Gaziantep'te geçen yıl nakdi kredilerin mevduata oranı yüzde 352,59 oldu.
Her geçen gün Türkiye'de tasarrufu artırmaya yönelik tedbirler alınırken, bir yandan borçluluk da artıyor.
AA muhabirinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden yaptığı derlemeye göre, geçen yıl Türkiye'de nakdi kredilerin mevduata oranının en yüksek olduğu il Gaziantep çıktı. Bu ilde, tasarrufların kredilere oranı yüzde 352,59 olarak gerçekleşti. Buna göre Gaziantep her 1 lirayı bankaya yatırırken, yaklaşık 3,5 lirayı da bankadan kredi çekerek harcadı.
Bu konuda Gaziantep'in hemen arkasından gelen il ise Şanlıurfa. Bu ildeki nakdi kredilerin mevduata oranı ise yüzde 325,04 oldu.
Şanlıurfa'yı yüzde 268,99 ile Mardin, yüzde 265,21 ile Osmaniye, yüzde 258,42 ile de Kahramanmaraş takip etti. Bu illerin hemen arkasında ise Siirt, Diyarbakır, Bitlis, Adıyaman ve Van yer aldı.
Sadece 4 il borcundan çok tasarrufa sahip
Verilere göre 81 ilden sadece 4'ünün borcu tasarruflarından daha az. Toplam mevduattan daha düşük miktarda kredi kullanan iller Zonguldak, Tunceli, Aksaray ve Ankara olarak sıralandı.
Nakdi kredilerin mevduata oranının en düşük olduğu il ise Zonguldak oldu. Bu oran Zonguldak'ta yüzde 80,38 olarak gerçekleşirken, bu kenti yüzde 81,01 ile Tunceli, yüzde 89,89 ile Aksaray, yüzde 98,5 ile de Ankara takip etti.
Tasarrufu borcundan daha çok olan iller 2013 yılında Uşak, Aksaray, Ankara ve Tunceli olarak sıralanmıştı. Buna göre Ankara, Aksaray ve Tunceli 2014'te de yerini korurken, değişim Zonguldak ve Uşak illerinde yaşandı.
Borcundan çok tasarrufu bulunan iller 2012'de Bartın, İstanbul, Uşak, Aksaray, Zonguldak, Ankara ve Tunceli; 2011'de ise Sivas, Hakkari, Eskişehir, Zonguldak, Muğla, Erzincan, Bartın, İstanbul, Uşak, Aksaray, Ankara ve Tunceli'den oluşmuştu.
"Kullanılan krediler geri ödenebiliyorsa, bu durumun sorun edilmemesi gerek"
İstanbul Üniversitesi Bankacılık Araştırma Merkezi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Kadir Tuna, konuyla ilgili AA muhabirine yaptığı açıklamada, ticaret ve sanayi şehri olan Gaziantep'in Türkiye'nin ihracatta lokomotif illerinden biri olduğunu söyledi.
Bu nedenle söz konusu kentte yoğun bir kredi kullanımı olduğunun altını çizen Tuna, bu kredilerin önemli bir bölümünün yatırıma gittiğini dile getirdi.
Kullanılan krediler geri ödenebiliyorsa bu durumun sorun edilmemesi gerektiğini vurgulayan Tuna, "Fakat şunu sorgulamamız gerekiyor. Bazı illerdeki kredi dönüşlerindeki sorun belirli sektörlerden mi kaynaklanıyor ya da banka olarak kredi müşterisi seçiminde hatalar mı yapılıyor? Bu yönüyle de analiz etmemiz gerekiyor" şeklinde konuştu.
Bankaların her zaman kredi için doğru müşteriyi bulamayabileceğini, bundan dolayı bankaların burada öz eleştiri yapmasında yarar olduğuna işaret eden Tuna, "Bankalar bölgelere kredi ve mevduat konusunda hedefler veriyor. Kredi vermek mevduat toplamaktan her zaman daha kolaydır. Bu yönünü de gözden kaçırmamalıyız" ifadelerini kullandı.
