TCMB'den yapılan duyuruya göre, para politikası aracı ve makro ihtiyati bir araç olarak kullanılan zorunlu karşılıkların daha sade bir yapıya kavuşturulması amacıyla zorunlu karşılığa tabi yükümlülüklerin hesaplanmasında yurt içi pasif toplamından belirli kalemlerin indirilmesi yöntemi yerine, doğrudan zorunlu karşılığa tabi kalemlerin dikkate alınması şeklinde bir yaklaşım benimsendi.
Bu şekilde, para politikası üzerinde doğrudan etkisi bulunmayan ve operasyonel süreçlerin etkinliğini azaltan küçük tutarlı birçok kalem zorunlu karşılık yükümlülüğü kapsamı dışına çıkarıldığı belirtilen duyuruya göre, yeni düzenleme ile zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler şu kalemlerden oluştu:
"Mevduat/katılım fonu, repo işlemlerinden sağlanan fonlar, kullanılan krediler (Hazine garantisiyle sağlananlar hariç), ihraç edilen menkul kıymetler (net), sermaye benzeri borçlar (özkaynak hesaplamasında dikkate alınanlar hariç), yurt dışı şubeler nezdinde izlenen krediler, yurt dışı şube nezdinde izlenen yurt içi yerleşiklerin mevduatı/katılım fonu, yurt dışı merkez ve şubelere net yükümlülüklerin (e) ve (f) bentlerindeki tutarları aşan kısmı ve kredi kartı ödemelerinden borçlar."
Duyuruda, söz konusu değişiklikle piyasaya yaklaşık 1 milyar dolar döviz likiditesi sağlanması öngörüldüğü belirtildi.
Küresel finans piyasalarındaki son gelişmeler dikkate alınarak, rezerv opsiyonu mekanizmasının (ROM) otomatik bir dengeleyici olarak daha etkin çalışması ve bu şekilde finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla Türk Lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkanı uygulamasında rezerv opsiyonu katsayıları (ROK) aşağıdaki şekilde değiştirildi:
Döviz Tesis İmkanı Dilimleri (Yüzde) Mevcut ROK Yeni ROK
0-30 1,4 1,4
30-35 1,5 1,5
35-40 1,8 1,8
40-45 2,2 2,6
45-50 2,5 2,9
50-55 2,7 3,1
55-60 2,8 3,2
Duyuruda, bankaların döviz ROM imkanını istikrarlı bir şekilde kullandığı ve yararlanma oranı yüzde 90,6 (54,3/60) düzeyinde olduğu belirtilerek, "Söz konusu imkan zorunlu karşılık kapsamına alınmış olan finansman şirketlerince de yüzde 46,3 (27,8/60) oranında kullanılmaktadır. Mevcut imkan dahilinde Bankamız nezdinde 33,7 milyar dolar değerinde döviz tutulmakta olup, yapılan değişikliğin Bankamız rezervlerine katkısında bankaların tercihleri belirleyici olacaktır" denildi.
Söz konusu düzenlemeler 17 Ocak 2014 tarihli yükümlülük cetvelinden itibaren geçerli olacak ve tesis dönemi 31 Ocak 2014 tarihinde başlayacak.