Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn'ın gözaltına alınmasının, IMF ve Dünya Bankası başkanlarının seçiminde gelişmekte olan ülkelerin daha fazla söz hakkına sahip olması olasılığını artırabileceği yorumları yapılıyor.
Bloomberg'de yer alan yorum haberde, 2. Dünya Savaşı'ndan sonra resmi olmayan anlaşmaya uygun olarak eski Fransa Maliye Bakanı Strauss-Kahn'ın 2007 yılında IMF Başkanlığı görevine 5 yıllığına seçildiği, geleneksel olarak IMF Başkanı'nın Avrupalı, Dünya Bankası Başkanı'nın ise ABD'li olduğu belirtildi.
Brezilya Maliye Bakanı Guido Mantega gibi politika yapıcılar, bu anlaşmanın liyakatı diplomatik anlaşmalara feda ettiğini ve gelişmekte olan ülkelerin artan ekonomik gücünü kabul etmediğini söylüyor.
Washington'da Brookings Enstitüsü'nden Eswar Prasad, Strauss-Kahn'ın gözaltına alınmasının, gelişmekte olan ülkelerin tezlerine destek vereceğini ifade etti. Eski bir IMF yetkilisi olan Prasad, ''Bu vaka muhtemelen, IMF'nin liderliği ve yönetim yapısı üzerinde dramatik ve öngörülmeyen bir biçimde etkili olacak'' dedi.
Strauss-Kahn'ın görevini sürdürmesinin ''savunulmaz'' olduğunu ve Avrupalıların, IMF Başkanlığı görevini kontrol etmeyi sürdürmek için güçlü bir gerekçe bulamayacağını belirten Prasad, IMF Başkanlığı için potansiyel adayların Kemal Derviş, Singapur Maliye Bakanı Tharman Shanmugaratnam ve eski Güney Afrika Maliye Bakanı Trevor Manuel olduğunu kaydetti.
Brüksel merkezli ekonomik araştırma grubu Bruegel'den Nicolas Veron da Strauss-Kahn'ın istifa etmesinin, ''epeyce çılgın bir diplomatik çalkantı'' olacağını belirterek, ''İlk kez rekabet bu kadar uluslararasına açık olacak'' dedi.
IMF'nin iki nolu yetkilisi Birinci Başkan Yardımcısı John Lipsky, geçen hafta, görev süresinin dolduğu 31 Ağustos'ta görevinden ayrılacağını açıklamıştı. Şu anda Strauss-Kahn'ın yokluğunda IMF Başkanlığına vekalet eden Lipsky'nin birinci başkan yardımcılığı pozisyonu geleneksel olarak bir ABD vatandaşı tarafından tutuluyor. IMF'nin diğer iki başkan yardımcısı ise Japonya ve Mısır'dan. Geçen yıl bir Çin vatandaşı Strauss-Kahn'ın özel danışmanı olmuştu.
DİĞER MUHTEMEL ADAYLAR
Washington'daki Peterson Institute for International Economics'den Jacob Kirkegaard, ''Avrupa için şu anda sadece gerçekten müstesna bir adayın şansı olduğunu'' belirtti.
Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde'ı böyle biri olarak gösteren Kirkegaard, Lagarde'ın ''diğer bir Avrupalı aday olarak değil IMF'nin ilk kadın başkanı olarak oyuna dahil edilebileceğini'' kaydetti.
Kirkegaard, buna rağmen ''gelişmekte olan ülkelerin arkasında birleşebileceği güçlü bir adayla ortaya çıkarsa topun bu ülkelerin sahasında'' olacağını ifade etti.
Hong Kong'da Mizuho Securities Asia'dan eski IMF ekonomisti Shen Jianguang da Strauss-Kahn'ın yerini alacak diğer muhtemel adayın eski Çin Merkez Bankası Başkan Yardımcısı ve IMF özel danışmanı Zhu Min olduğunu söyledi.
Zhu'nun doğru bir geçmişe sahip olduğunu belirten Shen, ''Çin ve diğer gelişmekte olan ülkeler, IMF'de daha önemli temsile ve daha büyük paya sahip olmak için uğraşır'' dedi.
IMF İcra Direktörleri Kurulu'nda 2002-2004 yıllarında görev alan Güney Koreli Oh Jong Nam, Avrupalı ülkelerin IMF Başkanlığını kontrollerinde tutmaya devam etmek için muhtemelen mücadele edeceklerini söyledi. Seul Ulusal Üniversitesi'nde görevli Prof. Jong Nam, ''Zaman geçtikçe rollerinin azaldığını anlıyorlar ve bu yüzden IMf Başkanlığı görevini daha fazla ellerinde tutmak isteyebilirler. Bu kolayca vazgeçebilecekleri birşey değil'' diye konuştu.
Washington merkezli Dünya Bankasının Başkanı Robert Zoellick'in görev süresi de gelecek yıl sona eriyor.
IMF'de bir dönem Yunanistan'ı temsil eden Miranda Xafa da IMF Uluslararası Para ve Finans Komitesinin (IMFC) başkanlığındaki değişikliklerin de gelişmekte olan ülkelerin artan etkisini gösterdiğini söyledi. Xafa, ''Gelişmekte olan ülkelerin vakti geldi'' dedi.
Daha önce İtalya'dan Tommaso Padoa-Schioppa ve Mısırlı Yusuf Butros Gali'nin başkanlığını yaptığı IMFC'ye şu anda Singapur Maliye Başkanı Shanmugaratnam başkanlık ediyor.
Strauss-Kahn, AB'de gelecekteki kurtarma paketlerinin yaklaşık üçte birine katkıda bulunma sözü vererek, geçen yıl Yunanistan ile başlayan Avrupa'nın borç krizinden çıkması çabalarında önemli rol oynamıştı. IMF, Yunanistan ve İrlanda için hazırlanan kurtarma paketlerine katkıda bulunurken, Portekiz için hazırlanan paket için de görüşmüştü.
Gelişmekte olan ülkelerin Strauss-Kahn döneminde IMF'de etkileri arttı. Geçen yıl IMF ülkeleri, Çin'e üçüncü en büyük oy hakkı tanıyan değişiklikleri kabul etti.
Strauss-Kahn'ın görev süresi Ekim 2012'de sona eriyor.
