Ünlü mimar
Prof. Dr. Ahmet Vekif Alp'le şehircilik üzerine sohbet ettik. Alp, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın çılgın projelerini 'demokratik ülkelerde yaptım olmaz' diyerek eleştirenlere ilginç bir örnekle yanıt verdi: "Başbakanımızı Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand'a benzetiyorum. Orası Avrupa'nın en demokratik ülkesi ama çivi çakılamaz denilen yerlere proje yaptı. Siyasi otoritenin lideri olarak baş mimarlığı üstlendi."
*
Bir kent bilimci olarak sizce İstanbul'un silüeti bozuldu mu?
Silüet 20 yılda yara aldı. Tarihi yarımada ve çevresinde eskiden belli yükseklikler aşılmıyordu. Tahtakale-Eminönü-Sirkeci 'Merkezi İş Alanı'ydı. Daha sonra iş alanları Levent-Maslak aksına kaydı. Ama bu prensip Taksim'de Odakule, Etap ve The Marmara Otelleri'yle delindi. Bizi en fazla yaralayan ise Dolmabahçe'deki Gökkafes oldu. Şimdi Zeytinburnu'ndaki 16/9 projesi tartışılıyor. Bu projeyle İstanbul'un mührü olan ufuk çizgisi taciz oldu. Bunun kadar önemli bir konu da Haliç Metro Köprüsü'dür. Çelik köprü yerine yatay yapı düşünülebilirdi. Bana göre hataydı.
*
Çevre ve Şehircilik Şurası Danışma Kurulu'nun başkanlığına atandınız. Neden uyarmadınız?
Atamalarımız aralıkta yapıldı ama henüz heyet olarak toplanamadık. Bu şuranın çalıştırılması gerekir.
*
Çılgın projelere ne diyorsunuz?
Başbakanımızın projeci kimliğini çok beğeniyorum. Doğru yerde, doğru proje yapılsa her şeye varım. Bir örnek vereyim: Fransa'da Louvre Müzesi'ne çivi çakılamazdı. Ama sergi ve depolama alanı gerekiyordu. François Mitterrand'ın başlattığı bir projeyle müzenin avlusuna mimar I.M. Pei 'Cam Piramit' yaptı. Kimse itiraz edemedi.
*
Mitterrand örneği ilginç...
Türkiye'de yapılan işlere herkes itiraz ediyor. "Bu nasıl ülke? STK'lar, üniversiteler, meslek odaları var. Bir yönetici kafasına göre proje öneremez. Bu ancak krallıklarda, tiranlarda olur" deniliyor. Ben de Fransa'yı örnek veriyorum. Avrupa'nın en demokratik ülkesi sayılan Fransa'da Mitterrand, müze dışında Seine Nehri kıyısında maliye bakanlığı ve milli kütüphane binaları yaptı. 14 yıl boyunca şehirde iz bırakacak projelere imza attı. Birçoğu da başarılıydı. Siyasi otorite lideri şehrin baş mimarı oldu. Başbakanımızı da bu anlamda Mitterrand'a benzetiyorum. Tek farkları Mitterrand sol, Başbakanımız sağ görüşlü.
SOL İDEOLOJİ KONUŞUR BİR ŞEY YAPAMAZ
*
Peki yurtdışında örnekler var da neden muhalefet, odalar, STK'lar her projeye itiraz ediyor? Bazı kesimler proje özürlü mü?
Evet katılıyorum. Biz de şöyle bir racon yerleşmiş: "Sol ideoloji konuşur, bir şey yapamaz. Sağcılar ise yapar ama yanlış yapar." Bizim Taksim Camii projesine de meslek odaları iki dava açtı. Ama proje uluslararası iki ödül aldı. Davalar reddedildi.
*
İdeolojik mi davranılıyor?
Bu kurumlar kemikleşmiş. Taksim'de niye cami olmasın. Gidiyorsun yurtdışına meydanda koca katedraller, kiliseler...Biz de niye olmasın? Orada ihtiyaç da var. İnsanlar cuma namazını sokakta kılıyor.
BOĞAZ'DA 10 BİN KAÇAK YAPI VAR
*
Bir de her projeye Anıtlar Kurulu itiraz ediyor...
Mesela Boğaz'ı üç ayrı yasa koruyor. Buna rağmen 30 bin yapının 10 bini kaçak. Bunların içinde milyonluk villalar da var. Yani Anıtlar Kurulu kağıt üzerinde iş yapıyor.
*
Bu kaçak yapılar yıkılacak mı?
Ankara'da böyle bir çalışma var. Yalılarda çok sıkıntı yok ama milyonluk villalar da sorun olabilir.
ŞEHİRLEŞMEDE SINIFTA KALDIK
* Emsal tartışmasına ne diyorsunuz? Yeni imar affı gelir mi?
Şehirlere yüzde 10-20 imar artışı verilmesini destekliyorum. Kat kısıtlamasına katılmıyorum. Gökdelen doğru yerde yapılırsa olabilir. Ama hem silüeti etkilememeli hem de yeşil alanlar bırakılmalı.
* Kentsel dönüşüm çalışmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye'nin iki ana sorunu terör ve çarpık yapılaşmadır. Hükümet ikisine de el attı. Allah güç versin. Bu başarılırsa ben Başbakanımızı ve Şehircilik Bakanımızı sırtımda taşırım. Şunu da söylemeliyim eğer yapıların yıkılması gündemdeyse Türkiye şehirleşmede sınıfta kalmış, çuvallamış demektir.
İSTANBUL'UN UCUBESİ GÖKKAFES
* Size göre İstanbul'un en ucube binası hangisidir?
Gökkafes. Binayı yıkmamak için belediye sınırı Beyoğlu'ndan Şişli'ye verildi. Burası İstanbul'a atılan bir hançerdir.
* Topçu Kışlası'na ne diyorsunuz?
Bence rezidans yerine kültür ve eğlence merkezi yapılabilir.
MİTTERRAND NE YAPMIŞTI?
Fransa
tarihine damga vuran siyasetçilerden François Mitterrand, 14 yıllık iktidarında eleştirilere rağmen birçok proje yaptı. Bunlar arasında Cam Piramit, maliye ile kütüphane binaları da bulunuyor.