İstanbul Kuyumcular Odası (İKO) Başkanı Norayr İşler ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) taksit sınırlamasının sektöre etkilerini konuştuk.
Taksit sınırlamasından sektör nasıl etkilendi?
Şu anda yüzde 30 daralma bekliyoruz. Sevgililer Günü'nde geçen yıla göre yüzde 40 ila 60 arasında bir azalma var. Bizi ithalata bağlı ürünlerle bir tutup, sınırlamanın içine kattılar. Bir de tefecilik yapıldığına dair genel bir suçlama var.
HER LEVHAYA POS olmaz
Bu geçmişte sık yapılıyordu ama...
30 bin üyemiz var. Arada 50 kişi tefecilik yapıyor diye tüm sektörü bu şekilde suçlamak doğru değil. Bunları elemek lazım. Biz her türlü işbirliğine hazırız. Yani bankalar her vergi levhası olana kredi kartı POS'u verirse bu durum yaşanır. Bu kuyumcuların değil bankaların sorumluluğunda. Bankalar aradan sıyrılıyor. Yanyana iki kuyumcu varken biri günde 3, diğeri 130 milyarlık işlem yapıyorsa bir sorun var demektir. Tespit edilip, üstüne gidilebilir. Bu, bankaların işine geliyor diye düşünüyorum.
Nasıl geliyor?
Kuyum sektöründe kredi kartına taksit bitti. İnsanlar altın almak için ne yapacak, para bulacak. Biz taksit varken bankalarla anlaşıp taksit komisyonunu en düşük seviyeden tüketiciye yansıtıyorduk. Şimdi tüketici gelip bizden ürünü kredi kartına tek çekim olarak alacak. Ardından banka "Aldığınız ürünü şu komisyonla 24 ay taksitlendirelim" diye mesaj atacak. Tüketici aldığı ürüne yüzde 20 komisyon ödemek zorunda kalacak. Yani bu düzenlemeyle bankaların önü açıldı.
ÇİN'DEN GETİRENE AVANTAJ SAĞLANIYOR
Sektörün bir de ÖTV sorunu vardı. Orada durum nedir?
Türkiye'de üretim yapan kuyumcu, mücevherde kullanacağı değerli taşları alırken yüzde 20 ÖTV ödüyor. Yani üretim sürecinde tüketim vergisi alınıyor. Buradaki tesisinin üretimini düşürüp Çin, Hindistan ve Dubai'den alanlar sadece KDV ödüyor. İthal edilen hammaddeden alınan haksız vergiler,üretimi dışarıya kaydıranlar lehine haksız rekabet yaratıyor. Çözüm şu: İthal bitmiş ürünlere uygulanan vergilerin artırılarak yerli üreticilerin aleyhine işleyen haksız rekabetin önüne geçilmeli. Bu kanayan yaramızdır.
DAVA AÇACAĞIZ
BDDK ile hiç görüştünüz mü?
Başkandan randevu istedik.
Peki dava açmayı düşünüyor musunuz?
Kendimizi iyi ifade edemedik. Hükümetimizin 11 yıldır piyasalarda istikrar getiren, ekonomiyi büyüten politikalarını her zaman destekledik. Bundan sonra da destekleyeceğiz. Ama bu yapılan hükümetimizin düşünce tarzına uymuyor. Destek bekliyoruz. Yönetmeliğe dava açmak için hukuki bir süreç var. 12-13 güne kadar bu davanın açılması gerek. Şu anda hazırlık yapıyoruz. Ama son güne kadar bekleyeceğiz.
TAKSİTLİ ALIŞVERİŞ 2.8 MİLYAR TL
Sektörde kısıtlamanın nedenlerinden biri de cari açık. Geçen yıl açığa epey katkınız olmuş...
BKM'den hesapları sorduk. Burada da yanlış algı var. Toplam 427 milyar TL POS harcaması var.
Kuyumcularda kartla alışveriş 13 milyar TL. Bunun da 2.8 milyarı taksitle yapılmış. Bununla cari açık yaratabilir misiniz?
Altın ithal ediyoruz ama üretmek için. Üstelik getirdiğimiz hammaddenin para değeri var. 30 bin firmanın 250 bin çalışanı var. 1.5 milyon kişiye istihdam sağlıyoruz. Yani bu ülkeye hizmet ediyoruz.