Ekonominin dinamosu KOBİ'ler dev şirketlerin 'kur oyunu' nedeniyle zora girdi. Vadeler uzadıkça alacaklarını zamanında tahsil edemeyen küçük ve orta büyüklükteki işletmeler, borçlarını döndürememe riskiyle karşı karşıya. Tablonun KOBİ'ler aleyhine gelişmesinin altında büyük şirketlerin döviz pozisyonu tutmayı hızlandırmasının etkisi olduğu söyleniyor.
BORÇ ÖDEMİYORLAR
Ellerindeki parayı dövize yatıran dev holdingler, borçlarını ötelemeye de başladı. Siyasi belirsizliği bahane eden şirketler, borç takvimlerini 2016'ya kadar sarkıtmış durumda. SABAH'a konuşan KOBİ patronları, "Büyük şirketlerden alacaklarını tahsil edemeyince birçok KOBİ iflasın eşiğine geldi. Piyasada 'Ünlü holdingler dahi borçlarını ödeyemiyor' algısı da yaratılarak ülkede kriz havası yaratılmak isteniyor" diyor.
4 MİLYAR $'LIK ARTIŞ
Rakamlar da KOBİ patronlarının açıklamalarını doğruluyor. Yılbaşında 167 milyar dolar olan bankalardaki döviz tevdiat hesapları (DTH) 181.6 milyar dolara çıkmış durumda. Merkez Bankası'nın haftalık yayınladığı istatistiklere göre, 31 Temmuz 2015 itibarıyla tüzel kişilerin döviz tevdiat hesapları 56 milyar 324 milyon dolara çıktı. Bu rakam, 26 Aralık 2014 tarihinde 52 milyar 192 milyon dolardı. Şirketler, döviz borcu ödemelerine rağmen yılbaşından bu yana DTH'ları 4 milyar dolara yakın arttı. Toplam döviz tevdiat hesaplarındaki artış ise 15 milyar dolar oldu.
SUNNİ KRİZ ORTAMI YARATILIYOR
Finansal sıkıntının en büyük nedeninin dövize yapılan hücum olduğunu söyleyen Ankaralı işadamı Demokan Eren, "Piyasa belirleyicilerinin büyük bölümü dövize yatırım yaptı ve parasını oradan çıkarmıyor. Büyük ödeme yapmayınca küçük de yapamıyor. Bu nedenle birçok şirket zor duruma düştü. Bazı sektörlerde 18 aya varan vadelerde ticaret yapılmaya başlandı. Sunni bir kriz ortamı yaratılmış durumda. Bugün piyasalarda yaşanan nakit sıkıntısının en büyük nedeni de budur. Ayrıca dev şirketlerin ödemelerini geciktirmesi panik havasının da artmasına neden oluyor" dedi. Ünlü bir perakende zincirine et ürünleri temin eden Afyonlu bir başka KOBİ patronu ise SABAH'a şunları söyledi: "Eylül ayında almamız gereken ödememizi 2016'ya çek olarak teklif ettiler. Piyasadaki birçok firmaya da benzer teklifler yapıldığı bilgisini aldık. Gerekçe olarak kriz gösteriliyor. Ancak edindiğimiz bilgiye göre şirket bize yapacağı ödemeleri geciktirerek bu parayı dövizde değerlendiriyor."
