlikesindeki balıklar listesinin başında yer almaktadır." dedi. Yönetim Kurulu Başkanı Serap Ustaoğlu Tırıl , kuzey yarımkürenin hemen hemen bütün deniz, nehir ve göllerinde yaklaşık 200 milyon yıldır yaşamını sürdüren ve biyolojik çeşitlilik açısından çok değerli olan bu balıkları "yaşayan fosiller" olarak adlandırıldığını kaydederek, Mersin balığını dünya sularındaki en değerli balık olarak nitelendirmenin yanlış olmayacağını söyledi.
"YUMURTLAYAMADAN HAVYARI İÇİN AVLANIYOR"
Mersin balığı havyarının, kilosu 10 bin dolara kadar alıcı bulabilen dünya çapında değerli ve pahalı bir gıda olduğunu vurgulayan Tırıl,
"Havyarın bu kadar değerli olması, bu balıklar için bir dezavantaj oluşturmuştur. Neslinin yok olma noktasına gelmesindeki temel nedenlerden biri, mersin balıklarının bir kez bile yumurtlayamadan havyarı için avlanmasıdır. Mersin balıkları çok geç üreme olgunluğuna ulaşan balıklardır. Dünyanın en büyük tatlı su balığı olarak da nitelendirilen ve 100 yıl kadar yaşayabilen 'Mersin morinası' 6 metre boya 2 ton ağırlığa ulaşabilir, ancak ilk üreme olgunluğuna ulaşabilmesi için yaklaşık 20 yıl geçmesi gerekmektedir. Üreme olgunluğuna ulaşmadan avlanan mersin morinası ise nesline katkı sağlayamadan yok olmaktadır. Günümüzde doğal sulardaki mersin balıklarının sayısı ve doğal üreme olasılığı son derece azaldığından, avcılığı birçok ülkede yasaklanmış olup artık sadece kültür şartlarında elde edilen mersin balıklarından havyar üretimi gerçekleştirilmektedir." diye ifade etti.
Tırıl ,
"Avrupa, Asya ve Amerika kıtasının Kuzey yarımkürede bulunan sularında iki familya (Acipenseridae, Polyodontidae) ve 27 türle temsil edilen mersin balıklarının ülkemiz sularında 5 türü bulunmaktadır. Ancak son yıllarda yaptığımız bilimsel çalışmalar, ne yazık ki sularımızda sadece üç türünün (Acipenser gueldenstaedtii, Acipenser stellatus ve Huso huso) kaldığını göstermektedir." açıklamasında bulundu.
