TOKİ'nin yaptığı sosyal konutlar hakkında bilgi veren Karabel, sosyal konutların orta ve dar gelirli vatandaşlara yönelik devlet ve yerel yönetimler eliyle üretildiğini, sosyal konutlardan kar amacı güdülmediğini söyledi.
Karabel, sosyal konut üretiminin dünya genelinde var olan sosyal bir politika olduğunu, özellikle Hollanda'nın sosyal konut açısından Avrupa'daki en büyük stoklardan birine sahip olduğunu, 2,5 milyona yakın sosyal konut üretildiğini ve bu rakamın Hollanda toplam konut stokunun yüzde 37'sine denk geldiğini belirterek, Avusturya'da ülke konut stokunun yüzde 25'inin sosyal konutlardan oluştuğunu, yaklaşık 950 bin konut bulunan Viyana'da 220 bin konutun sosyal konut biçiminde üretildiğini vurguladı.
İslam dünyasında da sosyal konutlara büyük bir ihtiyaç olduğunu, Suudi Arabistan Konut Bakanlığı'nın TOKİ benzeri bir organizasyon oluşturarak orta ve dar gelirliler için yaklaşık 500 bin konut üretmeyi hedeflediğini anlatan Karabel, Güney Amerika, Asya ve Afrika gibi ülkelerde de sağlıklı barınma ihtiyacının önemini hala koruduğunu kaydetti.
Türkiye'de sosyal konut üretiminin geçmişinin Avrupa ülkeleri kadar eskiye gitmese de özellikle 1950'li yıllardan sonra küçük çaplı projelerle ilk uygulamaların başladığını ifade ederek, şöyle konuştu:
"Konut kredilendirmesinin dışında sosyal konut yapımında yoğunluk 2002'de Sayın Başbakanımızın önderliğinde Planlı Kentleşme ve Konut üretimi seferberliği ile başladı. Bu kapsamda hedef 81 ilde ve ihtiyaç duyulan ilçelerde sosyal konut üreterek, konut stokunu artırmak ve gelir düzeyi orta ile düşük vatandaşlarımızın konuta ulaşmasını sağlamak. Bunun için kira öder gibi uygun ödeme koşulları ve hızlı bir şekilde konuta yerleşebilme imkanı getirecek tedbirler alınarak, sosyal konut üretimine geçildi. TOKİ'nin sosyal konut kavramı içinde dar ve orta gelir grubuyla alt ve yoksul grubu şeklinde genel manada iki kategori vardır. Alt gelir ve yoksul grubu içine Tarımköy uygulamalarını da koymak mümkün. 10,5 yıl içinde bu anlamda toplam 506 bin sosyal konut üretildi ki bu rakam TOKİ konut üretiminin yüzde 85,67'sidir."
"SOSYAL KONUT ÜRETİMİNDE TEMEL SORUNLARIN BAŞINDA FİNANSMAN GELİYOR"
Karabel, alt ve yoksul grubuna yönelik konut üretiminde Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü ve 2011'de kurulan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile yapılan protokoller kapsamında özellikle sosyal güvenceden yoksun fakir ve muhtaç durumdaki vatandaşlara yönelik geri ödemesi uzun vadeli sosyal konut üretimine geçildiğini dile getirerek, yaklaşık 42 bin konut ve 94 işyerinin üretiminin planlandığını söyledi.
Ağustos 2013 tarihi itibariyle 24 bin 608 konut, 56 işyerinin tamamlandığını, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na teslim edildiğini vurgulayan Karabel, bu proje kapsamında 2023'e kadar 100 bin konutun yapımının hedeflendiğini ifade etti.
Karabel, TOKİ'nin ayrıca sosyal konut kapsamında yapılan binaların çevresinde sosyal donatılar üretmek suretiyle vatandaşların ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik fırsatlar da oluşturduğunu belirterek, bu amaçla 21 bin derslikli 935 okul, 209 hastane, 48 bin kapasiteli 139 yurt, 960 spor salonu, 94 sağlık ocağı, 491 ticaret merkezi, 478 cami, 35 sevgi evi, 20 Engelsiz yaşam merkezi, 93 kamu hizmet binası, 41 kütüphane ve 14 stadyum gibi sosyal donatılar bulunduğunu vurguladı.
TOKİ'nin sosyal konut üretimine devam ederek, toplamda 2023'e kadar bir milyon konut üretmeyi planladığına dikkati çeken Karabel, "TOKİ, her şeyden önce temel bir ilke olarak sosyal konutların şehirlerin belirli bölgelerinde kümelenmesine izin vermeyecek bir planlama yaparak, ileride ortaya çıkabilecek sosyal ve kültürel sorunların oluşmamasına da dikkat ediyor" dedi.
Karabel, sosyal konut üretiminde temel sorunlardan birisinin süreklilik isteyen finansman sorunu olduğunu, TOKİ'nin şimdiye kadar kendisine model olarak geliştirdiği bir sistemle devletin genel bütçesinden pay almadan kendi kaynaklarını üreterek, sosyal konutları fonladığını ifade etti.
TOKİ Başkanı Karabel, şunları kaydetti:
"Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus sosyal konut üretiminde yapım hızı ve yüklenicilere bu sürede ödenen hakedişlerle buna karşılık uzun vadeli satışlardan gelecek geri dönüşlerin tekrar konut yapımına sağlayacağı kaynağın ivmesidir. TOKİ bu sürekliliği sağlayabilmek için ciddi bir planlama ve nakit akışı izlemektedir. Bundan dolayıdır ki TOKİ, Türkiye'de gerek hızlı örgütlenme biçimi, gerek arsa üretme verimliliği, gerekse inşaat hızı ve sayısal üretimiyle başarılı bir model sergiliyor. Bu başarıdan dolayı yaklaşık 80 ülke TOKİ'nin bilgi birikiminden istifade etmek için işbirliği teklifinde bulundu" diye konuştu.
