Biyogüvenlik Kurulu, hayvan yeminde kullanılan soya ve mısırdaki 8 genetiği değiştirilmiş organizmaya (GDO) izin verdi. Türkiye'de girişi yasak olan bu genlere verilen izinle yem üreticisinin hammaddeye ulaşımı kolaylaşırken gümrük kapılarındaki bekleme süresi de ortadan kalkacak. Bu kararla Avrupa'dan 300 dolara alınan yemin tonu da ABD'den 260 dolara temin edilebilecek. Böylece, yem maliyetleri yüzde 5 ucuzlayacak. Öte yandan, hükümetin yem ve gübredeki yüzde 8'lik KDV'yi kaldırma vaadini 100 günlük acil eylem planına koyduğu öğrenildi. Sektör temsilcileri, ette maliyetlerin yüzde 70'ini yemin oluşturduğunu belirtiyor. Yem teminindeki kolaylık ve vergi indiriminin et fiyatlarını yüzde 10-15 civarında düşüreceği öngörülüyor.
BULAŞIK SORUNUNA ÇÖZÜM
Dün Resmi Gazete'de yayımlanan GDO kararı Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği'nin (BESD-BİR) başvurusu üzerine alındı. Kararla genetiği değiştirilmiş 6 mısır, 2 soya çeşidi ve ürünlerinin hayvan yemlerinde kullanımına yönelik ithalat yapılabilmesinin önü açıldı. GDO'lu ürünlerin Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde de kullanıldığını belirten Tarım Bakanlığı yetkilileri, "Besicilikte en büyük maliyeti yem oluşturuyor. Bizde yem çok pahalı. Üreticinin hem rakiplerle baş edebilmesi hem de GDO bulaşığı sorununun önüne geçebilmek için bu genlere izin verildi" ifadelerini kullandı.
CEZALAR SONA ERECEK
Tarım Kredi Yem Sanayi Genel Müdürü Ahmet Diler, GDO'lu ürünlerin uzun süredir ithal edildiğini hatırlatarak, "GDO'lu ürünler taşınırken bulaşığı GDO'suz ürüne de geçiyordu. Binde 1 oranında dahi GDO tespit edilirse üretici ciddi cezalar ödüyordu. Kararla birlikte bu sorunun önüne geçildi" dedi. Türkiye'de kur riskinin kalkmasıyla birlikte ürünün ABD ve Kanada'dan ithal edilebileceğini belirten Diler, "Avrupa'dan 300 dolara alınan yemin tonu ABD'den 260 dolara gelecek. 40 dolar bir fark var. Bu da yemde yüzde 5 ucuzlama demek" diye konuştu.
MALİYETİ %35 DÜŞÜRÜYOR
BESD-BİR Başkanı Said Koca da yasanın sadece beyaz et sektörünü değil tüm hayvansal gıdaları kapsadığını belirtti. Koca, "Daha önce de GDO'lu yemler kullanılıyordu. Yeni kararla 28 ürün çeşidi 32'ye çıktı. Bu yemler AB'de de kullanılıyor" dedi. TÜKETBİR Başkanı Bülent Tunç da genetiği oynanmış mısır ve soyada bir birim alanda yüzde 50 daha fazla verim alınabildiğini belirterek, şöyle konuştu: "Bu nedenle GDO'lu ürünler daha ucuz oluyor. Bu yemde kullanıldığında da maliyetleri yaklaşık yüzde 35 düşürüyor."
32 İZİNLİ GEN VAR
BESD-BİR tarafından, 11 Mayıs 2015'te genetiği değiştirilmiş 14 mısır, 9 soya, 4 kolza ve 10 pamuk olmak üzere 37 çeşidin hayvan yemlerinde kullanılması için başvuru yapıldı.
Bugüne kadar 7 soya ve 25 mısır çeşidi olmak üzere toplam 32 çeşide sadece yem amaçlı kullanılmak üzere onay verildi.
AB'de toplam 59 onaylı GDO bulunurken, Türkiye'deki onaylı 32 çeşit madde de AB'de hem gıda hem de yem amaçlı olarak kullanılıyor.
Türkiye'de gıda amaçlı olarak kullanımına izin verilen herhangi bir GDO'lu ürün yer almıyor.
GÜBRE VE YEMDE KDV SIFIRLANIYOR
Hükümet 100 günlük acil eylem planı içine yem ve gübredeki yüzde 8'lik KDV'nin sıfırlanmasıyla ilgili maddeyi de koymayı planlıyor. Bu gerçekleşirse kırmızı ve beyaz etin ucuzlaması söz konusu olacak.
GDO BULAŞIĞI NEDİR?
Rüzgâr, polen ya da taşıma nedeniyle GDO'lu olmayan ürünlerde GDO bulaşığı çıkabiliyor. AB, GDO bulaşığını binde 9 oranında kabul ederken Türkiye'de yasa gereği binde 1 oranında dahi GDO bulaşıklığına rastlanmış ürün, "GDO'lu" damgası yiyordu. Bu da üreticiyi zor duruma sokuyordu.
BİLİM İKİYE AYRILDI
TMMOB
Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Yusuf Songül, bugüne kadar yapılan bilimsel araştırmalarda GDO'lu yem yiyen hayvanın eti, sütü ya da yumurtasında GDO tespiti yapılamadığını söyledi. Bilim adamlarının bu konuda ikiye ayrıldığını aktaran Songül, "AB ve ABD'de GDO'lu ürün tüketiliyor. Türkiye'de ise sadece hayvan yeminde kullanılıyor" dedi.