Genel olarak verilere bakıldığında tasarruf oranının istenilen düzeylere ulaşmadığının bir gerçek olduğunu vurgulayan Tuna, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Son yıllarda özellikle BDDK'nın aldığı tedbirler tasarruf teşvikinde bir rol oynamaktadır. Öte yandan son bir yılda yükselen faizlere rağmen gerek hane halkı, gerekse işletmelerimiz kredi kullanımlarına devam etmektedir. Türkiye'nin büyüme tasarruf dengesinde makul olan seviyeyi bulması gerekir. Fakat kısa vadede hızlı sonuç almamız mümkün değil. Şuan ki mevduat faizlerin genel seviyesine baktığımız zaman enflasyonun yaklaşık 3-3,5 puan üzerinde seyrettiğini görüyoruz. Bu oran bazıları için, tasarruf için uygun bir seviye olarak görülmekle birlikte mevcut kredi faizleri ile borçlanmaya devam eden kesimin de az olmadığını görmekteyiz. Konut, otomobil alımlarında kredi kullanımı önemli bir paya sahip. Ekonomideki aktivitenin devamı içinde bu kredi kullanımlarının da devam etmesi gerekiyor. Gözardı etmememiz gereken diğer bir nokta da finans sistemine girmeyen, özellikle fiziki altın gibi geleneksel yatırım araçlarının halen cazibesini koruması. Altın halen Türk halkının gözde tasarruf aracıdır."
Toplam nakdi kredilerin toplam mevduata oranlarının (yüzde) illere göre dağılımı şöyle:
İLLER Toplam nakdi kredi toplam mevduat oranı
GAZİANTEP 352,59
ŞANLIURFA 325,04
MARDİN 268,99
OSMANİYE 265,21
KAHRAMANMARAŞ 258,42
SİİRT 256,86
DİYARBAKIR 233,52
BİTLİS 226,93
ADIYAMAN 224,46
VAN 223,7
BİLECİK 216,93
AMASYA 216,69
TOKAT 216,26
ERZURUM 215,24
KIRIKKALE 212,06
KARABÜK 210,54
DÜZCE 206,44
ARDAHAN 205
KİLİS 202,42
RİZE 200,42
DENİZLİ 199,3
ŞIRNAK 197,77
KONYA 196,36
MANİSA 195,78
SAKARYA 189,88
KARS 186,02
BOLU 184,81
MUŞ 182,98
HATAY 180,94
ADANA 177,68
ANTALYA 176,84
IĞDIR 174,82
NİĞDE 174,25
SAMSUN 173,48
BATMAN 173,21
ÇORUM 172,96
ORDU 171,8
ELAZIĞ 170,35
ÇANKIRI 169,15
TEKİRDAĞ 164,43
KÜTAHYA 162,68
ARTVİN 161,51
AĞRI 161,34
KAYSERİ 161,26
BURSA 160,94
MALATYA 157,58
KOCAELİ 154,33
GÜMÜŞHANE 151,59
TRABZON 148,96
AFYONKARAHİSAR 144,87
KIRKLARELİ 144,38
EDİRNE 144,3
KARAMAN 143,74
BURDUR 142,98
MERSİN 142,68
YOZGAT 139,39
BİNGÖL 135,95
ÇANAKKALE 133,51
KASTAMONU 129,05
KIRŞEHİR 127,85
BAYBURT 127,69
BALIKESİR 127,56
ESKİŞEHİR 127,55
SİNOP 125,88
SİVAS 125,71
AYDIN 124,57
İZMİR 122,24
NEVŞEHİR 122,04
GİRESUN 120,93
YALOVA 113,78
ERZİNCAN 110,4
İSTANBUL 109,98
MUĞLA 109,43
BARTIN 109,42
ISPARTA 107,93
UŞAK 107,72
HAKKARİ 105,38
ANKARA 98,5
AKSARAY 89,89
TUNCELİ 81,01
ZONGULDAK 80,38
