İran ile gerçekleşen nükleer anlaşma dünyada şaşkınlık uyandırsa da Ruhani yönetimi ve İran halkı için karar uzun süredir beklenilen bir tabloydu. Hatta İran yönetimi bugünden ambargo sonrasının kalkınma ve teşvik planını bile hazırladı. SABAH'ın ulaştığı plana göre İran önümüzdeki beş yıl
içinde akıllı araba üretiminden, ilaç endüstrisine, turizmden rafineri ve balıkçılığa kadar onlarca kategoride yatırım çekmeye hazırlanıyor. Ülkeyi Tahran, Tebriz, İsfahan, Kermanşah ve Maşad olmak üzere beş ana bölgeye ayıran İran yönetimi her bölge için ayrı bir kalkınma ve teşvik planı hazırlamış durumda.
İNSANSIZ ARAÇ ÜRETİMİ
İsfahan bölgesinde Farhangh Shahr Shiraz gibi değeri 29 milyar doları bulan turizm yatırımları göze çarparken, Tebriz bölgesi için enerji ve ağır sanayi yatırımları öne çıkıyor. Kıyı şeritleri için havyar ve balıkçılık endüstrisi teşvik edilecek. Sadece düşük teknoloji yatırımları da istenmiyor. Örneğin Qavshin Bölgesi'nde insansız otomobil üretimini de kapsayan akıllı otomotive ciddi teşvikler veriliyor.
VERGİ YOK
Ayrıca son düzenlemeler ile İran'da yatırım bürokrasisi de azalmış durumda. İran Yabancı Yatırım Ajansı Müdürü Reza Hüseyni'nin SABAH'a verdiği bilgilere göre, ülke dışına kâr transferi veya ana sermayenin ülke dışına çıkışı gibi durumlarda hiçbir sıkıntı söz konusu olmuyor. Ülke içindeki yatırımcılara tanınan hakların tamamı yabancılar için de geçerli durumda. Ayrıca ihracat gelirlerinde yüzde 100 oranında vergi muafiyeti bulunuyor. SABAH'ın İran'da en yetkili ağızlardan dinlediği kalkınma planının en vurucu tarafı küçük bir il büyüklüğündeki serbest bölgeler. Özellikle Tebriz'e yakın inşa edilen Aras Serbest Bölgesi'nin altyapısı üretime hazır. Burada sanayi için binlerce parsel ayrılmış durumda. Genel teşvik politikaları buradaki yatırımlar için de geçerli.
YABANCI YATIRIM ARTIYOR
İranlı yetkililer, gelinen noktada Çin'den üretim/maliyet avantajı olarak yüzde 18-25 arası avantajlı olacaklarını belirtiyorlar. Artan yatırımlar da bunun göstergesi İslâm devrimi sonrasını izleyen 20 yıl boyunca hemen hemen hiç yabancı sermaye alamayan İran, 2000 ile 2010 arası 4.5 milyar dolar yatırım aldı. 2010'dan sonra ise yatırımlar adeta katlandı. Ülke bugün her yıl ortalama 5 ila 8 milyar dolar arası yabancı yatırımcı çekiyor.
PERAKENDECİLER İRAN'DA 500 MAĞAZA AÇACAK
Perakende
sektörü de İran pazarına odaklandı. Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sami Kariyo, 1-4 Eylülde Tahran'a ticaret turu organize ettiklerini belirterek, "35 temsilcimizle İran'a giderek, fırsatları inceleyeceğiz. Öngörülerimize göre 20 Türk markası 3 yılda 500 mağaza açacak" dedi. BMD Başkan Yardımcısı Cüneyt Yavuz ise İran'da inşaat aşamasında olan, 15 bin metrekarenin üzerinde 100 alışveriş merkezi bulunduğunu söyledi. Yavuz, ticaret turuna katılacak markaların Avva, Boyner, Chakra, Çilek, Deichmann, Derimod, Desa, E-bebek, Gizia, İGS, İmza, İnci, İpekyol, Mavi, Mudo, Penti, Perspective, So Chic, Tekzen, Tudors, Twigy, Orka Group, Vakko ve Ziylan olduğunu açıkladı.
YARIN:
İran sokaklarında ve lüks AVM'lerde değişim rüzgârı...